صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تغییر مسیر نقدینگی در بازار بورس

به گزارش نبض بازار ، بازار سرمایه در ابتدای هفته چهارم آذرماه با جهشی قابل توجه مواجه شد؛ رشدی که هم‌زمانی آن با افزایش نرخ دلار، بار دیگر نقش متغیر‌های ارزی در جهت‌دهی به معاملات بورس را برجسته کرد. در شرایطی که برخی فعالان این رشد را هیجانی ارزیابی می‌کنند، بررسی عوامل بنیادین و ساختاری بازار سهام نشان می‌دهد واکنش بورس به تحولات ارزی، ریشه‌دارتر از نوسانات کوتاه‌مدت است. در همین راستا، در گفت‌و‌گو با نبض بازار، دلایل جهش اخیر بورس، ارتباط آن با نرخ ارز، وضعیت دامنه نوسان و تغییر مسیر سرمایه‌ها به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری بررسی شده است.

در گفت‌و‌گو با نبض بازار، پیام الیاس کردی، کارشناس بازار‌های مالی، با اشاره به جهش بازار سرمایه در ابتدای هفته چهارم آذرماه، این رشد را واکنشی طبیعی به افزایش نرخ دلار دانست. به گفته او، بازار سهام همواره در برابر رشد قیمت دلار واکنش مثبت نشان می‌دهد و این موضوع نه پدیده‌ای غیرمنتظره است و نه صرفاً ناشی از هیجان کوتاه‌مدت بازار.

الیاس کردی توضیح می‌دهد که رشد دلار از دو مسیر به بازار سرمایه کمک می‌کند. نخست آنکه دلار به‌عنوان یک دارایی، همانند طلا، سکه و ملک، وقتی با افزایش قیمت مواجه می‌شود، سایر بازار‌ها نیز تلاش می‌کنند خود را در چرخه دارایی‌های مثبت حفظ کنند. به همین دلیل، رشد هم‌زمان بورس با دلار امری طبیعی تلقی می‌شود و جای تعجب ندارد.

نقش ساختار کامودیتی‌محور بازار سهام

این کارشناس بازار‌های مالی با اشاره به ماهیت بازار سرمایه ایران می‌گوید اگرچه بورس یک بازار دولتی محسوب می‌شود، اما ساختاری کامودیتی‌محور دارد. به گفته او، بخش عمده شرکت‌های بورسی، شرکت‌های صنعتی هستند که بر پایه دارایی‌های زیرزمینی و صادراتی شکل گرفته‌اند؛ دارایی‌هایی که قیمت آنها مستقیماً با دلار افزایش پیدا می‌کند.

الیاس کردی تأکید می‌کند فروش این شرکت‌ها به‌صورت ریالی انجام می‌شود و سود شناسایی‌شده نیز ریالی است. در شرایطی که اقتصاد ایران با نرخ‌های چندگانه ارز مواجه می‌شود و سیاست‌گذار به‌تدریج از تخصیص ارز با نرخ‌های قبلی فاصله می‌گیرد، در نهایت افزایش نرخ‌های ارز نیمایی یا توافقی رخ می‌دهد و همین موضوع زمینه رشد بازار سهام را فراهم می‌کند.

تحلیل بنیادی و عقب‌ماندگی بورس از دلار

به گفته الیاس کردی، بخشی از رشد بازار سهام از منظر تحلیل‌های بنیادی قابل توضیح است. بسیاری از فعالان بازار برای ارزش‌گذاری سهام از نسبت‌های مالی مانند P/E استفاده می‌کنند و در محاسبات خود، نرخ دلار سال‌های آینده را در نظر می‌گیرند. زمانی که دلار در محاسبات آینده با عدد بالاتری لحاظ می‌شود، ارزش ذاتی سهام نیز افزایش پیدا می‌کند و این عامل به رشد بازار کمک می‌کند.

او در عین حال تصریح می‌کند افت قیمت دلار می‌تواند یکی از عوامل منفی برای بازار سرمایه باشد و واکنش بورس در برابر کاهش نرخ ارز، واکنشی منفی خواهد بود. با این حال، به اعتقاد او، بازار سهام همچنان از دلار عقب مانده و در حال تطبیق خود با سطوح بالاتر نرخ ارز است؛ موضوعی که به گفته وی ناشی از فشار ریسک‌های سیستماتیک بر بازار سرمایه در دوره‌های اخیر بوده است.

دامنه نوسان و تغییر مسیر سرمایه‌ها

در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو، الیاس کردی به بحث دامنه نوسان اشاره می‌کند و معتقد است زمان بازگشت دامنه نوسان به ۵ درصد، «همان لحظه» است. او محدودیت دامنه نوسان را مشابه قیمت‌گذاری دستوری در اقتصاد می‌داند و بر این باور است چنین سیاست‌هایی مانع از کارکرد طبیعی بازار می‌شود.

او همچنین به افزایش نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که با رشد تعداد صندوق‌ها، ورودی پول جدید به بازار افزایش نیافته، بلکه نحوه توزیع منابع تغییر کرده است. به گفته این کارشناس، جریان سرمایه به‌تدریج از سهام عادی به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری حرکت کرده و این تغییر مسیر، یکی از تحولات مهم رفتار سرمایه‌گذاران در بازار سهام محسوب می‌شود.