۴ چالش اساسی "درمان" در کشور
دکتر محمد آقاجانی در گفت‌وگو با ایسنا، در پاسخ به اینکه چرا از بین مسوولیت‌های پیشنهادی‌اش، سمت رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی را انتخاب کرده است، گفت: جایگاه دانشگاه در مجموعه کشور و در همه جای دنیا، جایگاهی ویژه، استثنایی و مقدس است. جایگاهی که تولید دانش کرده و نیروی انسانی عالم و ماهر تربیت می‌کند. حال در کشور ما دانشگاه‌های علوم پزشکی علاوه بر تولید علم و تربیت نیروی انسانی ماهر در حوزه سلامت، در بخش دولتی مسوول ارائه خدمات سلامت بوده و در بخش خصوص هم به عنوان ناظر و کنترل‌کننده عمل می‌کنند.
وی با بیان اینکه این مسوولیت‌ها رسالتی ویژه، مهم، پیچیده و سنگین را بر دوش دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور قرار می‌دهد، افزود: در این میان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در کشور از جایگاه خاصی برخوردار است. به طوریکه در حوزه‌های بهداشت و غذا و دارو بزرگ‌ترین حوزه ارائه خدمات و نظارت در کشور محسوب می‌شود و از سوی دیگر در سایر حوزه‌ها هم پیشتاز است. به عنوان مثال ما در حوزه آموزش با در اختیار داشتن ۱۴۰۰۰ دانشجو و ۱۴۰۰ عضو هیات علمی دومین دانشگاه در کشور هستیم. از طرفی در حوزه پژوهش هم با مجموعه عظیمی از مراکز تحقیقاتی، پژوهشگاه‌ها، مجلات و محققین برجسته جایگاه بزرگی داریم و در حوزه خدمات بهداشتی هم گستره وسیعی داریم.
آقاجانی ادامه داد: باید توجه کرد که تهران و مردم ساکن در تهران بیشترین آسییب‌ها را به لحاظ نوع زندگی و مواجهه با آلودگی هوا، استرس، ترافیک، مسائل زیست‌محیطی و نوع غذایی که مصرف می‌کنند، دارند و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مسوولیت سلامت بیش از ۵ میلیون نفر، یعنی نزدیک به ۵۰ درصد جمعیت تهران را بر عهده دارد. بنابراین تکلیف‌مان در این حوزه‌ها بسیار سنگین است. البته در حوزه درمان هم این موضوع صدق می‌کند؛ به طوریکه حدود ۷۰ بیمارستان در زیر مجموعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی قرار دارند و بسیاری از خدمات فوق‌تخصصی را ارائه می‌دهند. به همین دلیل است که مردم از سراسر کشور به بیمارستان‌های این دانشگاه برای دریافت خدمات مراجعه می‌کنند.
چرا دانشگاه؟
معاون درمان و سرپرست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ضمن تشکر از رییس جمهور و وزیر بهداشت به دلیل نگرش ویژه‌ای که به حوزه سلامت دارند، اظهار کرد: حقیقتا دانشگاه را مهم‌ترین محل می‌دانم؛ چراکه در حوزه سلامت جایگاهی مهم‌تر از دانشگاه نداریم. من این تکلیف را حس می‌کردم که اگر قرار است در دولت دوازدهم در سمت مدیریتی فعالیت کنم، ترجیح می‌دادم که در حوزه دانشگاهی این کار را انجام دهم. ضمن اینکه به طور خاص دنبال گسترش ایده‌پردازی‌هایی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هستم که مبداء طرح تحول بودند. بر این اساس امیدوارم این دانشگاه در همه حوزه‌ها به جایگاه بالایی دست یابد و در کنار دو دانشگاه علوم پزشکی تهران و ایران، بتوانیم وضعیت سلامت ساکنین تهران را خیلی بهتر تامین کنیم. بنابراین مهم خدمت کردن است و هیچ مقامی بالاتر از خدمت به مردم نیست، آن هم در کسوت طبیب و خدمت‌گذار حوزه سلامت در این دانشگاه.
