چرا خصوصیسازی ایران خودرو و سایپا متوقف شد؟
به جهت بررسی موضوع فوق، در نبض بازار، گفتوگو کردیم با امیرحسین برخورداری، کارشناس خودرو، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
برداشت شما از دو نامه جلوگیری از خصوصیسازی ایران خودرو و سایپا چیست؟
«با توجه به اصطلاح سران قوا در نامه سایپا، یعنی این روند تا اطلاع ثانوی به تعویق افتاده و رئیس مجموعه باید به سهامداران پاسخ دهد. در خصوصیسازی ایران خودرو هم حتی در زمان رایگیری شاهد درگیری بودیم. در روند خصوصیسازی از هر تلاشی برای جلوگیری از آن استفاده میکنند. نامه ایران خودرو هم مبهم است و شاید مبنای بورسی دارد. هر دو مدیرعامل نامه مشابهی دارند و شاید قاعده موقتی است که سران قوا دستور نهایی را بدهند. باید صبر کنیم تا ابعاد بیشتری از این نامه و تصمیم سران قوا مشخص شود.»
سناریوهای جلوگیری از خصوصیسازی سایپا را در چه مواردی دستهبندی میکنید؟
«واگذاری سایپا بیشتر ابعاد سیاسی دارد. جلوگیری از خصوصیسازی سایپا هم ابعاد سیاسی دارد، اما در نهاد اقتصاد آزاد پیروز میشود. دولت وظیفه قانونی دارد که سایپا را خصوصیسازی کند. اگر دولت نسبت به خصوصیسازی سایپا اقدام نکند، ترک فعل کرده است. دولت یک توهم ترسناک از خصوصیسازی ساخته است. مهم این است که روند اقتصاد و صنعت درست پیش میرود که تأکید بر عدم خصوصیسازی داریم؟ شرایطی برای خصوصیسازی سایپا تعریف شده که اصلاً نمونه جهانی ندارد. موضوع اهلیت را مطرح میکنند، بعد بین مشتریها یک خودرو ساز داریم. اگر اصل خصوصیسازی، اهلیت باشد، در اهلیت هم دست میبرند.»
برخی مدعیاند که ارزشگذاری پایین باعث جلوگیری دولت از خصوصیسازی سایپا شده است؛ نظر شما چیست؟
«سایپا مگر چه چیزی دارد که مفت بخرند؟ ارزشگذاری اول سایپا وقتی بود که این همه مشتری پای کار نیامده بود. یک ماه از ارزیابی گذشته بود، ارزش جدید سایپا انجام شد و تجدیدارزیابی ملک، محصولات، خط تولید و... محاسبه شد. اگر قیمت سایپا مفت است به واسطه زیانی است که دولت در چهل سال به سایپا تحمیل کرده است. وقتی یک حباب سه برابری کنار سایپا میسازند، چه چیزی مفت است؟ دولت از کوچکترین ذرات سایپا هم استفاده کرده است. ارزش سایپا با این حجم از زیان انباشه، همینقدر هم زیاد است. با توجه به حضور مشتریهای توانمند، ارزش سایپا هم بالا رفته است. این افراد با قیمتهایی که مطرح کردهاند و برآوردی که از سرمایه آنها وجود دارد، قیمت سایپا را خواه ناخواه بالا بردهاند.»
به نظر شما دولت تا چند وقت جلو خصوصیسازی سایپا را خواهد گرفت؟
«تصمیم دولت مشخص نیست. شاید حدود یکسال این توقف طول بکشد، شاید هم کمتر باشد. یک سری خبر از سوی منابع نامعلوم مطرح شد که اجازه بدهید تیم فعلی مدیریت، برنامههایشان را اجرا کنند تا نتایج درستی در پیش داشته باشند. این حرف چه معنی میدهد؟ خصوصیسازی یک روند طبیعی است و با این اخبار، چیزی تغییر نمیکند. مگر ما با تعارف اقتصاد را پیش میبریم؟ تعارف را باید کنار بگذاریم.»
«به طور کلی نهاد بالادستی در اقتصاد ایران زیاد داریم. سازمانهای نظرده در رابطه با اقتصاد زیاد است و همواره تن و بدنمان در حال لرزش است که اینبار با کدام سازمان مواجه هستیم. در کل جهان سازمانهای بالادستی وظیفه تسهیلگری دارند. مثلاً خودروسازی در سوئد در حال ورشکستگی بود که دولت سریع آن را خرید و سپس به بخش خصوصی واگذار کرد. خودروسازهای دیگری هم در جهان بودند که مالکیت دولتی داشتند و سریع به اقتصاد آزاد بازگردانده شدند. وقتی منتظر یک تیم مدیریتی هستیم که در طول یکسال خود را نشان دهد، یعنی از عملکرد خود در چهار دهه اخیر درس نگرفتهایم. خصوصیسازی که دولت در آن نقش داشته باشد، معنی ندارد.»