به گزارش نبض بازار، روغن آفتابگردان، یکی از سالم‌ترین روغن‌های نباتی است. این روغن سرشار از ویتامین E، اسید فولیک، ویتامین B، آهن و روی بوده و در کاهش شدت دفعات گُر گرفتگی به زنان یائسه کمک کرده و از مشکلات بیماری قند می‌کاهد. این روغن به دلیل غنی بودن از اسید‌های چرب غیراشباع برای سلامتی مفید و در تثبیت کلسترول خون موثر است.

روغن آفتابگردان یکی از بهترین روغن‌های خوراکی است که برای پوست نیز مفید است. خاصیت ضدالتهابی آن باعث می‌شود تا التهابات یا سوزش پوست به هر دلیل داخلی یا خارجی برطرف شود. از این روغن می‌توان هر روز استفاده کرد. بخصوص کسانی که پوست آن‌ها در اثر تابش آفتاب یا واکنش‌های آلرژیک و یا گزش حشرات آسیب دیده است.

روغن استخراج شده از دانه‌های آفتابگردان یکی از غنی‌ترین روغن‌های گیاهی محسوب می‌شود که بخش عمده‌ای از آن را تری‌گلیسرول‌ها (۹۸ تا ۹۹ درصد) و بخش کوچکی از آن را فسفولیپیدها، توکوفرول‌ها و استرول‌ها تشکیل می‌دهند و میزان اسید پالمتیک در این روغن کم است.

روغن آفتابگردان سالم، رنگ زرد، روشن و شفاف بوده و طعم مطلوبی دارد و روغنی مناسب برای پخت و پز غذا و استفاده در سس‌های سالاد است.

فواید روغن آفتابگردان

تمام فواید مطرح شده پیرامون روغن آفتابگردان با میزان بالای اولئیک اسید آن مرتبط است. مطالعات نشان داده که میزان بالای اسید‌های چرب تک غیراشباع مانند اولئیک اسید می‌تواند در کاهش سطوح کلسترول خون و خطر بیماری‌های قلبی نقش موثری داشته باشد. همچنین مطالعات به این نتیجه رسیده اند که افرادی که رژیم‌های غنی از روغن آفتابگردان دارند، به طور مشخصی میزان کلسترول LDL و تری گلیسیرید پایین‌تر و HDL بالاتری در مقایسه با رژیم‌های غذایی با اسید‌های چرب اشباع دارند.

آنتی اکسیدان‌های موجود در روغن آفتابگردان با تقویت غشا‌های سلولی مانع نفوذ باکتری‌ها و ویروس‌ها به بدن می‌شود، همچنین در افزایش توانایی بدن شما در از بین بردن عفونت‌ها نیز کمک کننده است.
یکی دیگر از فواید روغن آفتابگردان سبک بودن این روغن و جذب آسان آن در مجرای گوارشی نسبت به سایر روغن‌ها است. این روغن می‌تواند به عنوان یک ملین در درمان یبوست نیز کمک کننده باشد.

مضرات روغن آفتابگردان

با وجود شواهدی مبنی بر فواید سلامتی روغن آفتابگردان، نگرانی‌هایی نیز درباره اثرات منفی این روغن وجود دارد.

اکسیداسیون روغن و تولید آلدهید‌ها

یکی دیگر از جنبه‌های منفی روغن آفتابگردان آزادسازی ترکیبات سمی در دمای بالای ۸۲ درجه سانتی گراد مانند سرخ کردن است. روغن آفتابگردان دارای نقطه دود بالایی است و در اغلب موارد در پخت و پز با دمای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود مطالعات نشان داده اند که نقطه دود بالا با حفظ ساختار روغن در دمای بالا مرتبط نیست. روغن آفتابگردان بیشترین میزان آلدهید‌ها را در روش‌های مختلف پخت و پز در مقایسه با سایر روغن ها‌ی گیاهی تولید می‌کند. آلدهید‌ها ترکیبات سمی هستند که می‌توانند به DNA و سلول‌ها آسیب برسانند و با بروز بیماری‌هایی مانند آلزایمر و مشکلات قلبی مرتبط هستند. مواجهه بیشتر این روغن با گرما، آلدهید‌های بیشتری تولید می‌کند؛ بنابراین استفاده از روش‌های پخت و پزی که این روغن را در معرض دما‌های پایین‌تر قرار دهد، می‌تواند تولید مواد مضر توسط آن را کاهش دهد.

میزان بالای امگا ۶

شکلی از روغن آفتابگردان که میزان بالایی لینولئیک اسید دارد غنی از روغن امگا ۶ است. با وجود اینکه امگا ۶ یکی از اسید‌های چرب ضروری مورد نیاز سلامتی است و افراد می‌بایست آن را از رژیم غذایی خود دریافت کنند، نگرانی‌هایی درباره دریافت مقادیر بالای امگا ۶ و بروز التهاب در بدن وجود دارد. لینولئیک اسید در بدن تبدیل به آراشیدونیک اسید شده و می‌تواند باعث ایجاد فاکتور‌های التهابی شود. همچنین می‌تواند در افزایش وزن و چاقی نقش داشته باشد. از طرفی نسبت امگا ۳ به امگا ۶ در حفظ سلامت و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها مانند آلزایمر، چاقی و بیماری‌های قلبی موثر است.
دریافت بالای لینولئیک اسید از روغن‌های گیاهی و کاهش دریافت اسید‌های چرب امگا ۳ می‌تواند تاثییرات منفی بر سلامتی داشته باشد.

براساس این گزارش، با توجه به مطالعات انجام شده روی روغن‌های گیاهی، میزان اسید‌های چرب اشباع در این روغن نسبت به روغن‌های ذرت (۲۲ درصد)، پنبه دانه (۳۲ درصد)، بادام زمینی (۲۸ درصد)، گلرنگ و کلزا (۱۲ درصد) پایین‌تر و میزان آن ۰.۳ درصد است که این امر خود زمینه ساز اکسیداتیو و امولسیون بالاتر این روغن می‌شود. فسفولیپید روغن خام آفتابگردان در محدوده بین نیم درصد تا ۲.۱ درصد قرار دارد.

در ادامه گزارش فهرست قیمت برخی از انواع روغن آفتابگردان موجود در بازار به شرح زیر است.