واکنش دانشگاه‌های جهان به بحران کروناویروس/ کاهش درآمد دانشگاه‌ها
به گزارش نبض بازار نظام بین المللی آموزش عالی «کیواس» در جدیدترین مطالعه خود درباره تأثیر کرونا ویروس بر آموزش عالی جهان، از دانشگاهیان درباره این بحران نظرسنجی کرده و نظرات بیش از ۴۰۰ نفر از متخصصان آموزش عالی که در دانشگاه‌های سراسر جهان مخاطب این نظرسنجی بودند، را جمع بندی کرده است.
از مؤسسات آموزش عالی پرسیده شد تأثیر کرونا ویروس بر آموزش عالی دنیا چه بوده، این بحران چه تأثیری در برنامه‌های درسی داشته، مؤسسات آموزش عالی چگونه به این وضعیت اضطراری جهانی واکنش نشان داده‌اند؟ با چه چالش‌هایی در طی این بحران رو به رو هستند؟ دانشگاه‌ها در پی شیوع بیماری چه تاکتیکی را اتخاذ کرده‌اند؟ چگونه یادگیری آنلاین را پذیرفته‌اند؟ سرانجام جذب دانشجویان بین المللی دانشگاه‌ها چه می‌شود؟ و در نهایت چگونه دانشگاه‌ها دوباره در برنامه‌های مدیریت بحران خود تجدید نظر می‌کنند.
چشم‌انداز آموزش عالی جهانی در چند ماه گذشته به علت گسترش کروناویروس (که با نام COVID ۱۹ شناخته می‌شود) به شدت تغییر کرده‌است.
واکنش مؤسسات آموزش عالی دنیا به بحران جهانی کروناویروس
مؤسسات آموزش عالی دنیا در واکنش به این وضعیت اضطراری جهانی مجبور شده‌اند پردیس‌های دانشگاه‌ها را در پی وقوع کروناویروس تعطیل کنند و به یادگیری آنلاین و ابزارهای دیجیتال روی بیاورند.
در نتیجه شیوع کروناویروس، دانشگاه‌ها با چالش‌های بی سابقه‌ای روبرو هستند. بسیاری در تلاشند ضمن حفظ دوره تحصیلی فعلی، جذب دانشجویان قوی را تضمین کنند و ارتباط روشنی با کارکنان و دانشجویان فراهم کنند تا بتوانند از این بحران عبور کنند.
تاکتیک‌های جدید دانشگاه‌ها در پی شیوع کروناویروس
کیواس در بخشی از این نظرسنجی از نمایندگان دانشگاه‌ها خواست تا بزرگترین چالش‌های پیش روی مؤسسه خود را به اشتراک بگذارند. در مواجهه با این چالش، دانشگاه‌ها مجموعه‌ای از اقدامات را برای انطباق با این شرایط جدید اجرا کرده‌اند.
۵۰ درصد دانشگاه‌ها دوره‌های برنامه ریزی شده خود را به آنلاین تغییر دادند. ۱۹ درصد تاریخ شروع برخی از دوره‌ها را تا ترم بعدی به تعویق انداختند. ۱۷ درصد محدودیت‌های زمانی برای شروع دوره بعدی تحصیلی را تغییر دادند. ۱۶ درصد مهلت پذیرش پیشنهاد دانشگاه‌ها برای جذب دانشجو را تغییر دادند. ۱۳ درصد زمان پیشنهادات دانشگاهی خود را به ۲۰۲۱ موکول کردند. ۸ درصد آزمون‌های زبان انگلیسی را آغاز کردند و ۲ درصد فرآیند دوره‌های زبان را تغییر دادند.
واکنش دانشگاه‌ها به یادگیری آنلاین
در حالی که ۵۰ درصد از پاسخ دهندگان برخی از دوره‌های برنامه‌ریزی‌شده خود را به صورت آنلاین تغییر داده‌اند اما این میزان با توجه به ادامه بحران افزایش می‌یابد. ضمن اینکه برای کمک به دانشگاه‌های سراسر جهان، شرکت‌های مختلفی ابزارهای تدریس از راه دور و سیستم عامل‌های آنلاین را به صورت رایگان عرضه می‌کنند.
ژان پیر گیتارد ، مدیرعامل و بنیانگذار یکی از این شرکت‌ها با عنوان iTeach.world خاطرنشان می‌کند: «بزرگترین چالشی که من برای بعضی از دانشجویان میبینم، پهنای باند اینترنت است. زیرا همه آنلاین هستند. اما در برخی کشورها و برخی مناطق اینترنت تنها ابزار آموزش نیست و تجربه برخی از دانشجویان و اساتید موید این مطلب است.»
