دولت از سر اجبار دست به جراحی اقتصادی زده است / همه موتورهای تورم روشن است

وحید شقاقی شهری، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در گفتگو با نبض بازار،در پاسخ به این پرسش، دولت بر این باور است که با حذف ارز ۴۲۰۰ و افزایش یارانه‌ها دست به یک جراحی اقتصادی زده است، ولی خیلی‌ها بر این باور هستند دولت برای این جراحی اقتصادی هیچ پشتوانه‌ای نداشته است. این را چگونه می‌بینید؟ گفت: کاری که دولت انجام می‌دهد بحث انتخاب نیست بلکه بحث اجبار و ضرورت است. یک زمانی برنامه ریزی و انتخاب می کنیم که کدام برنامه را پیاده و اجرایی کنیم. بعنوان مثال، زمان و فرصت داریم و داریم برنامه ریزی می‌کنیم که کدام جراحی را در کشور انجام دهیم؛ می‌دانید که ما در اقتصاد ایران چالش‌های زیادی از جمله چالش بانکی و چالش تورم و چالش بیکاری و ... را داریم، یک زمانی بحث انتخاب است یعنی دولت دارد برنامه ریزی می‌کند که انتخاب کند بین چالش‌ها کدام را در اولویت بگذارد و یک زمانی اجبار و ضرورت است این یکی از آپشن های ضرورت دولت بشمار می آمد ولی نه اینگونه که الان انجام می دهد.

وی ادامه داد: به نظر من، دولت از سر اجبار دارد این جراحی اقتصادی را انجام می دهد و شبیه به یک بیماری که دندان درد دارد و مدارا می‌کند، اما به یک مرحله بسیار وخیمی می‌رسد که مجبور می‌شود شبانه یک پزشک یا دندان پزشکی را پیدا کند و این دندانش را عصب کشی کند یا دندان را بکشد. حال در یک زمانی درد دندان دارم ولی انقدر اورژانسی نیست و می توانم دکتر مورد نظرم را با دقت تمام یپدا کنم و زمان بیشتری بگذارم حتی هزینه‌اش را نیز تامین کنم و تصمیم می‌گیرم نحوه درمان دندانم به چه صورتی باشد. ولی یک زمانی دندان دردم به قدری شدید می‌شود که از سر اجبار شبانه تصمیم می‌گیرم به یک دندان پزشکی شبانه روزی مراجعه کنم و به هر نحوی که باشد این دندان عصب کشی شود یا کشیده شود، این بحث ساماندهی ارز ۴۲۰۰ هم بر همین منوال است.

جراجی اقتصادی انتخابی نبود

این اقتصاددان تصریح کرد: دولت در گذشته هم تعلل شد و مسئله کش پیدا کرد، الان هم جنگ روسیه و اوکراین اتفاق افتاد و قیمت مواد غذایی به شدت افزایش پیدا کرده است. بخش عمده‌ای از یارانه‌هایی که ما به این ۷ قلم کالای اساسی می‌دهیم قاچاق می‌شود. دارو، یعنی گندم، کنجاله و.. در این اقلام قاچاق عظیمی صورت می گیرد و امکان تامین منابع ارزی هم به این منوال فراهم نبود. فلذا دولت از سر ضرورت و اجبار تصمیم به این جراحی گرفت و  بحث انتخاب نبود.

شقاقی بیان کرد: به نظر من، دولت یک سیاست درست را در زمان بد و با شیوه بد در حال اجرا کردن است. براین باور هستم که باید ارز ۴۲۰۰ ساماندهی می‌شد، از اول هم من با نظام چند نرخی مخالف بودم و در این سه سال مدام هشدار دادم که این نظام چند نرخی ارز ایراد دارد. ولی مهم این است که جراحی در یک زمان مناسب و به شیوه مناسب انجام شود. شرایط کنونی اقتصاد ما یک شرایط تورمی که همه موتور‌های تورمی کشور ما در هفته‌های گذشته روشن شده آن هم به دلیل شرایط جهانی و سیاست‌های اقتصادی است که دولت در پیش گرفت.

دولت موتور تورم را باید خاموش کند

این استاد دانشگاه اظهار کرد: دولت باید موتور‌های تورم را خاموش کند. در حال حاضر ۵ الی ۶ موتور تورمی در اقتصاد داریم،از جمله رشد ۵۷ درصدی حقوق کارگران، کسری بودجه دولت، اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی، خلق نقدینگی نظام بانکی، افزایش قیمت ارز و دیگر عوامل تورمی، همه این‌ها موتور‌های تورمی هستند. پروژه جراحی اقتصادی آغاز شده و دیگر نمی‌شود جلوی آن را گرفت و به صلاح هم نیست که الان جلوی این کار گرفته شود. به دلیل اینکه شرایط اقتصاد هم ضرورت اجرای پروژه را دارد ولی بهتر بود دولت اولویت های این پروژه را اول مشخص می کرد بعد دست به اجرای آن می زد.