تابآوری صنعت فولاد ایران چقدر است؟ / چه عواملی صنعت فولاد را تهدید میکنند؟
به گزارش نبض بازار-دومین همایش سالیانه فولاد کشور، با عنوان تابآوری در زنجیره آهن و فولاد کشور در اصفهان و همزمان با هفدهمین نمایشگاه بینالمللی متالورژی، فولاد، ریختهگری، ماشینآلات و صنایع وابسته برگزار شد. نشستی که به علت تداوم و تجمع مشکلات صنعت فولاد، نتوانست به تعریف و تمجیز محض ختم شود و در برخی از سخنرانیها شاهد بیان برخی از چالشهای اساسی صنعت فولاد در تولید و صادرات بودیم.
نشست تابآوری چرا برگزار شد؟
در این نشست جمالی نژاد استاندار اصفهان، زرندی مدیر عامل فولاد مبارکه، سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد، محجوبی معاون فولاد تکنیک، شیرانی مدیرعامل فولادتکنیک، سعید لیلاز، طغیانی نماینده اصفهان و شریفی معاون استراتژی فولاد مبارکه برخی از سخنرانان این جلسه بودند. حضور چهرههای سیاسی، اقتصادی و صنعتی در کنار یکدیگر نشان میدهد که صنعت فولاد چندان هم تابآوری خوبی ندارد و این نشست به عنوان محل بیان مشکل درنظر گرفته شده بود. تمامی مهمانان و سخنرانان به خوبی میدانستند که دیگر کار از تعریف و تمجید گذشته است. هرچند در میان سخنان زرندی، مدیرعامل فولاد مبارکه، کماکان با اتکا به وزیر صمت از بیان صریح مشکلات کناره گرفت. صنعت فولاد کشور با ۴۰ درصد تورم و ۱ درصد افزایش درآمد، در کنار ناترازی برق، گاز و آب و زیرساخت فرسوده انتقال محصول، در یک بحران واقعی دست و پا میزند. علت تداوم تولید و حفظ نسبی دستاوردهای جهانی، نقشه قدرتمند فولاد و مزیتهای نسبی تولید در ایران است. در غیر این صورت صنعت فولاد ایران نه تنها در برابر بحرانها تابآوری ندارد بلکه صرفه اقتصادی نیز برای ورود به آن وجود نخواهد داشت.
پرده برداشتن از بحران انرژی
در پنل تخصصی چالشهای زیرساخت انرژی که با حضور نمایندگان ایمیدرو، اتاق بازرگانی و فولاد مبارکه برگزار شد پرده از ضعفهای جدی انرژی در فولاد برداشته شد. هرچند شاهد فرار رو به جلو در بیان برخی از سخنرانان نیز بودیم.
مدیر زیرساخت ایمیدرو در رابطه با مصرف آب صنعت فولاد گفت: «آب مصرف شده در فولاد ارزش افزوده بیشتری از کشاورزی دارد و این گزاره که صنعت آب را مفت مصرف میکند، درست نیست. صنعت ۷۰ درصد هزینه انرژی خود را میپردازد.»
این صحبت در حالی مطرح میشود که هنوز به طور دقیق مشخص نیست صنعت فولاد کشور چه میزان آب برای تولید هر تن فولاد مصرف میکند و هر بار یک آمار متفاوت و عجیب از مصرف آب منتشر میکنند.
در ادامه این پنل محمدکاظم صباغی، مدیر خدمان فنی فولاد مبارکه در رابطه با چالشهای ورود به صنعت گاز گفت: «افزایش نرخ برق در مقایسه با نرخ فولاد ۳۸ برابر است. محدودیت برق فولاد مبارکه از فروردین امسال تا پایان شهریور نیز ۹۵ تا ۱۰۰ درصد بوده است. ما هنوز نتوانستهایم حاکمیت را قانع کنیم که گاز خوراک صنعت فولاد است نه انرژی؛ پس از گذشت ۳ سال هنوز نتوانستهایم به میادین گازی ورود کنیم.»
این صحبتها نشان میدهد که صنعت فولاد در زمستان امسال نیز بحرانهای اساسی مانند تابستان خواهد داشت. فولادیها که پیش از این مدعی سرمایهگذاری در مناطق گازی جنوب بودند حالا مشخص شد که عملاً هیچ دسترسی به گاز و سرمایهگذاری در این حوزه ندارند.
بحران حمل و نقل فولاد
مکانیسم ماشه پیش از اینکه دست بر روی ورودی و خروجی مالی فولاد بگذارد، حمل و نقل آن را با چالش مواجه میکند. در نتیجه مسأله حمل و نقل فولاد صرفاً یک اتفاق ساده نیست و باید بر روی جزئیات آن تمرکز بیشتری داشت.
در نشست تابآوری فولاد از سوی محمد سیاوشی، رئیس کارگروه حمل و نقل ریلی اتاق بازرگانی مطرح شد: «لجستیگ ایران ۱۶ درصد تولید ناخالص داخلی را دربرمی گیرد و این در حالی است که استاندارد آن در جهان هشت درصد است، در نتیجه در لجستیک رتبه ۱۲۳ جهانی را داریم. بدون کار عمیق هزینههای لجستیک ۲۰ درصد پایین میآید و با کار عمیق این رقم به ۵۰ درصد میرسد. ۷۰ درصد لجستیک ایران در جادهها صورت میگ یرد و با هنوز از پتانسیل ریلی استفاده نکردیم.»
طبق گفته سیاوشی در حمل و نقل فولاد از پتانسیل ریلی استفاده چندانی نمیشود، این در حالیست که راه آهن فصل مهمی از حمل و نقل فولاد در بسیاری از کشورهاست. فولاد مبارکه نیز تجربه قابل توجهی در حمل و نقل ریلی دارد، اما در سالهای اخیر نتوانسته این موضوع را به یک مسأله عمومی در فولاد کشور تبدیل کند.