واکنش اصولگرایان و اصلاح‌طلبان به حاشیه عید فطر
به گزارش روزنامه ایران «شعری که در دقایق پیش از برگزاری این نماز توسط میثم مطیعی قرائت شد، به زعم بسیاری از ناظران شخص رئیس جمهوری و دولت او را مورد حمله کلامی قرار داده بود. در فاصله دو روز بعد از برگزاری نماز عید فطر حتی از جمع منتقدان و مخالفان دولت هم کمتر کسی این شعرخوانی را مورد تأیید قرار داده است. حتی ستاد برگزاری نماز جمعه تهران هم گفته در جریان محتوای شعری که قرار بود قرائت شود، نبوده است. در این شرایط مهم‌ترین سؤال این است که چطور مناسبات و تریبون‌های ملی این گونه در اختیار برخی گروه‌های خاص قرار می‌گیرد و نتیجه چنین وضعیتی چه خواهد شد؟
این سوال را با شش نفر از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا در میان گذاشته‌ایم تا نظرات آنها را جویا شویم.
رئوفیان: کارکرد تریبون‌های ملی را فدا نکنیم
ابوالقاسم رئوفیان، حسین کنعانی مقدم و لطف‌الله فروزنده، از جمله چهره‌های سیاسی منتسب به گرایش‌های مختلف اصولگرایی هستند که در گفت‌و‌گو با «ایران» بر لزوم پرهیز از ادامه این رفتارها تأکید می‌کنند.
رئوفیان، دبیرکل حزب اسلامی ایران زمین و از چهره‌های نزدیک به محسن رضایی معتقد است: «چنین رفتارهایی می‌تواند هم برای کشور و هم برای نظام نگران‌کننده و خطرناک باشد.»
این چهره اصولگرا تأکید می‌کند: «این دست اقدامات از اقدامات تروریستی و تحرکات داعش هم در کشور بدتر است؛ چرا که زمینه شکاف‌های اجتماعی و سیاسی را مهیا می‌کند و برای کشور پاشنه آشیل خواهد شد.»
رئوفیان در سخنان خود خطاب به اصولگرایان تصریح می‌کند: «بزرگان جریان اصولگرا و منتقد دولت باید به طور جدی وارد صحنه شوند و این دست رفتارها را محکوم و مانع تکرار آن به این شکل شوند؛ ضمن این که نباید به دلیل احاطه و نفوذ قدرتی که بر برخی تریبون‌ها و جایگاه‌های ملی وجود دارد، آنها را فدای منافع جناحی کرد؛ چرا که دیگر کارکرد ملی خود را از دست داده و مردم از حول آنها دور خواهند شد.»
کنعانی‌مقدم: هدف، حمله به رئیس جمهوری بود
حسین کنعانی‌مقدم، دبیر کل حزب سبز ایران از گروه‌های نزدیک به جمنا نیز معتقد است: «قطعاً اتفاقات رخ داده در روز قدس و نماز عید فطر توهین و حمله به رئیسجمهوری بود و نباید در این خصوص با خود تعارف داشته باشیم و بخواهیم آن را نادیده بگیریم.»
وی با تأکید بر این که چند بار فیلم شعرخوانی قبل از نماز عید فطر را دیده، می‌افزاید: «لحن خواننده، نوع اشارات و حرکات او و همین‌طور محتوای شعر کاملاً متوجه رئیسجمهوری بود و این اصلاً پذیرفتنی نیست که برخی بگویند چون اسمی از آقای روحانی نیامده و اشاره مستقیم به ایشان نشده، شاید منظور کسان دیگری هم باشند. قطعاً مردم ما از این سطح از شعور برخوردار هستند که تشخیص دهند مخاطب این شعر چه کسی بود.»
کنعانی‌مقدم می‌گوید: «اتفاقی که رخ داد یک بداخلاقی سیاسی و اسلامی بود؛ چرا که اولاً نماز عید فطر جای حمله به دولت و انتقاداتی با این ادبیات نیست و ثانیاً امکان پاسخگویی برای رئیسجمهوری فراهم نبود یا این که تریبون‌های مشابه در اختیار هواداران دولت نیست.»
