کاهش نرخ بهره بین بانکی نقدینگی به کدام سو می‌رود؟
به گزارش نبض بازار، کاهش نرخ بهره بین بانکی می‌تواند بر سطح تعادلی بازار سرمایه یا به عبارتی بر p/e مقایسه‌ای بازار تأثیر بگذارد. حجم نقدینگی موجود در بانک‌ها را به سمت سایر بازار‌ها حرکت دهد؛ اما موضوع مهم آن است که اگر نرخ بهره بین بانکی کاسته شود این نقدینگی به سمت کدام بازار می‌رود؟
اگر این نقدینگی مدیریت و جهت دهی شود، می‌توان روند توسعه کشور را بهبود داد. به طور مثال، در صورتی که این نقدینگی به سمت فعالیت‌های تولیدی یا به سمت بازار سرمایه حرکت کند می‌توان به صورت همزمان حجم عرضه‌های اولیه متناسب با ورود نقدینگی را افزایش داد. در این حالت عمق بازار سرمایه وسیع‌تر و شرکت‌های بیشتری در این بازار پذیرفته خواهند شد. این احتمال وجود دارد که با کاهش نرخ بهره بانکی منجر شود سرمایه‌ها به سمت بازار ارز، طلا و خودرو حرکت کند که طبیعتاً هیچ حاصلی برای مردم نخواهد داشت و به تورم‌های سنگین‌تری منجر می‌شود.
اگر سیاست کاهش نرخ بهره بانکی در پیش گرفته می‌شود، حرکت حجم نقدینگی‌ها باید با سایر بازار‌ها با ابزار‌های پیشگیرانه مانند مالیات کنترل شود و در غیر این صورت این کاهش نرخ بهره می‌تواند تمامی بازار‌ها را با بحران‌های جدیدی روبرو کند.
نرخ بهره بین بانکی از ابتدای سال جاری روند صعودی داشته و همین مساله باعث شده است برخی از صاحب نظران در زمینه بازار سرمایه، سیستم بانکی را یک رقیب برای بازار سرمایه معرفی کنند. نرخ بهره بین بانکی به عنوان یکی از انواع نرخ‌های بهره در بازار پول به نرخ‌های سود یا بهره در سایر بازار‌ها جهت می‌دهد.
در هفته منتهی به ۱۲ خرداد، نرخ بهره بین بانکی با کاهش ۴ صدم درصدی به عدد ۲۰.۵۵ درصد رسید. این کاهش در سال جاری از هفته پایانی فروردین ماه بی سابقه بوده و این نرخ در سال جاری در حال رشد بوده است.
کاهش نرخ سود بین بانکی می‌تواند نرخ سود سپرده را کاهش دهد که در این صورت راهی برای ورود نقدینگی به بازار سرمایه باز می‌شود و به طور غیرمستقیم این امر می‌تواند اوضاع بازار سرمایه را بهبود بخشد.
اما با ریزش بورس در دو هفته گذشته، بانک مرکزی در اقدامی موثر بر بازار‌های مالی، نرخ سود بین بانکی را کاهش داده است. نرخ سود بین بانکی در حالی کاهش یافته که برخی کارشناسان معتقدند منجر به رونق بورس و افزایش فرایند‌های مولد اقتصادی در شرکت‌های بورسی شده و در مقابل عده‌ای نیز معتقدند کاهش در این حوزه به صورت دستوری و در شرایط فعلی تاثیری به جز افزایش چند برابری تورم نخواهد داشت.
نرخ بهره بین بانکی چگونه عمل می‌کند؟
منظور از نرخ سود بین بانکی نرخی است که در بازار بین بانکی تعیین می‌شود. این نرخ بر سایر بازار‌ها تأثیر می‌گذارد؛ افزایش آن هزینه تأمین کسری منابع را افزایش می‌دهد و بانک‌ها حاضر می‌شوند با نرخ‌های بالاتری به سپرده گذارها سود پرداخت کنند تا کسری خود را جبران کنند.
در واقع این نرخ، قیمت ذخایر بانک هاست و زمانی که آن‌ها در پایان دوره مالی کوتاه مدت اعم از روزانه یا هفتگی، دچار کسری ذخایر می‌شوند، از سایر بانک‌ها در بازار بین بانکی یا از بانک مرکزی استقراض می‌کنند.
بازار بین بانکی یکی از ارکان بازار پول است که در آن بانک‌ها و مؤسسات اعتباری برای تأمین مالی کوتاه مدت و ایجاد تعادل در وضعیت نقدینگی خود با یکدیگر معامله می‌کنند و در فاصله زمانی کوتاه و با نرخ سودی معلوم بازپرداخت صورت می‌گیرد.
در این بازار، بانک‌هایی که دارای مازاد منابع هستند به بانک‌های دچار کسری، قرض می‌دهند تا بتوانند از طرف دیگر نرخ سود را در بازار مدیریت کنند. همچنین این بازار کمک می‌کند تا بانک‌ها برای تأمین نقدینگی به بانک مرکزی مراجعه نکنند در نتیجه از انبساط حجم نقدینگی جلوگیری می‌شود. به بیان ساده یک بانک زمانی که کسری داشته باشد از یک بانک دیگر قرض می‌گیرد نه از سپرده گذارها.
مقایسه بازار‌ها برای سرمایه گذاری
کامران رحیمی، کارشناس اقتصاد ایران، اظهار داشت: بازار‌های سرمایه گذاری متنوعی در اختیار افرادی که پول‌ها و نقدینگی‌های سرگردان دارند، قرار دارد که شامل حوزه‌های مالی و کالایی است. در حوزه بازار‌های مالی، در کشور ما به دلیل فرهنگی که در چند سال اخیر شکل گرفته و بانک‌ها به عبارتی سود تضمینی پرداخت می‌کنند، یکی از گزینه‌های جایگزین سرمایه گذاری در بازار‌های مالی همچون بورس و اوراق بدهی برای افراد، بانک‌ها است.
وی ادامه داد: هر چقدر نرخ سود بانکی کاهش یابد به همان نسبت نیز سرمایه گذاران، p/e این بازار را با بازار سرمایه مقایسه کرده و جذابیت این دو بازار را سنجیده و برای خرید و فروش تصمیم گیری می‌کنند. زمانی که با کاهش نرخ سود بانکی مواجه شویم، سرمایه گذاران نسبت به بازار سرمایه دیدگاه مثبت تری پیدا خواهند کرد.
حال باید منتظر ماند و دید آیا سیاست بانک مرکزی در راستای کنترل نقدینگی تغییر کرده است یا خیر و یا این کاهش نرخ تنها برای چند هفته و آرام کردن جو موجود در بازار سرمایه است.