سولانا (sol) چیست؟
به گزارش نبض بازار به نقل از اقتصاد آنلاین، بعد از پیدایش بیت‌کوین یکی از مشکلات آن، زمان زیاد برای تایید تراکنش‌ها بود که همین مسئله سبب ایجاد اتریوم شد. اتریوم به عنوان اولین رمزارز قرارداد هوشمند شروع به فعالیت کرد، اما چندی نگذشت که ترافیک بالای شبکه اتریوم باعث کاهش سرعت و افزایش هزینه‌های شبکه شد. سولانا برای حل این مشکلات در سال ۲۰۱۷ به وجود آمد و تا الان توانسته با رشد باورنکردنی، جایگاه ۵ بازار را نصیب خود کند.
جالب است بدانید سرعت تایید تراکنش‌ها در بیت‌کوین ۷ تراکنش بر ثانیه و در اتریوم تنها ۱۵ تراکنش بر ثانیه است، رمزارز سولانا این رکورد را به طرز عجیبی جابجا کرده است و توانسته با ظرفیت ۶۵ هزار تراکنش بر ثانیه به عنوان سریع‌ترین بلاک چین عمل کند و توجه بسیاری از افراد و موسسات را به خود جلب کند. به گونه‌ای که چند روز گذشته غول پرداخت ویزا اعلام کرد که در مبادلات بین‌المللی خود از سولانا استفاده کند، چون سرعت ویزا ۲ هزار تراکنش در ثانیه است در حالی که این رقم برای سولانا بسیار بیشتر است. علاوه بر این سومین صرافی بزرگ دنیا یعنی ftx به شدت از این رمزارز بار‌ها حمایت کرده است و اخیرا مدیر این صرافی یعنی سام بنکمن فرید اظهار کرده که سولانا می‌تواند همانند بیت‌کوین مورد پذیرش همگانی قرار بگیرد و بسیار نسبت به این رمزارز خوش‌بین است.
نکته مهم‌تر حفظ امنیت و تمرکززدایی این رمزارز، با وجود سرعت بسیار بالای آن است. امنیت شبکه سولانا بر اساس روش اثبات سهام است، یعنی افراد به جای استفاده از ماینر و استخراج رمزارز، با قفل کردن دارایی خود در شبکه سولانا امنیت شبکه را تامین کرده و در ازای آن پاداش دریافت می‌کنند.
در حال حاضر سولانا حدود ۴۸ میلیارد دلار ارزش بازاری دارد که توانسته آن را به جایگاه ۵ بازار برساند. تعداد کل واحد‌های تولید شده از این رمزارز قرار است ۴۸۸ میلیون واحد باشد که در حال حاضر ۳۱۱ میلیون واحد از آن در گردش است. توجه داشته باشید سولانا یک شبکه بلاک‌چین است که رمزارز مخصوص آن SOL نام دارد، ولی معمولا همان سولانا خوانده می‌شود.
تاریخ شکل‌گیری
سولانا به‌عنوان یک شبکه بلاک‌چین نسل سوم و مبتنی بر اثبات سهام (PoS)، در اواخر سال ۲۰۱۷ توسط جمعی از مهندسین سابق کوالکام، اینتل و دراپ‌باکس راه‌اندازی شد. در زمان تنظیم این گزارش، آقای یاکوونکو به‌عنوان بنیان‌گذار و مدیرعامل سولانا لبز مشغول به کار است و اریک ویلیامز (Eric Williams)، به‌عنوان یکی دیگر از هم‌بنیان‌گذاران پروژه، مدیر ارشد بخش علمی سولانا لبز است، همچنین گرگ فیتزجرالد و راج گوکال (Raj Gokal)، دیگر هم‌بنیان‌گذاران پروژه، به ترتیب در سمت مدیر ارشد بخش فناوری و مدیر ارشد عملیات فعالیت می‌کنند.