وی اضافه می‌کند: «این رفتاری که در عید فطر دیدیم به نظر من نوعی تشویش اذهان عمومی است که مع‌الاسف ذیل یک چتر حمایتی خاص انجام می‌شود؛ چرا که به فرض اگر همین شعر یا تلطیف شده‌‌تر از آن برای برخی از نهادهای دیگر خوانده می‌شد قطعاً با سراینده و خواننده آن برخورد جدی صورت می‌گرفت.»
به اعتقاد کنعانی مقدم «بر همین اساس نباید ظرفیت‌های ملی، مذهبی و سیاسی کشور به پای مقاصد جناحی ذبح شوند و شاهد اتفاقات روزهای اخیر باشیم.»
فروزنده: تریبون به افراطیون داده نشود
همچنین لطف‌الله فروزنده، معاون محمود احمدی‌نژاد در دولت دهم و از اعضای پر نفوذ جمنا نیز در همین رابطه به «ایران» می‌گوید: «ما در کشورمان هنوز دچار وضعیتی نشده‌ایم که برای نقد یک نهاد یا فرد قدرتمند نیاز داشته باشیم که رو به این دست از حرکت‌ها بیاوریم. خصوصاً این که بخواهیم ایام و مناسبت‌های بزرگ ملی و مذهبی خود را تحت تأثیر این رفتارها قرار دهیم که این جفای بزرگی است.»
فروزنده تصریح می‌کند: «این دست اقدامات تنها باعث از بین رفتن اخلاق در کشور و افتادن ما به ورطه افراط می‌شود. چنانچه بعد از همین قضیه هم دیدیم که افراد افراطی از هر دو طرف چه میدان وسیعی پیدا کردند و چقدر فضا را تحت تأثیر خود قرار دادند.»
وی البته معتقد است: «متأسفانه ما دو طیف افراطی در کشور داریم که یکی منتهی‌الیه خط مخالفت با دولت و دیگری منتهی‌الیه خط حمایت از آن است و هر دو با چشم بسته کار می‌کنند. در قضایای اخیر هم شاهد بودیم که طیف افراطی حامی دولت هم در غبارآلود کردن فضا و به راه انداختن سر و صداهای اضافی چیزی کم نگذاشت و دست به انواع بزرگنمایی زد که قطعاً رفتار هر دو این گروه‌های افراطی به ضرر کشور، نظام و مردم است.»
وی تأکید می‌کند: «بهترین کار این است که به بهانه نقد، تریبون‌ها به دست این دو گروه داده نشود تا فضای کشور را تنش‌آلود کنند.»
شیرزاد: تریبون‌های رسمی در تسخیر یک جریان خاص
اما اصلاح‌طلبان هم که نگاهی نقادانه و منفی به اتفاقات اخیر دارند، ریشه این وضعیت را در مواردی چون ناکارآمد کردن دولت، ادامه فضای انتخاباتی در کشور و تلاش برای جبران شکست از دولت می‌دانند. در این رابطه احمد شیرزاد اعتقاد دارد: «این رفتارها یک نوع تست بزرگ برای دو طرف محسوب می‌شود تا روشن گردد آستانه تحمل پذیرش نتیجه رقابت در میان مخالفان دولت و همین طور میزان عقلانیت دولت برای عکس‌العمل در مقابل آن چقدر است.»
وی به «ایران» می‌گوید: «در پس تحرکات اخیر نوعی طرح قاچاق‌سازی سیاسی قابل رؤیت است. به این معنا که گروه‌های تندرو اصولگرا ابتدا سعی می‌کنند با حملات پی در پی و هتاکی‌هایی که نظیر آن را بارها دیدیم، حول برخی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی فضایی ممنوعه ایجاد کنند تا در این فضا طیف‌های محافظه‌کارتر از این شخصیت‌ها فاصله بگیرند و بعد از مدتی این شخصیت حقیقی یا حقوقی تبدیل به پدیده‌ای نظیر قاچاق در فضای سیاسی شود که نزدیک شدن به او دارای هزینه باشد.»
