ریزش بیسابقه قیمت طلای جهانی/ آیا سقوط اخیر آغاز روندی نزولی است یا تنها استراحتی در مسیر صعود؟
به گزارش نبض بازار، تنها چند روز پیش، طلا به رکورد تاریخی خود رسیده بود. تحلیلگران از توکیو تا لندن و نیویورک پیشبینی میکردند که فلز زرد تا پایان سال ۲۰۲۵ به مرز ۵ هزار دلار خواهد رسید. موج خرید بانکهای مرکزی، انتظار برای کاهش نرخ بهره در آمریکا و تقاضای بالا در هند و چین، سوخت لازم برای جهش قیمت را فراهم کرده بود. اما ناگهان ورق برگشت. روز سهشنبه، طلا با سقوطی ناگهانی بیش از ۲۴۰ دلار از ارزش خود را از دست داد و تا محدوده ۴٬۱۰۰ دلار پایین آمد؛ اتفاقی که بلافاصله بازارهای کالایی را دچار شوک کرد.
دادههای بلومبرگ نشان میدهد حجم معاملات طلا در بورس نیویورک در آن روز بیش از دو برابر میانگین ماهانه بود. معاملهگران بزرگ از «جیپی مورگان» تا «گلدمن ساکس» به سرعت دست به فروش زدند و بخشی از سود خود را قفل کردند. درست در همین زمان، شاخص دلار آمریکا جهش کرد و بازدهی اوراق خزانهداری بالا رفت؛ دو عاملی که بهطور مستقیم طلا را تضعیف میکنند. در بازار آسیا نیز با کاهش خرید فیزیکی پس از پایان فصل خرید جشنوارهای در هند، فشار عرضه بیشتر شد.
دلایل ریزش؛ از دلار قوی تا کاهش ترس جهانی
تحلیلها درباره دلایل این سقوط همصدا نیستند، اما چند محور اصلی در همه گزارشها تکرار میشود. نخست، سودگیری گسترده سرمایهگذاران پس از یک دوره رشد تاریخی. طلا طی ده ماه گذشته بیش از ۶۰ درصد رشد کرده بود و برای بسیاری از سرمایهگذاران زمان خروج فرا رسیده بود. دوم، بازگشت قدرت دلار. شاخص DXY طی هفته گذشته ۱.۳ درصد رشد کرد و ارزش دلار در برابر یورو و ین به بالاترین سطح سهماهه رسید؛ این یعنی برای خریداران غیرآمریکایی، طلا گرانتر شد.
عامل سوم، تغییر فضای روانی بازار بود. با فروکشکردن بخشی از نگرانیها درباره تنشهای تجاری میان واشنگتن و پکن و احتمال دیدار سران دو کشور، تقاضا برای داراییهای امن افت کرد. همزمان، برخی تحلیلگران از جمله اقتصاددانان «مورگان استنلی» هشدار دادند که قیمت طلا به ناحیه بیشخرید رسیده و بازار به اصلاح نیاز دارد. حتی «کیتکو» و «مارکتواچ» نیز در گزارشهای تحلیلی خود نوشتند که الگوی حرکتی طلا در هفته گذشته شبیه به «جهش بیش از حد» یا همان blow-off top بوده است؛ الگویی که معمولاً با اصلاح تند دنبال میشود.
در کنار اینها، دادههای فصلی هم بیتأثیر نبود. پایان دوره خرید فیزیکی در هند، کاهش ذخایر صندوقهای ETF طلا و تعدیل انتظارات از سیاست پولی فدرال رزرو، مجموعه عواملی بودند که به این سقوط دامن زدند. به گفته تحلیلگران بانک «HSBC»، ریزش اخیر بیش از آنکه نشانه ضعف بنیادی باشد، بازتاب واکنش طبیعی بازار به رالی سریع ماههای گذشته است.
آینده طلا؛ اصلاح موقت یا آغاز سقوط؟
اکنون پرسش اصلی در والاستریت و لندن این است که آیا سقوط اخیر آغاز روندی نزولی است یا تنها استراحتی در مسیر صعود؟ گزارش تازه «دویچه بانک» میگوید که با وجود نوسانات اخیر، میانگین قیمت طلا در سال آینده حدود ۴٬۰۰۰ دلار خواهد بود و در سال ۲۰۲۶ میتواند حتی تا ۴٬۵۰۰ دلار بالا برود. «بانک آمریکا» هم در پیشبینی خود از احتمال رسیدن طلا به ۵٬۰۰۰ دلار در صورت تداوم سیاستهای انبساطی سخن گفته است. در مقابل، مؤسسه «فچسولوشنز» هشدار داده که اگر دادههای اقتصادی آمریکا قویتر از انتظار باشد، فدرال رزرو ممکن است در کاهش نرخ بهره محتاطتر عمل کند و این موضوع طلا را در محدودهای بین ۳٬۷۰۰ تا ۴٬۰۰۰ دلار نگه دارد.
با وجود همه این پیشبینیها، واقعیت این است که بازار طلا در نقطهای حساس ایستاده است؛ جایی میان اشتیاق برای حفظ ارزش در برابر تورم و ترس از پایان موج نقدینگی. تجربه تاریخی نشان داده که پس از هر جهش بزرگ، طلا مدتی در محدودهای باریک نوسان میکند تا انرژی تازهای برای حرکت بعدی بیابد. این بار نیز به نظر میرسد بازار نیاز به همین تنفس دارد.
برای حالا، فلز زرد در حدود ۴٬۱۲۰ دلار معامله میشود. هنوز هیچکس مطمئن نیست که مسیر بعدی صعود است یا سقوط، اما چیزی روشنتر از همیشه است: طلا همچنان آینهای است که اضطراب و امید جهان را در خود بازتاب میدهد.