اهداف سولانا
هدف کلی از ایجاد این سولانا، تمرکز روی مسئله مقیاس‌پذیری بدون تمرکزگرایی و لطمه زدن به امنیت شبکه است. در واقع محبوبیت اصلی و هدف نهایی سولانا انجام تمام عملیات رمزارز اتریوم است، منتها با سرعتی چند هزار برابری. برای رسیدن به این هدف، سولانا از روش اثبات سهام نمایندگی شده استفاده می‌کند که به DPoS مشهور است، استفاده از این روش می‌تواند سولانا را به هدف بلندمدت این رمزارز یعنی ۷۱۰ هزار تراکنش بر ثانیه برساند در حالی که هنوز این عدد ۶۵ هزار تراکنش بر ثانیه است. در ادامه روش DPoS توضیح داده می‌شود.
روش اثبات سهام نمایندگی شده در واقع یک سیستم دموکراتیک است، در این روش در واقع از بین افرادی که سرمایه خود را در روش اثبات سهام یعنی PoS، در اختیار شبکه گذاشته‌اند تا امنیت آن تامین شود، نمایندگانی انتخاب می‌شوند. این نماینده‌ها توسط همین افراد که سرمایه خود را قفل کرده‌اند انتخاب می‌شوند و وظیفه آن تایید بلوک‌ها است. قدرت رای هر کس نسبت مستقیمی با مقدار ارز گرو گذاشته شده دارد. نحوه رای گیری را هر پروژه به صورت جداگانه می‌تواند مشخص کند. اما به طور کلی، هر نماینده مسئول رای افرادی است که به او رای داده‌اند. پاداش نیز بین نماینده و رأی‌دهندگان به آن نماینده به طور نسبی پرداخت می‌گردد.
علاوه بر افزایش سرعت و مقیاس‌پذیری، هدف دیگر سولانا ارائه برنامه‌های غیرمتمرکز یعنی Dapps و ایجاد بستری مقیاس‌پذیر برای ساخت توکن‌های جدید، قرارداد‌های هوشمند و حتی ایجاد بستری مناسب رای ساخت nftها است. در کنار این خدمات، پایین ماندن کارمزد این شبکه از نکات مهمی است که برای تیم این پروژه از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است.
بازی‌های مبتنی بر شبکه سولانا
همان‌طور که گفته شد سولانا همانند اتریوم، تبدیل به بستر امن و محبوبی برای ساخت انواع nft ها، توسعه دیگر رمزارز‌ها بر روی بلاک‌چین آن و ... شده است. اما علاوه بر کاربرد‌های مذکور، بازی‌های متنوعی در بستر سولانا ایجاد شده است که توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در ادامه ۳ مورد از مهم‌ترین بازی‌های این حوزه معرفی می‌شود.
الف: سولا جامپ
سولاجامپ، اولین بازی play-to-win مبتنی بر بلاک‌چین سولانا است که قصد دارد هیجان بازی‌های کلاسیک را برای علاقه‌مندان آن‌ها برگرداند. شبکه سولانا به دلیل سرعت بالای شبکه و هزینه پایین تراکنش‌های آن اخیرا مورد کانون توجه بیشتر گیمر‌ها قرار گرفته است. بازی سولانا جامپ نیز همانند دیگر بازی‌های غیرمتمرکز، توکن مخصوص به خود را دارد که افراد با فعالیت در بازی، توکن مربوطه را به عنوان جایزه دریافت می‌کنند.