این نماینده اسبق مجلس می‌افزاید: «مساله این است که نباید فرصت چنین اقدامی برای این طیف خصوصاً از طریق تریبون‌های رسمی فراهم شود.»
شیرزاد می‌گوید: «این که قسمتی از تریبون‌ها و امکانات نظام در اختیار طیفی قرار بگیرد که علیه قسمت دیگری از نظام مشغول تلاش هستند، قطعاً قابل پذیرش نیست و نمی‌تواند قانونی باشد. ضمن این که حتی درصد کمی از همین امکانات در اختیار طرف دیگر قرار ندارد و در واقع تریبون‌های رسمی ما چه در بعد ملی و چه مذهبی به تسخیر یک جریان خاص درآمده و این خطرناک است.»
تابش: دوپینگ مخالفان با استفاده از تریبون‌های رسمی
در همین زمینه محمدرضا تابش، نایب رئیس فراکسیون امید مجلس هم معتقد است که «گروه‌های تندرو کارآمدی دولت را نشانه گرفته‌اند.»
او می‌گوید: «مخالفان دولت قصد دارند تا تمرکز قوه مجریه و خصوصاً شخص رئیسجمهوری را به هم بزنند و از این طریق باعث انحراف برنامه‌های دولت و افت کارآمدی آن شوند.»
وی می‌گوید: «دولت هر چه بیشتر درگیر حاشیه‌ها شود به همان نسبت بیشتر از رتق و فتق امور کشور و مسائل اجرایی فاصله خواهد گرفت و در نهایت در چشم جامعه ناکارآمد جلوه خواهد کرد.»
تابش می‌افزاید: «متأسفانه علی رغم همه ضرورت‌های ملی و دینی که در شرایط فعلی برای حفظ تمرکز و آرامش دولت وجود دارد، برخی از افراطیون سعی دارند تا از این قبیل شیوه‌ها بهره خود را برای انتخابات‌های بعدی بگیرند و بتوانند یک بار دیگر حضور در قدرت را تجربه کنند که این مسیر بسیار ناصوابی است.»
به اعتقاد این نماینده مجلس «اصل تأسف اما اینجاست که بستر حمله به دولت قانونی و منتخب مردم برای طیف‌های تندرو توسط برخی از تریبون‌های رسمی فراهم می‌شود.»
تابش می‌گوید: «این وضعیت در واقع دوپینگ رسمی مخالفان دولت برای شوریدن علیه قوه مجریه و همراه کردن بخشی از جامعه در این شورش سیاسی است که قطعاً نه توسط بزرگان سیاسی و نه نهادهای ذی ربط نباید تحمل شود.»
انصاری‌راد: نماز جمعه رامانند صدا و سیما جناحی نکنیم
حسین انصاری‌راد، نماینده اسبق مجلس و فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم در این زمینه می‌گوید: «معمولاً جریان تندرو هر وقت دیده که نمی‌تواند از مسیر انتخابات و صندوق رأی، راه خود را باز کند، رو به حرکت‌های تند و گاه خشن آورده و این بار هم همین موضوع تکرار شده است.»
وی می‌افزاید: «خوشبختانه در شرایط فعلی، جامعه آن قدر گرایش خود را به عقلانیت در انتخابات نشان داده و به دلیل توسعه امکانات ارتباطی آن قدر سریع حقایق روشن می‌شود که نباید نگران بود دولت در این زمینه آسیب جدی ببیند.»
وی معتقد است: «نکته منفی این اتفاقات این است که ما داریم مناسبت‌های ملی و مذهبی خود که مانند چتری بر سر همه گسترده هستند را فدای منافع حزبی می‌کنیم و از کارکرد می‌اندازیم.»