آقاجانی در ادامه صحبت‌هایش به دوره چهار ساله فعالیتش به عنوان معاون درمان وزارت بهداشت در دولت یازدهم اشاره کرد و برخی مشکلات اساسی این حوزه را برشمرد و گفت: خوشبختانه در دوره مدیریت آقای دکتر هاشمی و با راهبری که انجام دادند، اقدامات بزرگی در حوزه درمان انجام شد. به طوریکه در حال حاضر اسناد بزرگی در این حوزه داریم که اگر آنها را در دستور کارمان قرار دهیم، بسیاری از مسائل این حوزه رفع می‌شود.
سند ۱۴۰۴؛ حلال مشکلات درمان
وی با بیان اینکه یکی از بزرگ‌ترین اسناد در این حوزه که خواسته رییس جمهور هم بود، بحث سطح‌بندی خدمات است که از اصول مهم سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری محسوب می‌شود، افزود: خوشحالیم که سند درمان ۱۴۰۴ اکنون تدوین و ابلاغ شده است. حال اگر این سند به طور جدی در کشور اجرا شود، بخش عمده‌ای از مشکلات با اجرای آن که نقشه راه یک دهه‌ای برای این حوزه است، رفع خواهد شد. در عین حال موضوع اعتباربخشی بیمارستان‌ها هم در این دوره به طور کامل در تمام بیمارستان‌های کشور انجام شد و البته نیاز دارد که همه ساله استمرار یافته و عمق بیشتری پیدا کند. همچنین در این دوره توانستیم حدود ۲۴ هزار تخت بیمارستانی و ۱۲۰۰ پروژه ویژه طرح تحول نظام سلامت را در حوزه درمان اجرا کنیم و خوشبختانه گام‌های بلندی برای درمان برداشته شد.
۴ مشکل اساسی درمان
آقاجانی با بیان اینکه البته در حوزه درمان با چند مشکل اساسی مواجهیم، گفت: اولین مشکل ما بحث نداشتن منابع مالی پایدار است. باید توجه کرد که تامین منابع طرح تحول نظام سلامت از محل هدفمندی یارانه‌ها منبع مطمئن و پایداری نیست و نیاز دارد که به منبع مطمئن‌تری مانند مالیات بر ارزش افزوده گره بخورد. از طرفی منابع مالی سازمان‌های بیمه‌گر هم کافی و پایدار نیستند و باید روش تامین و تخصیص آنها تغییر پیدا کند.
وی افزود: مشکل دوم ما در بحث کیفیت خدمات درمانی است. در چهار سال گذشته توانستیم کیفیت ارائه خدمات درمانی را افزایش دهیم و امیدواریم این کیفیت در آینده با اجرای استانداردها، راهنماهای بالینی و اجرای دقیق‌تر اعتباربخشی ارتقاء بیشتری پیدا کند و این مسیر ادامه یابد. در عین حال تامین نیروی انسانی هم یکی از مشکلات مهم در این حوزه است که باید هر چه زودتر حل شود. یکی دیگر از مشکلات درمان هم که بسیار اهمیت دارد، الگوی اداره بیمارستان‌ها در کشور است. البته ما در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برای این موضوع برنامه داریم. در واقع باید بدانیم که الگوی اداره دولتی و سنتی بیمارستان‌های وزارت بهداشت نمی‌تواند اهداف بلند نظام سلامت و نیازمندی و خواسته‌های مردم را به طور کامل تامین کند. بنابراین نیازمند تحول در اداره بیمارستان‌ها هستیم.
آقاجانی تاکید کرد: در حال حاضر بیمارستان‌های ما اختیارات کافی ندارند و نوع مدیریت‌شان هم به لحاظ دانش و مهارت در مدیریت و هم به لحاظ مسوولیت و وظایف به تحول جدی نیازمند است. ما در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برای این موضوع برنامه‌هایی داریم. به عنوان مثال یکی از برنامه‌های ما تفویض مسوولیت‌ها همراه با اختیارات به بیمارستان‌ها و استفاده از مدل‌هایی مانند بیمارستان هیات امنایی و مدل‌های شبیه به آن است که می‌تواند الگوی اداره بیمارستان‌ها را تغییر دهد.