وی گفت: «من فکر می‌کنم آنچه در اینجا تغییر خواهد کرد این است که دانشگاه‌ها مجبور می‌شوند تغییراتی را ایجاد کنند زیرا در پس زمینه این تغییر، بازار بزرگی بوده است که مردم متوجه شده‌اند که ما این ابزارهای ارتباطی را داریم. این موضوع مردم را بیدار کرده و آنها را مدرن کرده تا رویکرد خود را به آموزش، مدرن کنند.»
وضعیت جذب دانشجو در بحران کرونا
بسیاری از چالش‌های ذکر شده نگرانی‌های جدی متخصصان دانشگاهی را در مورد اهداف جذب دانشجو در دانشگاه‌ها به همراه داشته است.
دانشجویان بین المللی هر سال درآمد زیادی برای بسیاری از دانشگاه‌ها به همراه داشته اند. با محدودیت‌های مسافرتی و مرزهای بسته، دانشگاه‌ها با این واقعیت کنار می آیند که این درآمد ممکن است در سال تحصیلی آینده کاهش یابد.
بررسی‌های کیواس نشان می‌دهد که ۵۰ درصد از پاسخگویان معتقد بودند که کروناویروس تأثیر مخربی بر تعداد برنامه‌های جذب دانشجو در مؤسسه آنها خواهد گذاشت.
در مقابل ۲۶ درصد تصور می‌کنند که برنامه‌های جذب دانشجو همانند گذشته خواهد بود .۶ درصد گفتند که برنامه‌ها افزایش خواهند یافت و ۱۸ درصد نمی‌دانستند که این تأثیر چه خواهد بود. با این حال، ۳۰ درصد از پاسخ دهندگان هنوز در حال بررسی این تغییر بودند، ۲۰ درصد به دنبال تنوع نبودند، و ۱۶ درصد نمی‌دانستند.
وقتی از مؤسسات سوال شد که فعالیت‌های جذب دانشجو در نتیجه بحران کروناویروس به چه شکل تغییر یافته است، تعجبی ندارد که ۷۵ درصد دانشگاه‌ها اعلام کردند که سعی دارند با روش‌های دیجیتالی و آنلاین نسبت به جذب دانشجویان اقدام کنند و برای ملاقات و برقراری ارتباط با دانشجویان از ابزارهای دیجیتال استفاده کنند.
با توجه به اینکه ارتباط و حرکت دانشجویان بین المللی دچار تغییر شده و به طور واضح تحت تأثیر شیوع کروناویروس قرار گرفته است. در این میان چشم انداز متفاوتی در انتظار آموزش عالی است.
براساس اظهارات تحلیلگران کیواس، ۵۲ درصد پاسخ دهندگان گفتند که مشارکت بیشتری از دانشجویان دریافت کرده‌اند. ۳۷ درصد گفته‌اند که هیچ تغییری وجود نداشته و ۱۱ درصد گفته‌اند که مشارکت کمتری دریافت کرده‌اند.
۲۸ درصد مؤسسات اعلام کرده‌اند که پیدا کردن و ارتباط با دانشجویان با تلفن همراه بسیار آسان است، ۴۲ درصد می‌گویند که این کار نسبتاً آسان است، و تنها ۸ درصد تأیید می‌کنند که این کار به طور متوسط قابل‌قبول است.
چگونگی ارتباط دانشگاه‌ها با دانشجویان بین المللی
با توجه به عدم اطمینان بسیاری از دانشجویان بین المللی که در حال حاضر با آن روبرو هستند، بررسی کیواس درمورد ارتباط مؤسسات آموزش عالی با دانشجویان خارجی درباره بحران کروناویروس و اطلاعات مورد نیاز دانشجویان نشان می‌دهد که ۳۹ درصد چند بار در هفته، ۲۵ درصد روزانه یا بیشتر، ۱۷ درصد یکبار در هفته، ۴ درصد دو هفته یا کمتر تماس می‌گیرند، ۴ درصد عدم تماس با دانشجویان درباره کروناویروس و ۱۰ درصد هم عدم اطلاع داشتند.
به نظر می‌رسد در حالی که اکثریت در بیشتر اوقات با بروزرسانی های مربوط به کروناویروس به دانشجویان بین المللی می‌پردازند برخی از آنها فرصت‌های کلیدی برای اطلاع رسانی و اطمینان از سلامت دانشجویان بین المللی خود را از دست نمی‌دهند.