انصاری‌راد ادامه می‌دهد: «قطعا نماز عید فطر این قدر برای مردم ما اهمیت و قداست دارد که قربانی دعواهای سیاسی نشود. ما سال‌هاست که رسانه ملی را به عنوان مرجع اطلاع‌رسانی ملت قربانی این دعواها کردیم و شاهد هستیم که روز به روز گرایش به آن کمتر می‌شود و اگر همین کار را با تریبون نماز جمعه و نماز عید فطر هم تکرار کنیم، نتیجه‌ای جز آن نمی‌بینیم.»
این سوال را با شش نفر از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا در میان گذاشته‌ایم تا نظرات آنها را جویا شویم.
رئوفیان: کارکرد تریبون‌های ملی را فدا نکنیم
ابوالقاسم رئوفیان، حسین کنعانی مقدم و لطف‌الله فروزنده، از جمله چهره‌های سیاسی منتسب به گرایش‌های مختلف اصولگرایی هستند که در گفت‌و‌گو با «ایران» بر لزوم پرهیز از ادامه این رفتارها تأکید می‌کنند.
رئوفیان، دبیرکل حزب اسلامی ایران زمین و از چهره‌های نزدیک به محسن رضایی معتقد است: «چنین رفتارهایی می‌تواند هم برای کشور و هم برای نظام نگران‌کننده و خطرناک باشد.»
این چهره اصولگرا تأکید می‌کند: «این دست اقدامات از اقدامات تروریستی و تحرکات داعش هم در کشور بدتر است؛ چرا که زمینه شکاف‌های اجتماعی و سیاسی را مهیا می‌کند و برای کشور پاشنه آشیل خواهد شد.»
رئوفیان در سخنان خود خطاب به اصولگرایان تصریح می‌کند: «بزرگان جریان اصولگرا و منتقد دولت باید به طور جدی وارد صحنه شوند و این دست رفتارها را محکوم و مانع تکرار آن به این شکل شوند؛ ضمن این که نباید به دلیل احاطه و نفوذ قدرتی که بر برخی تریبون‌ها و جایگاه‌های ملی وجود دارد، آنها را فدای منافع جناحی کرد؛ چرا که دیگر کارکرد ملی خود را از دست داده و مردم از حول آنها دور خواهند شد.»
کنعانی‌مقدم: هدف، حمله به رئیس جمهوری بود
حسین کنعانی‌مقدم، دبیر کل حزب سبز ایران از گروه‌های نزدیک به جمنا نیز معتقد است: «قطعاً اتفاقات رخ داده در روز قدس و نماز عید فطر توهین و حمله به رئیسجمهوری بود و نباید در این خصوص با خود تعارف داشته باشیم و بخواهیم آن را نادیده بگیریم.»
وی با تأکید بر این که چند بار فیلم شعرخوانی قبل از نماز عید فطر را دیده، می‌افزاید: «لحن خواننده، نوع اشارات و حرکات او و همین‌طور محتوای شعر کاملاً متوجه رئیسجمهوری بود و این اصلاً پذیرفتنی نیست که برخی بگویند چون اسمی از آقای روحانی نیامده و اشاره مستقیم به ایشان نشده، شاید منظور کسان دیگری هم باشند. قطعاً مردم ما از این سطح از شعور برخوردار هستند که تشخیص دهند مخاطب این شعر چه کسی بود.»
کنعانی‌مقدم می‌گوید: «اتفاقی که رخ داد یک بداخلاقی سیاسی و اسلامی بود؛ چرا که اولاً نماز عید فطر جای حمله به دولت و انتقاداتی با این ادبیات نیست و ثانیاً امکان پاسخگویی برای رئیسجمهوری فراهم نبود یا این که تریبون‌های مشابه در اختیار هواداران دولت نیست.»
وی اضافه می‌کند: «این رفتاری که در عید فطر دیدیم به نظر من نوعی تشویش اذهان عمومی است که مع‌الاسف ذیل یک چتر حمایتی خاص انجام می‌شود؛ چرا که به فرض اگر همین شعر یا تلطیف شده‌‌تر از آن برای برخی از نهادهای دیگر خوانده می‌شد قطعاً با سراینده و خواننده آن برخورد جدی صورت می‌گرفت.»
