چالش کمبود سوخت کارخانجات سیمان در زمستان ۱۴۰۲/شرکت‌های سیمانی در آستانه تعطیلی
به گزارش نبض بازار، واحدهای تولیدی در سال جاری با چالش های بسیاری از جمله تامین سوخت مورد نیاز خود مواجه شدند و این مشکل در زمستان امسال نیز نمود بیشتری داشته و احتمال تعطیلی برخی از این واحدها از جمله کارخانجات سیمان قوت گرفته است.
در نیمه اول سال برای تولیدکنندگان و مجتمع‌های معدنی به سختی گذشت؛ کمبود برق و قطعی آن در اواسط مرداد ماه به دو روز در هفته رسید و باعث شد واحدهای تولیدی از کاهش سود به ضرر برسند. در این بین، زیان اصلی برای بخش خصوصی بود که بدون هیچ پشتوانه و منابعی علاوه بر ضرر و زیان ناشی از توقف خط تولید شاهد از دست رفتن مشتریان خود بود. این امر در بحث بازارهای صادراتی بیشترین تأثیر منفی را گذاشت و رقبای چینی و ترکی به‌راحتی توانستند بازارهای ایران را ار آن خود کنند.
دائمی شدن کمبود گاز
حالا نیمه دوم سال و سناریوی تکراری کمبود گاز رسیده است. علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن سیمان، در گفتگو با تجارت‌نیوز خبر از ارسال نامه شرکت گاز مبنی بر آمادگی برای کاهش ورودی گاز و رفتن به سمت سوخت جایگزین داد.
وی در خصوص تمهیداتی که شرکت‌های سیمانی در این باره لحاظ کرده‌اند گفت: بحث کمبود گاز در دیگر تبدیل به مشکل همیشگی شده است. بر همین اساس شرکت‌های سیمانی با صرف هزینه‌های بسیار به سمت دو‌گانه‌سوزکردن کوره‌های خود رفتند و اکنون علاوه بر گاز می‌توانند از مازوت به عنوان سوخت جایگزین استفاده کنند. همچنین با ساخت منابع عظیم و ذخیره مازوت مانع توقف تولید به دلیل دیر رسیدن یا کمبود سوخت خواهند شد.
30 درصد کارخانجات مازوت ندارند
او ادامه داد: نکته اصلی این است که با وجود آغاز فصل سرما هنوز بیش از 30 درصد کارخانه‌ها نتوانسته‌اند مازوت مورد نیاز خود را تهیه کنند. شرکت پالایش و پخش به عنوان تامین‌کننده سوخت یک طرح مصرف انرژی تهیه و اعلام کرده بر اساس این الگو واحدهای تولیدی باید سوخت مصرف کنند؛ اما مسئله این است که مازوت تولید پالایشگاه‌های کشور استاندارد نیست و مطابق مصوبه هیئت وزیران تا سال ۱۴۰۶ باید مازوت استاندارد شود. بنابراین برای رسیدن به دمای لازم جهت تولید سیمان، سوخت بیشتری مصرف می‌شود. اما این شرکت قبول ندارد و اعلام کرده هر کارخانه سیمانی که سوخت می‌خواهد علاوه بر ضمانت‌نامه بانکی و چک، تمام اعضای هیئت مدیره تعهد محضری بدهند که در صورت مصرف سوخت بیشتر این شرکت از حساب‌های کارخانه مبلغ جریمه را برداشت کند. ضمنا آنها باید تعهد بدهند که حق هیچ‌گونه شکایت در مجامع قضایی و دولتی نخواهند داشت.
این فعال صنفی اضافه کرد: علاوه بر این موارد، اعلام شده است که سوخت باقی‌مانده در مخازن مربوط به سال گذشته به قیمت امسال محاسبه می‌شود و باید مابه‌التفاوت آن پرداخت شود؛ در حالی که پول این سوخت در زمان خرید، پرداخت شده و تولیدکنندگان شرعا و عرفا مالک آن هستند و نباید بابت جنس خریداری‌شده سال قبل به دلیل افزایش قیمت آن، دوباره پول بپردازند.
پلمب مخازن توسط شرکت پالایش و پخش سوخت
الوندیان با اشاره به اینکه کنترل مخازن در اختیار بازرسان شرکت پالایش و پخش است تشریح کرد: در حال حاضر به دلیل درخواست دریافت مابه‌التفاوت قیمت امسال و سال گذشته، تمام مخازن پلمب شده و به تولیدکنندگان سیمان اجازه مصرف نمی‌دهند. از سوی دیگر شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی فعالان صنعت سیمان را متهم به دزدی مازوت می‌کند. در حالی که ۶۵ درصد کارخانه‌های سیمان متعلق به نهادهای دولتی و نیمه‌دولتی مانند تامین اجتماعی و وزارت دفاع هستند که حراست آنها توسط حراست کل کشور نظارت می‌شوند.
وی اضافه کرد: اگر مازوت تحویلی به صنعت‌گران استاندارد بود مشکلی ایجاد نمی‌شد و تولیدکنندگان مطابق فرمول بین‌المللی، به اندازه سوخت مصرفی، سیمان تحویل می‌دادند. اما وقتی مازوت ناخالصی بالا دارد و بارها شده که آب داخل مازوت ترکیب شده، فعالان صنعت مجبور می‌شوند که برای رسیدن به نقطه حرارتی لازم، کوره سوخت بیشتری مصرف کنند. اما این منطق را قبول ندارند و هیچ شرکت سیمانی نتوانسته استاندارد ادعایی شرکت پالایش و پخش را پاس کند. در نتیجه این شرکت از ۳۰ میلیارد تا ۷۰ میلیارد تومان تمام مجموعه‌های سیمان را جریمه کرده و این پول از جیب سهامداران که عمده آنها بازنشستگان کشوری و لشکری هستند یا سهامداران خرد بورس پرداخت شده است.
الوندیان در پایان خاطرنشان کرد: ما با تمام نهادهای نظارتی از ریاست جمهوری گرفته تا مجلس مکاتبه کردیم و هشدار دادیم که این روش برخورد با تولید‌کننده نیست و در صورت ادامه وضع موجود تولید سیمان با بحران مواجه خواهد شد؛ اما هیچ ترتیب اثری داده نشد. بر این اساس انجمن کارفرمایی سیمان کشور به نمایندگی از شرکت‌های سیمانی از منظر حقوقی و قضایی موضوع را پیگیری خواهد کرد؛ اما در این بین بازار سیمان دچار بحران و سهامداران متضرر خواهند شد.
با توجه به شرایط موجود و پیش بنیی انجام شده مبنی بر تعطیلی واحدهای تولید کننده سیمان، احتمال افزایش قیمت سیمان در زمستان به دلیل کمبود عرضه وجود دارد.