سولاجامپ (Solajump) از توکن‌های غیرمثلی (NFT) برای متحول کردن دنیای بازی‌های «بازی به قصد برد» یا (play-to-win) استفاده می‌کند. دسترسی به بازی بسیار آسان است و از نظر بصری جذاب و سرگرم‌کننده است، این بازی از اصول کلیدی دودل جامپ (Doodle Jump) استفاده می‌کند در واقع بازیکن باید با پرش از صفحه یا پلت‌فرم‌هایی که به‌طور تصادفی در فضای دوبعدی قرار گرفته‌اند، بالا و بالاتر بپرد. هرچه بیشتر پیشرفت کنید، پلت‌فرم‌ها کمتر می‌شوند و در نتیجه، احتمال باختن بیشتر می‌شود. با سولاجامپ، هدف بازیکن نه‌تن‌ها رسیدن به بالاترین امتیاز، بلکه برنده شدن است. بازیکنان می‌توانند با داشتن توکن غیرمثلی سولاجامپر (Solajumper NFT)، به بازی دسترسی داشته و در مسابقاتی شرکت کنند که جوایز مناسبی هم به برندگان اعطا می‌کنند. در واقع سولا جامپر توکن مخصوص بازی سولا جامپ است.
ب: استار اطلس
توسعه دهندگان Star Atlas بازی خود را "یک بازی استراتژیک بزرگ برای اکتشاف در فضا، فتح سرزمین‌ها، سلطه سیاسی و موارد دیگر" توصیف می‌کنند. این بازی یک متاورس بلاک‌چینی است که فعلا تکمیل نشده و فقط ایده‌های اولیه آن مورد بازی قرار گرفته است. سبک و تصاویر این بازی بسیار جالب‌توجه است. در فضای بازی می‌توانید مجموعه‌های مختلف، کشتی‌ها و سازه‌هایی را خریداری کنید که می‌توانید در بازی از آن‌ها استفاده کنید. همانند سایر بازی‌های Play To Earn، انگیزه اصلی در دنیای استار اطلس، سیستم پاداش‌دهی درون و برون بازی است؛ دو توکن بومی اطلس (ATLAS) و پولیس (POLIS)، عهده‌دار این نقش هستند و در واقع برای خرید‌های خود در بازی باید از این دو توکن استفاده کنید.
استار اطلس و توکن‌های این بازی در بستر شبکه بلاک‌چین سولانا قرار دارند که به دلیل توان پردازشی نسبتا مناسب و هزینه تراکنش‌های پایین، زیرساخت‌های فنی این بازی را تامین می‌کند.
پ: دیفای لند
دیفای لند یک بازی وب شبیه‌سازی کشاورزی چند زنجیره‌ای است. این بازی طراحی‌شده است تا رسانه اصلی را به امور مالی غیرمتمرکز معرفی کند. مهم‌تر از آن، دیفای لند تمام جنبه‌های پروتکل‌های دیفای مرسوم را گیمیفای کرده و به‌نوعی به بازی تبدیل می‌کند. این پروتکل به همین ترتیب، راه‌حل‌های آموزشی و بصری را برای آن‌هایی می‌سازد که در حال کشف راه‌حل‌های مالی جایگزین هستند. قرار دادن هرچه بیشتر امور مالی غیرمتمرکز در دسترس مخاطبین جهانی، یک گزینه حیاتی برای تیم دیفای لند است. مفهوم سرمایه‌گذاری در بازی‌های غیرمتمرکز، می‌تواند دیفای را جذاب‌تر از همیشه و بیشتر از هر وقت دیگر در دسترس همه افراد قرار دهد.
حال که با تاریخ، اهداف و کاربرد‌های شبکه سولانا آشنا شدیم بهتر است نیم‌نگاهی به بازدهی این رمزارز در دو یک سال گذشته داشته باشیم.
در نمودار زیر چارت سولانا به تتر در نمای هفتگی آورده شده است تا خواننده بتواند چشم‌انداز بهتری در مورد وضعیت فعلی این رمزارز داشته باشد و بتواند تصمیمات بهتری را اخذ کند.
همان‌طور که در نمودار می‌بینید قیمت سولانا حدود ۴۰۰ روز گذشته یعنی کمی بیشتر از یک سال گذشته، تنها کمی بیشتر از یک دلار بوده است، اما اکنون این رمزارز با قیمت ۱۵۴ دلار، تقریبا ۱۴۳ برابر شده است.
