جنگ ۱۲ روزه بر فولادیها چگونه گذشت؟
به گزارش نبض بازار، از آغاز جنگ ۱۲ روزه تا پایان آن، موضوع صنایع فولاد از جمله مهمترین چالشهای حفاظت از صنایع بود. بسیاری از مجموعههای فولادی کشور پس از گذشت چند روز از جنگ، به کلی تعطیل و یا فعالیتشان کاهش پیدا کرد. از سوی دیگر بخشهای حساس کارخانه جات فولاد از جمله مخازن اکسیژن، تخلیه شده تا در صورت آسیب، کمترین تخریب در محیط کارخانه انجام شود. در بخش کارگری و اقتصادی نیز، صنایع فولادی سکوت را ترجیح دادند؛ کارگران عموماً یا مرخص شدند و یا با شیفتهای خیلی کوتاه به محل کار احضار میشدند. این موضوع مسلماً نتایج اقتصادی مشخصی نیز به مرور برای صنعت فولاد به دنبال خواهد داشت.
جایگاه ایران در معرض ناترازی و جنگ
صنعت فولاد در ایران به صورت تقریبی، روزانه ۸۲.۵ هزار تن تولید فولاد دارد. ۱۲ روز توقف در روند تولید، یعنی یک میلیون تن کاهش تولید فولاد و در خطر قرار گرفتن جایگاه جهانی ایران؛ حالا با آغاز به کار صنایع فولاد نیز مدت زمانی طول میکشد که همه چیز به شرایط عادی بازگردد. محاسبه زیان یک میلیون تنی هم به ما نشان میدهد که بر طبق آمار، این جنگ تا چه حد باعث زیان اقتصادی شده است. پیش از شروع جنگ ۱۲ روزه، نگرانی عمده در بخش فولاد، کاهش تولید ناشی از ناترازی برق و گاز بود. طبق پیشبینیهای قبل از جنگ، زیان ۹ میلیارد دلاری در صنعت مطرح شده بود، حالا با وجود توقف ۱۲ روزه در روند تولید، مسلماً زیان مالی و کاهش حجم تولید، بیشتر خود را نشان میدهد. در این بین برخی نگران عدم توانایی صنعت فولاد در پاسخ به نیاز داخل بودند. با ادامه دار شدن جنگ، نه تنها مشتریهای خارجی این صنعت به کلی از دست میرفتند بلکه نیاز ۲۰ میلیون تنی داخل نیز تحت تأثیر قرار میگرفت و احتمال واردات بیشتر از قبل مطرح میشد.
کارگران فولادی
کارگران صنعت فولاد با توجه به تجربه جنگ ۸ ساله، نیازی به آزمون و خطا و استفاده از تجربه کشورهای جنگزده فولادی نداشتند؛ ایران سالها زیر موشک باران به تولید فولاد پرداخته بود و تجربه آن سالها کمک کرد که با شیب ملایمی از این دوران عبور کنیم. از سوی دیگر کارگران فولادی با توجه به تجربه ناترازی برق، چندان از تعطیلی کارخانهها شگفتزده نشدند، زیرا تا همین چند هفته پیش، به علت کمبود برق شیفتهایشان عموماً لغو میشد.
نگرانی عمده میان کارگران فولادی بابت عدم توانایی کارخانه به جهت پرداخت حقوقها به صورت منظم بود. در بخش بازنشستگی نیز صندوق فولاد محل نگرانی بازنشستگان قرار گرفت. هرچند این صندوق اعلام کرد که خدمات دهی در دوران جنگ متوقف نمیشود. باید در پایان تیرماه نیز وضعیت حقوق کارگران فولادی سنجیده شود که این ۱۲ روز بر میزان و زمان دریافتیهایشان تأثیر گذاشته یا خیر
اقدامات حفاظتی در صنعت فولاد
از روز نخست جنگ، یکی از نگرانیهای جدی در صنعت تحریم شده فولاد، مسأله حفاظت از تجهیزات بود. مخازن اکسیژن کارخانه جات در صورت انفجار، تخریب بسیار وسیعی برای محیط پیرامون به دنبال داشتند که در پی همین نگرانی، مخازن اکسیژن برخی از کارخانهها تخلیه شد. اما به واقع مخزن اکسیژن در کارخانه فولاد چه نقش و اهمیتی دارد؟
مخزن اکسیژن برای نگهداری و ذخیرهسازی اکسیژن مایع به منظور استفاده در فرآیندهای مختلف تولید فولاد استفاده میشود. اکسیژن در کارخانههای فولاد خطرات متعددی دارند که شامل انفجار، آتشسوزی، سوختگی و مسمومیت با گازهای سمی میشود. این خطرات به دلیل ماهیت اکسیژن مایع و شرایط عملیاتی در کارخانههای فولاد تشدید میشوندبه دلیل جابجایی حجم زیاد مایع به گاز، در صورت نشت، اکسیژن میتواند باعث کاهش غلظت اکسیژن در محیط و خفگی شود.
تنها بازگرداندن همین یک بخش از کارخانه، زمان و پول زیادی طلب میکند. مسلماً راهاندازی کارخانه پس از چندین روز و عبور از شرایط حفاظتی، کار آسانی نیست. محوطه کارخانههای فولادی نیز به این علت که وسعت بالایی دارند، محوطههای باز و بزرگی هستند که حفاظت از آنها دشوار است. مشخص نیست پدافندغیرعامل چه ضوابطی برای کارخانه جات فولاد تعیین کرده، اما مشخص است که در حالت فعلی، در صورت رسیدن جنگده دشمن، این محوطهها کاملاً بی دفاعاند. حالا که جنگ پایان یافته، صنایع فولادی باید بازنگری جدی در حوزه پدافند غیرعامل داشته و موضوع جنگ را صرفاً یک موضوع حاشیهای و دور از ذهن ندانند..