زنگ خطر انجمن جهانی فولاد به صدا درآمد/ تولید فولاد ایران باز هم کاهش یافت
به گزارش نبض بازار- انجمن جهانی فولاد هر ماه و هر سال آمار تولید فولاد خام در جهان را منتشر میکند. تازهترین گزارشها مربوط به دسامبر ۲۰۲۴ و همچنین ژوئن ۲۰۲۵ است که نشاندهنده روندی نوسانی در تولید جهانی و کاهش چشمگیر تولید ایران در سال جاری میلادی است. بررسی این دادهها بهویژه برای کشورهایی مانند ایران که سهم قابلتوجهی در تولید فولاد دارند، اهمیت دارد. این گزارش به نوعی زنگ هشدار برای روند تولید فولاد ایران است. فولادی که در معرض مکانیسم ماشه هم قرار گرفته و در کنار ناترازی، باید با مکانیسم ماشه هم بجنگد.
وضعیت تولید در سال ۲۰۲۵: کاهش قابلتوجه
در نیمه نخست ۲۰۲۵ شرایط تولید فولاد تغییر کرد. انجمن جهانی فولاد در گزارش مربوط به ژوئن ۲۰۲۵ اعلام کرد که تولید جهانی در میان ۷۰ کشور عضو به ۱۵۱.۴ میلیون تن رسید که نسبت به ژوئن ۲۰۲۴ کاهش ۵.۸ درصدی را نشان میدهد.
در همین بازه، منطقه خاورمیانه مجموعاً ۴.۳ میلیون تن فولاد تولید کرد که افت ۴.۹ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده است. اما وضعیت ایران در این میان حادتر بوده است. تولید ایران در ژوئن ۲۰۲۵ تنها ۲.۲ میلیون تن بود که نسبت به ژوئن ۲۰۲۴ کاهش ۱۵.۵ درصدی داشته است. مجموع تولید ایران از ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۵ نیز ۱۵.۶ میلیون تن ثبت شد که کاهش ۱۰.۳ درصدی نسبت به نیمه نخست ۲۰۲۴ را نشان میدهد.
چیلان در رابطه با این گزارش نوشته است: «در ایران سیر کاهشی تولید همچنان برقرار است و تولید فولادسازان ایرانی در هفت ماهه ۲۰۲۵، ۵.۲درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته بود و به ۱۸میلیون و ۲۰۰هزار تن رسید.»
تولید جهانی فولاد در سال ۲۰۲۴
طبق اعلام worldsteel، مجموع تولید فولاد خام جهان در سال ۲۰۲۴ به یک میلیارد و ۸۸۲ میلیون تن رسید. این رقم نسبت به سال ۲۰۲۳ تغییر چندانی نداشت و عملاً رشد یا کاهش چشمگیری در سطح کلان مشاهده نشد.
با این حال، در دسامبر ۲۰۲۴ میزان تولید فولاد در ۷۱ کشور عضو انجمن، به ۱۴۴.۵ میلیون تن رسید که رشد ۵.۶ درصدی نسبت به دسامبر ۲۰۲۳ را نشان میداد. این موضوع بیانگر آن است که در ماه پایانی سال، روند تولید کمی جان گرفت، اما کافی نبود تا بر آمار کل سال اثر مثبت برجای بگذارد.
جایگاه جهانی و توهم رشد تولید
برخی تصور میکردند که رشد تولید اردیبهشت ماه میتواند ایران را به جایگاه هشتم و هفتم جهان هم برساند، اما آنچه در ماههای بعد اتفاق افتاد نشان داد که رشد تولید اول سال صرفا یک اتفاق و ناشی از شرایط خاص بوده است. ایران با تولید ۳۱ میلیون تن فولاد خام در سال ۲۰۲۴، در جایگاه دهم جهان ایستاد. این میزان تولید نسبت به سال ۲۰۲۳ حدود ۰.۸ درصد افزایش داشته است. اگرچه رقم رشد چندان بالا نیست، اما جایگاه ایران در میان ده کشور نخست تولیدکننده فولاد، اهمیت راهبردی دارد.
دلایل کاهش تولید ایران
بررسیها نشان میدهد که عوامل متعددی باعث کاهش تولید فولاد ایران در سال ۲۰۲۵ شدهاند. مهمترین عامل، محدودیتهای انرژی است. قطعی گاز در زمستان و قطعی برق در تابستان باعث شده ظرفیت تولید بسیاری از واحدهای فولادسازی کشور کاهش یابد. این چالش در سالهای اخیر تکرار شده و اثر مستقیم بر آمار تولید گذاشته است. علاوه بر مسئله انرژی، تحریمهای بینالمللی، محدودیتهای صادراتی، نوسانات نرخ ارز و دشواری در تأمین تجهیزات و قطعات نیز فشار مضاعفی بر این صنعت وارد کردهاند. در نتیجه، اگرچه ایران در سال ۲۰۲۴ توانست رشد مثبت ثبت کند، اما در سال ۲۰۲۵ شاهد افت محسوس تولید است. مکانیسم ماشه نیز میتواند به یکباره بحران اساسی در مسیر تولید وصادرات فولاد ایجاد کند.
منبع: انجمن جهانی فولاد