سردرگمی دیروز معاملات بازار ارز و تلاش بانک مرکزی برای تک‌نرخی کردن ارز آزاد
حجت‌الله فرزانی در گفتگو با نبض بازار درباره سردرگمی در معاملات ارزی روز گذشته، اظهار کرد: دیروز اولین روز سیاست جدید بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز بود و بازار با سردرگمی در این زمینه مواجه شد، اما معاملات از امروز شفاف‌تر خواهد بود. نرخ ارز صرافی‌ها روز گذشته در محدوده ۴۳ هزار تومان بود که نمی‌توان نام آن را ارز توافقی گذاشت، اما از آنجا که فروشنده و خریدار به نوعی درباره آن به توافق می‌رسند می‌توان گفت که هر دو طرف در مورد معامله آن توافق دارند.
تصمیم بانک مرکزی به وجود یک نرخ ارز واحد در بازار آزاد ارزی
وی با اشاره به سیاست ارزی جدید بانک مرکزی عنوان کرد: قرار است از این پس تنها یک نرخ ارز واحد در بازار آزاد ارزی وجود داشته باشد. البته نمی‌توان گفت این شرایط، یعنی بازار ارز تک‌نرخی وجود دارد به این دلیل که سامانه نیما که عرضه ارز عمده صادرات دولتی در آن صورت می‌گیرد هم وجود دارد و قرار است برای کالا‌های اساسی، مواد اولیه و ماشین‌آلات واحد‌های تولیدی از این نوع از ارز استفاده شود.
۹۰ درصد نیاز‌های ارزی کشور از سامانه نیما انجام می‌شود
کارشناس مسائل پولی و بانکی عنوان کرد: حدود ۹۰ درصد نیاز ارزی کشور مطابق با گفته رئیس کل بانک مرکزی توسط سامانه نیما در حال انجام است و سایر مصارف شامل ۳۸ تا ۴۰ نیاز ارزی از اتاق مبادلات بازار ارز و کالا تامین شود. تلاش است که آن بازار تک‌نرخی شود. در سامانه نیما نرخ ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان یک میانگین است و بین صادرکننده و واردکننده توافق در مورد آن وجود دارد.
وی گفت: با مداخله بانک مرکزی قرار است در بازار ارز فیزیکی که برای نیاز‌های دانشجویی و سایر نیازها، نرخ‌ها تعیین می‌شود یک نرخ ارز تک‌نرخی وجود داشته باشد. البته باید منتظر ماند و دید که آیا بانک مرکزی این میزان ارز را در اختیار دارد که بتواند مداخله در این بازار داشته باشد یا خیر.
ارز چند نرخی با شکل و سیاق کنونی در هیچ کشور دنیا وجود ندارد
فرزانی عنوان کرد: در مجموع، زمان برای اظهارنظر در مورد تصمیم‌های ارزی کشور کمی زود است و باید اجازه داد که به مرور زمان و با اثرگذاری این تصمیم‌ها در مورد تبعات مثبت یا منفی آن اظهار نظر کرد. البته در هیچ کجای دنیا نرخ ارز چندنرخی با شکل و سیاق کنونی در کشور‌ها وجود ندارد. در کشور ما مانور زیادی روی مدیریت بازار ارز داده شده است اگر شرایط کشور به گونه‌ای باشد که ثبات اقتصادی وجود داشته تنها یک نرخ برای برابری نرخ ارز با سایر ارز‌ها وجود خواهد داشت.
نرخ ارز معلولی از شرایط گوناگون در اقتصاد
کارشناس مسائل پولی و بانکی خاطرنشان کرد: در یک اقتصاد باثبات، نرخ برابری ارز مطابق با تورم و وضعیت سایر شاخص‌های اقتصادی نرخی ثابت خواهد بود، اما در کشور ما این نرخ کمی خاص شده است. سیاستگذاران در کشور ما صحبت از مدیریت بازار ارزی می‌زنند در حالی که ارز خود معلول شرایطی است که یکی از این علل نقدینگی است ما تا زمانی که نقدینگی را به حال خود رها کرده و فکری برای مدیریت آن صورت نگیرد کاهش ارزش پول ملی وجود خواهد داشت.
وی عنوان کرد: هر معلولی که موجب کاهش ارزش پول ملی شود موجب افزایش نرخ ارز‌ها نیز خواهد شد و این یک رابطه دوسویه خواهد بود.
فرزانی تاکید کرد: تا زمانی که نرخ رشد بخش واقعی اقتصادی به وجود نیاید و نقدینگی در بازار کنترل نشود طبیعی است که این مشکلات وجود خواهد داشت و از این جنبه، هر مدیری که بخواهد برای این بازار تصمیم بگیرد باید به این موضوعات توجه داشته باشد. تنها مدیریت هیجانات ممکن است متفاوت باشد وقتی هیجانات بازار بیشتر باشد ارز رو به رشد می‌شود.
در نبود استقلال بانک مرکزی قدرت لازم را برای کنترل سیاست‌های پولی و ارزی در اختیار ندارد
وی گفت: بانک مرکزی در کشور تنها سیاستگذار و اقدام‌کننده برای بازار ارزی کشورنیست و به عنوان بخشی از بدنه حاکمیت در نبود استقلال، قدرت لازم را برای کنترل سیاست‌های پولی و ارزی در اختیار ندارد.
کارشناس مسائل پولی و بانکی عنوان کرد: عارضه‌های زیادی اکنون وجود دارد و باید در بحث مدیریت سیاست‌ها به این موضوعات نیز توجه داشت.
وی افزود: به نظر می‌رسد تصمیم بانک مرکزی برای مدیریت بازار قائل به آن است که می‌خواهد بازار را به سوی ارز تک‌نرخی هدایت کند که البته گام مثبتی است.