اکثر مؤسسات از طریق ایمیل برای ارتباط در زمینه کروناویروس (۸۷ درصد) استفاده می‌کنند. تقریباً نیمی از آنها از رسانه‌های اجتماعی (۴۴ درصد) استفاده می‌کنند. برخی از آنها از تماس تلفنی استفاده می‌کنند (۲۴ درصد) و برخی از آنها (۱۷ درصد) برای ارتباط با دانشجویان چینی از نرم افزار WeChat استفاده می‌کنند.
تجدیدنظر دانشگاه‌ها در برنامه‌های مدیریت بحران
نظرسنجی کیواس به این مسئله پرداخته است که دانشگاه‌ها باید برنامه‌های مدیریت بحران خود را مجدد ارزیابی کنند.
وقتی از ۳۰۰ متخصص دانشگاهی درباره رویکرد آنها در مدیریت بحران سوال شد ۷۳ درصد اعلام کردند برنامه مدیریت بحران دارند، ۲۵ درصد نمی‌دانستند و ۲ درصد هم نمی‌دانستند که آیا مؤسسه آنها طرحی برای مدیریت بحران دارد یا نه.
وقتی از نظرات آنها درمورد اثربخشی برنامه مدیریت بحران نهادشان سوال شد، پاسخ‌ها متفاوت بودند: چند دانشگاه در حال بازنگری برنامه‌های مدیریت بحران خود هستند.
۱۳ درصد اعلام کردند که برنامه‌های مدیریت بحران بسیار مؤثر است، ۴۵ درصد اعلام کردند که بسیار مؤثر است، ۳۲ درصد آن را نسبتاً مؤثر دانستند و سایر افراد نیز به اندکی تأثیر تا بدون تأثیر معتقد بودند.
در حال حاضر، ۸۵ درصد از مؤسسات مورد بررسی استراتژی‌های مدیریت بحران یا برنامه‌هایی برای مقابله با گسترش کروناویروس را اجرا کرده‌اند. این نشان می‌دهد که اکثر نهادها اهمیت مدیریت بحران را درک می‌کنند، یک برنامه مدیریت بحران را پیاده سازی کرده‌اند و آن را عملی می‌دانند (البته برای برخی از آنها فقط آن را «عملکردی متوسط» می‌دانند). این موضوع با ادامه وضعیت اضطراری بهداشت جهانی اهمیت بیشتری خواهد یافت.
وقتی از آنها خواسته شد تا نظرات خود را در مورد رویکرد بخش آموزش عالی به مدیریت بحران و کروناویروس اعلام کنند، بسیاری از پاسخ دهندگان تأکید کردند: آموزش آنلاین، هماهنگی و همکاری بین المللی، اقدامات پیشگیرانه، رهبری قوی دانشگاه، انعطاف پذیری در مهلت‌های ارزیابی و امتحانات، ابتکارات بهداشتی بیشتر و برقراری ارتباط شفاف بین مدیران و مدیران دانشگاه‌ها.
یک استاد مهندسی در ایالات متحده اظهار داشت: «آموزش عالی باید با یک رویکرد آرام و سنجیده و مدیریت بحران، راه خود را طی کند و با به حداقل رساندن یا حذف خطر، قاطع و کارآمد باقی بماند.»
یک مدیر و مدیر عامل در چین گفته است: «مؤسسات آموزش عالی در مواجهه با چنین بحرانی مانند کرونا ویروس کاملاً آسیب پذیر هستند، زیرا اکثر دانشگاه‌ها گروه‌های بزرگی از جامعه را در خود مستقر می‌کنند و امکان شیوع بیماری در آنجا بیشتر می‌شود. بنابراین باید بتوانند با پشتیبانی از اینترنت و فناوری‌های مرتبط کار کنند و در استفاده از فناوری برای توسعه دوره‌های خود از طریق روش‌های آنلاین تجدیدنظر کنند.»
سرانجام، یک متخصص تحقیقاتی استرالیا می‌گوید: «نهادها همیشه در کار کردن سناریوهای محتمل ضعیف هستند و به جای آماده سازی، بیشتر واکنشی نشان می‌دهند. بسیاری از مؤسسات استرالیایی با قرار دادن دوره‌های آنلاین نسبت به همه‌گیر شدن کروناویروس واکنش نشان دادند.»
از آنجا که بحران کروناویروس ادامه دارد، به مؤسسات بستگی دارد که به طور مستمر به بررسی و بهبود استراتژی‌های مدیریت بحران خود بپردازند. مهم این است که انعطاف‌پذیری و توانایی سازگاری سریع با شرایط بحران در ماه‌های آینده به مؤسسات آموزش عالی کمک خواهد کرد.