به اعتقاد کنعانی مقدم «بر همین اساس نباید ظرفیت‌های ملی، مذهبی و سیاسی کشور به پای مقاصد جناحی ذبح شوند و شاهد اتفاقات روزهای اخیر باشیم.»
فروزنده: تریبون به افراطیون داده نشود
همچنین لطف‌الله فروزنده، معاون محمود احمدی‌نژاد در دولت دهم و از اعضای پر نفوذ جمنا نیز در همین رابطه به «ایران» می‌گوید: «ما در کشورمان هنوز دچار وضعیتی نشده‌ایم که برای نقد یک نهاد یا فرد قدرتمند نیاز داشته باشیم که رو به این دست از حرکت‌ها بیاوریم. خصوصاً این که بخواهیم ایام و مناسبت‌های بزرگ ملی و مذهبی خود را تحت تأثیر این رفتارها قرار دهیم که این جفای بزرگی است.»
فروزنده تصریح می‌کند: «این دست اقدامات تنها باعث از بین رفتن اخلاق در کشور و افتادن ما به ورطه افراط می‌شود. چنانچه بعد از همین قضیه هم دیدیم که افراد افراطی از هر دو طرف چه میدان وسیعی پیدا کردند و چقدر فضا را تحت تأثیر خود قرار دادند.»
وی البته معتقد است: «متأسفانه ما دو طیف افراطی در کشور داریم که یکی منتهی‌الیه خط مخالفت با دولت و دیگری منتهی‌الیه خط حمایت از آن است و هر دو با چشم بسته کار می‌کنند. در قضایای اخیر هم شاهد بودیم که طیف افراطی حامی دولت هم در غبارآلود کردن فضا و به راه انداختن سر و صداهای اضافی چیزی کم نگذاشت و دست به انواع بزرگنمایی زد که قطعاً رفتار هر دو این گروه‌های افراطی به ضرر کشور، نظام و مردم است.»
وی تأکید می‌کند: «بهترین کار این است که به بهانه نقد، تریبون‌ها به دست این دو گروه داده نشود تا فضای کشور را تنش‌آلود کنند.»
شیرزاد: تریبون‌های رسمی در تسخیر یک جریان خاص
اما اصلاح‌طلبان هم که نگاهی نقادانه و منفی به اتفاقات اخیر دارند، ریشه این وضعیت را در مواردی چون ناکارآمد کردن دولت، ادامه فضای انتخاباتی در کشور و تلاش برای جبران شکست از دولت می‌دانند. در این رابطه احمد شیرزاد اعتقاد دارد: «این رفتارها یک نوع تست بزرگ برای دو طرف محسوب می‌شود تا روشن گردد آستانه تحمل پذیرش نتیجه رقابت در میان مخالفان دولت و همین طور میزان عقلانیت دولت برای عکس‌العمل در مقابل آن چقدر است.»
وی به «ایران» می‌گوید: «در پس تحرکات اخیر نوعی طرح قاچاق‌سازی سیاسی قابل رؤیت است. به این معنا که گروه‌های تندرو اصولگرا ابتدا سعی می‌کنند با حملات پی در پی و هتاکی‌هایی که نظیر آن را بارها دیدیم، حول برخی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی فضایی ممنوعه ایجاد کنند تا در این فضا طیف‌های محافظه‌کارتر از این شخصیت‌ها فاصله بگیرند و بعد از مدتی این شخصیت حقیقی یا حقوقی تبدیل به پدیده‌ای نظیر قاچاق در فضای سیاسی شود که نزدیک شدن به او دارای هزینه باشد.»
این نماینده اسبق مجلس می‌افزاید: «مساله این است که نباید فرصت چنین اقدامی برای این طیف خصوصاً از طریق تریبون‌های رسمی فراهم شود.»
