تغییر مهم در ماهیت ارمنستان در مواجهه با جمهوری آذربایجان و روسیه
به گزارش نبض بازار ارمنستان در حال ایجاد تغییر در ماهیت خود به عنوان کشوری که در مواجهه با جمهوری آذربایجان همه آن را به عنوان حیات خلوت روسیه می شناختند، است.
پروفسور ییلدیز دوه‌جی بوزکوش، عضو هیئت علمی دانشگاه آنکارا در مقاله‌ای در قالب سه سوال و پاسخ به تشریح ابعاد مختلف توافق دوجانبه بین آذربایجان و ارمنستان و اهمیت آن برای بازیگران جهانی و ترکیه پرداخت.
-اهمیت توافق دوجانبه در زمینه عادی‌سازی روابط و برقراری صلح بین کشور‌ها
وزرای خارجه دو کشور در خلال ۲۷ الی ۲۹ ژوئن در ایالت ویرجینای آمریکا ملاقات داشتند که در آن دیدار، طرفین از توافق دو جانبه در زمینه پیش‌نویس توافق دو جانبه برای تشکیل روابط بین کشور‌ها خبر دادند.
این گام ملموس از لحاظ ایجاد صلح بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگر این توافق به عنوان آغاز ایجاد تزلزل در پایه‌های روابط تاریخی و قدرت روسیه در منطقه ارزیابی می‌شود. چرا که پس از جنگ دوم قره‌باغ ناتوانی روسیه در برقراری صلح پایدار موجب بروز مشکلات جدی بین این دو کشور شده بود. این توافق همچنین از خروج منطقه قفقاز جنوبی از ماهیت حیاط خلوت بودن برای روسیه خبر می‌دهد.
- اهمیت توافق دوجانبه از منظر آمریکا، روسیه و چین
آمریکا می‌خواهد با میزبانی از این نشست‌ها نشان دهد که غرب نیز در این زمینه گام‌هایی بر می‌دارد. این توافق با توجه به این که در واشنگتن و سپس در ویرجینیا شکل گرفت، حاوی پیام‌های مهم از جانب آمریکا برای روسیه است. در برهه‌ای که نیرو‌های مزدور واگنر علیه روسیه اقدام می‌کنند، توجه نزدیک آمریکا به منطقه به مثابه این است که واشنگتن وعده می‌دهد صلحی که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نتوانسته در منطقه برقرار کند را آن‌ها ایجاد خواهند کرد.
این اقدام آمریکا همچنین برای چین و ایران نیز یک پیام دیگری دارد. چین از نقش مهم باکو در زمینه موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی برای طرح کمربند و جاده اطلاع دارد. آمریکا هم به دلیل جایگاه ترکیه در کریدور مرکزی این در صدد طرح ایجاد فضای دو قطبی در منطقه است.
- اهمیت دیدار دوجانبه در روابط ترکیه و آذربایجان
جنگ ۴۴ روزه قره‌باغ فصل جدیدی را در روابط باکو و آنکارا گشود و این موضوع با بیانیه شوشا حاوی همکاری‌های دوجانبه از جمله نظامی، آموزشی، فرهنگی، تجاری، دفاعی به نقطه اوج خود رسید.
آمریکا از سویی روند تاثیرگذاری فزاینده ترکیه در منطقه قفقاز را دنبال کرده و از سوی دیگر هم برای تضعیف قدرت روسیه در این منطقه تلاش می‌کند. نزدیکی ترکیه وجمهوری آذربایجان، آمریکا را نگران کرده است. چرا که آمریکا انتظار دارد، ترکیه به جای اقدام مستقل به عنوان کشور عضو ناتو در کنار این کشور بایستد. آمریکا همچنین برای ایجاد یک هم پیمانی گسترده در بین اعضای ناتو علیه چین، روسیه و ایران تلاش می‌کند و دوست دارد ترکیه هم آن را در این مسیر یاری کند.
اما ترکیه با توجه به روابط تاریخی، فرهنگی و سیاسی خود با منطقه به برداشتن گام‌های مستقل در این منطقه روی آورده است. از این لحاظ در زمینه عادی‌سازی روابط با ارمنستان نیز گام‌های مستقل بر‌می‌دارد.
پس از جنگ قره‌باغ، ترکیه نه تنها با آذربایجان بلکه در مناسبات با کشورهای ترک آسیای میانه گام‌های مهمی برداشته است. با افتتاح کریدور زنگزور این مناسبات نیز به اوج خواهد رسید.