ماجرای افزایش تعرفه خودرو چیست؟ / کدام خودروها تحت تأثیر افزایش تعرفه قرار میگیرند؟
به جهت بررسی موضوع فوق، در «نبض بازار»، گفتوگو کردیم با امیرحسین کاکایی، کارشناس خودرو، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
· تعرفههای جدید ارسال شده به گمرک دقیقاً چه میزان است و کدام خودروها را شامل میشود؟
تعرفه واردات در سال گذشته حدود ۵۵ درصد بود. وقتی تعرفه واردات تعیین میشود، تعرفه تولید داخل هم تعیین میشود. هرچقدر عمق ساخت داخل بیشتر شود، تعرفه کمتر میشود. قطعاتی که برای تولیدکننده وارد میشود هم عوارضی این چنینی دارد و بخشی از هزینههای رسمی خودروساز را شامل میشود. شب عید وزیر اقتصاد قبلی تعرفه صد درصد را برای واردات تعیین کردند. البته تأکید کنم که خودروهای تا ۲۰۰۰ سی سی زیر صددرصد بودند، خودروهای بالای ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰، بالای صددرصد تعیین شدند. وزیر اقتصاد سابق تمام تعرفهها را صددرصد تعیین کردند.
· آیا واردات بیش از ۲۵۰۰ سی سی هم آزاد شده است؟
سال گذشته مبنای تعیین تعرفه را از ۲۸ تومان به ۶۸ تومان رساندند. اگر بر مبنا تعرفه صددرصدی جلو میرفتیم، قیمت خودروهای وارداتی ۴۰ تا ۹۰ درصد بالا میرفت. در خرداد ماه وزیر صمت پیشنهاد جدیدی دادند که تعرفه دو هزار سی سی را ۴۰ درصد و بالا دو هزار و پانصد بالای صددرصد تعیین شد. در مصوبه اخیر آمده است که واردات خودروهای ۳ هزار سی سی به بالا هم آزاد شد.
· با تغییر تعرفه ها، قیمت خودروهای وارداتی چه تغییری خواهد کرد؟
برای خودرو وارداتی زیر ۲۰۰۰ سی سی، عملاً تعرفه پایین آمد. اگرچه قیمتها پایین نمیآید و در بهترین شرایط، قیمت خودرو وارداتی ثابت میماند. نسبت به سال گذشته هم قیمت دلار بالا رفته و مبنای تعرفه هم تغییر کرده است. مثلاً قبلاً دلار مؤثر حدود ۶۰ تومان بوده، الان دلار مؤثر حدود ۸۰ تومان است. مبنای محاسبه تعرفه هم ۲۸ تومان بوده که الان به ۶۸ تومان افزایش پیدا کرده است.
· خودروهای مونتاژی در داخل گران خواهند شد؟
خودروهای مونتاژی ما در ایران، یعنی خودروهایی که ۲۰ درصد داخلی ساز هستند و ۳۰ درصد بازار را در اختیار دارند، عمدتاً زیر ۱۵۰۰ سی سی هستند. این خودروها با رقابت شدید رو به رو میشوند. مونتاژ کار با واردکننده به شدت باید رقابت کند و شاید هم نتواند. اما باز هم به معنای کاهش قیمت نیست بلکه مقداری هم زیاد میشود. در این شرایط رقابت زیاد میشود و مدلهای جدید وارد میکنند. حق انتخاب مردم در چنین شرایطی بیشتر میشود.
· خودروسازهای داخلی هم تحت تأثیر این تصمیم قرار میگیرند؟
سایپا زیر ۱۵۰۰ سی سی و ایران خودرو زیر ۲۰۰۰ سی سی است که تغییر زیادی نمیکنند. خودرویی که وارد ایران میشود، رقیب خودروهای ارزان قیمت سایپا و ایران خودرو نیست. اگرچه منظور از ارزان بودن، قیمت نسبی کالا است. ظرفیت موتور در تعیین قیمت مهم نیست بلکه مجموعهای از عوامل است که قیمت را مشخص میکند. قیمت خودروهای حدود ۱۰ هزار دلاری چندان تغییری نخواهند کرد و درگیر ثبات قیمتی میشوند.
· خودروهای لوکس در این بین چه تغییری خواهند کرد؟
خودروهای لوکس ممکن است ارزانتر شوند. مثلاً لندکروز سالهاست وارد کشور نشده و به همین خاطر قیمتهای نجومی مانند ۳۰ میلیارد را میبینید که پایین خواهند آمد. سالها بود این ماشین وارد نشده بود، اما وارد میشود. در نتیجه خودروهای لوکس در کوتاه مدت ارزان میشوند.
· آیا خودروداخلی فارغ از بحث تعرفه، گران خواهد شد؟
تولید داخل امسال با چاشهای بسیار جدی رو به رو است. کمبود برق، کمبود ارز و ... در مسیر خودروسازی داخلی وجود دارد. تولید خودرو نیز در مواردی بسیار کاهش و یا در مواردی تا حدی افزایش یافته است. نکته جالب اینجاست که خودروهای اقتصادی کاهش تولید پیدا کردهاند. با این روند هزینههای خصوصیسازی به شدت بالا میرود. یک بخش قطعات وارداتی با دلار است و هزینهها ۳۰ درصد زیاد شده است. در نتیجه قیمت خودروهای داخلی بالا میرود. به علت رکود بازار، مردم خیلی نسبت به افزایش قیمتها حساس نبودند، اما قیمت مونتاژیها بالا رفته است. ایران خودرو و سایپا هم ۱۵ تا ۲۵ درصد رشد داشتهاند.
· نکته آخر
محدودیت اصلی مربوط به تعرفه نیست بلکه مربوط به ارز است. الان که در شرایط شبه جنگی هستیم، محدودیتهای جدی در خصوص ارز داریم؛ لذا من نمیتوانم دقیق بگویم که چه اتفاقی در پیش روست. وقتی شما فرش قرمز برای واردات میاندازید، هرکسی میخواهد واردات کند و تقاضای ارز بالا میرود. در نتیجه همین الان وزارت صمت مجبور است که خواستهها را تقسیم کند و رانت خواری شدیدی ممکن است پیش بیاید.