رشد نجومی سولانا نشان‌دهنده افزایش آگاهی فعالان بازار و شرکت‌ها به توانایی و چشم‌انداز گسترده شبکه آن است. هرچند سولانا در نمای هفتگی توانسته روند صعودی خود را به سمت پایین بشکند، اما به دلیل بنیاد و اهداف بسیار واضح آن، اصلاح قیمت می‌تواند فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت روی این رمزارز باشد.
البته لازم است بدانید که شبکه سولانا تا الان دو بار دچار ضعف ساختاری شدید در شبکه آن شده است که در زمان خود شوک‌های بزرگی را به قیمت این رمزارز وارد کرده است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.
آخرین بار در تاریخ ۲۱ دسامبر ۲۰۲۱ یعنی حدود ۳۶ روز گذشته، صفحه رسمی کوین تلگراف در گزارشی نوشت که شبکه سولانا مورد حمله DDoS قرار گرفته و در اثر این حمله شبکه تراکنش‌های سولانا دچار توقف جهانی شد که مطابق نمودار زیر توانست سولانا را از قیمت ۱۸۳ دلار به قیمت ۱۶۳ دلار تا پایان روز ۲۱ دسامبر برساند. اما تنها دو روز بعد از این اتفاق، راج گوگال مدیر این شبکه اعلام کرد که اثرات این حمله‌ها موقتی است و قبلا نیز اتفاق افتاده بود و ربطی به بستر شبکه سولانا ندارد؛ در پی انتشار این خبر سولانا دوباره بازیابی قیمتی شد.
" DDoS مخفف distributed denial of service و در واقع تلاش هکر‌ها برای توقف یک شبکه از طریق ایجاد ترافیک و کند کردن سرعت شبکه است. در واقع این حمله باعث ایجاد ترافیک سنگینی می‌شود و روال عادی شبکه مورد حمله را از حالت همیشگی دور کرده و سبب ایجاد اختلال می‌شود. "
مشکل دوم مربوط به چهار ماه پیش یعنی تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۲۱ است که بسیار شدید‌تر از حمله اخیر بود، چون این شوک بیشتر ساختاری بود و مستقیم با شبکه سولانا ارتباط داشت به گونه‌ای که توانست برای چند ساعت تمام توکن‌های توسعه‌یافته بر بستر این شبکه را متوقف کند. کوین دیسک از منابع خبری معتبر حوزه رمزارز، روز بعد اعلام کرد که دلیل توقف شبکه سولانا، کاهش منابع در دسترس شبکه بوده است و بعدا منابع نزدیک به سولانا اعلام کردند که مشکل مربوط به لایه اول این شبکه بوده، ولی تاثیرات آن تمام شبکه‌های دیگر را که بر بستر سولانا کار می‌کنند تحت تاثیر قرار داده است.
اگر به نمودار زیر دقت کنید متوجه می‌شوید زمانی این اختلال ایجاد شده که سولانا در نزدیکی رکورد قیمتی خود قرار دارد و سرمایه‌گذاران بزرگ به اهمیت این رمزارز پی برده بودند که نتیجه آن سیل سرمایه‌های جاری به این شبکه بود که سبب کندی تراکنش‌ها و توقف آن‌ها بود و شبکه سولانا را دچار ترافیک شدیدی کرد. همان‌طور که در نمودار می‌بینید بعد از این اتفاق سولانا حدود ۲۰ درصد افت قیمتی را تجربه کرده است.
با این اوصاف می‌توان نتیجه گرفت سولانا به عنوان رقیب جدی اتریوم روی کار آمده است، رمزارزی که همانند اتریوم از قرارداد‌های هوشمند پشتیبانی می‌کند و بلاک‌چین مخصوص به خود را دارد و در عین حال سرعت بالا و هزینه تراکنش بسیار کمتری نسبت به اتریوم دارد. پس می‌توان گفت در صورت نبودن جو منفی شدید بر بازار و رفع مشکلات فنی شبکه، باید انتظار رشد‌های بسیار بهتری از این رمزارز را داشت.