شیرزاد می‌گوید: «این که قسمتی از تریبون‌ها و امکانات نظام در اختیار طیفی قرار بگیرد که علیه قسمت دیگری از نظام مشغول تلاش هستند، قطعاً قابل پذیرش نیست و نمی‌تواند قانونی باشد. ضمن این که حتی درصد کمی از همین امکانات در اختیار طرف دیگر قرار ندارد و در واقع تریبون‌های رسمی ما چه در بعد ملی و چه مذهبی به تسخیر یک جریان خاص درآمده و این خطرناک است.»
تابش: دوپینگ مخالفان با استفاده از تریبون‌های رسمی
در همین زمینه محمدرضا تابش، نایب رئیس فراکسیون امید مجلس هم معتقد است که «گروه‌های تندرو کارآمدی دولت را نشانه گرفته‌اند.»
او می‌گوید: «مخالفان دولت قصد دارند تا تمرکز قوه مجریه و خصوصاً شخص رئیسجمهوری را به هم بزنند و از این طریق باعث انحراف برنامه‌های دولت و افت کارآمدی آن شوند.»
وی می‌گوید: «دولت هر چه بیشتر درگیر حاشیه‌ها شود به همان نسبت بیشتر از رتق و فتق امور کشور و مسائل اجرایی فاصله خواهد گرفت و در نهایت در چشم جامعه ناکارآمد جلوه خواهد کرد.»
تابش می‌افزاید: «متأسفانه علی رغم همه ضرورت‌های ملی و دینی که در شرایط فعلی برای حفظ تمرکز و آرامش دولت وجود دارد، برخی از افراطیون سعی دارند تا از این قبیل شیوه‌ها بهره خود را برای انتخابات‌های بعدی بگیرند و بتوانند یک بار دیگر حضور در قدرت را تجربه کنند که این مسیر بسیار ناصوابی است.»
به اعتقاد این نماینده مجلس «اصل تأسف اما اینجاست که بستر حمله به دولت قانونی و منتخب مردم برای طیف‌های تندرو توسط برخی از تریبون‌های رسمی فراهم می‌شود.»
تابش می‌گوید: «این وضعیت در واقع دوپینگ رسمی مخالفان دولت برای شوریدن علیه قوه مجریه و همراه کردن بخشی از جامعه در این شورش سیاسی است که قطعاً نه توسط بزرگان سیاسی و نه نهادهای ذی ربط نباید تحمل شود.»
انصاری‌راد: نماز جمعه رامانند صدا و سیما جناحی نکنیم
حسین انصاری‌راد، نماینده اسبق مجلس و فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم در این زمینه می‌گوید: «معمولاً جریان تندرو هر وقت دیده که نمی‌تواند از مسیر انتخابات و صندوق رأی، راه خود را باز کند، رو به حرکت‌های تند و گاه خشن آورده و این بار هم همین موضوع تکرار شده است.»
وی می‌افزاید: «خوشبختانه در شرایط فعلی، جامعه آن قدر گرایش خود را به عقلانیت در انتخابات نشان داده و به دلیل توسعه امکانات ارتباطی آن قدر سریع حقایق روشن می‌شود که نباید نگران بود دولت در این زمینه آسیب جدی ببیند.»
وی معتقد است: «نکته منفی این اتفاقات این است که ما داریم مناسبت‌های ملی و مذهبی خود که مانند چتری بر سر همه گسترده هستند را فدای منافع حزبی می‌کنیم و از کارکرد می‌اندازیم.»
انصاری‌راد ادامه می‌دهد: «قطعا نماز عید فطر این قدر برای مردم ما اهمیت و قداست دارد که قربانی دعواهای سیاسی نشود. ما سال‌هاست که رسانه ملی را به عنوان مرجع اطلاع‌رسانی ملت قربانی این دعواها کردیم و شاهد هستیم که روز به روز گرایش به آن کمتر می‌شود و اگر همین کار را با تریبون نماز جمعه و نماز عید فطر هم تکرار کنیم، نتیجه‌ای جز آن نمی‌بینیم.»