چرا طلا به یکباره گران شد؟
به گزارش نبض بازار-در دو هفته اخیر بازار طلا هم در بازارهای جهانی و هم در بازار داخلی ایران مسیر پرفراز و نشیبی را تجربه کرد؛ حرکتهایی که تحت تأثیر عوامل اقتصادی، سیاسی و نرخ ارز رقم خورد و توجه سرمایهگذاران و معاملهگران را به خود جلب کرد.
قیمت جهانی طلا: رشد چشمگیر همراه با نوسان
طلا در بازار جهانی در هفتههای اخیر روند افزایشی قابل توجهی داشته است. بر اساس دادههای لحظهای، قیمت هر انس طلای جهانی در روز ۶ دی ۱۴۰۴ (۲۷ دسامبر ۲۰۲۵) حدود ۴،۵۳۰ دلار آمریکا گزارش شده است که نسبت به دو هفته قبل افزایش محسوس داشته است.
در همین بازهی دو هفتهای، نوسان قیمت انس طلا در بازار جهانی نشان داد که این کالا نه تنها از سطوح میانه نوسان فراتر رفته، بلکه در برخی جلسات معاملاتی توانسته به بالاترین سطوح تاریخی نزدیک شود. منابع بینالمللی از ثبت رکوردهای جدید قیمتی برای طلا خبر دادهاند، بهطوری که در اواخر این دوره، قیمت طلای جهانی تا حدود ۴،۵۲۱ دلار برای هر انس معامله شده که یکی از بالاترین ارقام در سال جاری میلادی است.
این روند صعودی تا حدود زیادی تحت تأثیر افزایش تقاضای داراییهای امن (Safe Haven) در مقابل ریسکهای جهانی، از جمله تنشهای ژئوپلیتیکی و انتظارات نسبت به کاهش نرخ بهره توسط بانک مرکزی آمریکا (Fed) بوده است.
بر اساس دادههای اخیر، قیمت طلا در بازارهای بینالمللی طی هفته گذشته حدود ۳ تا ۴ درصد افزایش داشته است، مطالعهای که نشان میدهد سرمایهگذاران تا حد زیادی به بازده این کالای گرانبها به چشم پوششی برای ریسک نگاه میکنند.
بازار ایران: تأثیر نرخ ارز و تقاضای داخلی
در بازار داخلی ایران نیز، قیمت طلا به درجه قابل توجهی تحت تأثیر نوسانات نرخ ارز و انتظارات تورمی قرار گرفته است. بر اساس دادههای رسمی قیمت طلای ۱۸ عیار، در روز ۶ دی ۱۴۰۴ قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در حدود ۱۵۳،۴۶۰،۰۰۰ ریال ثبت شده است.
این رقم نشاندهنده افزایش چشمگیر نسبت به دو هفته قبل در بازارهای داخلی است، بهطوری که میانگین قیمت طلای ۱۸ عیار در ۱۵ روز اخیر حدود ۱۴۰،۱۹۶،۳۳۳ ریال بوده که قیمت فعلی بیش از ۹ درصد بالاتر از میانگین دو هفتهای است.
بازار داخلی همچنین نوساناتی را تجربه کرده که ناشی از حرکت نرخ دلار آمریکا در بازار آزاد بوده؛ کارشناسان بارها اشاره کردهاند که اثر مستقیم تغییرات نرخ دلار به سرعت در قیمتها نمایان میشود. کاهش یا افزایش ۱ تا چند هزار تومانی دلار معمولاً در همان روز یا روزهای بعدی بر قیمت طلا سایه میاندازد. بر اساس برآوردهای کارشناسی، در صورتی که قیمت جهانی طلا در سطوح بالای فعلی تثبیت شود و نرخ دلار با شوک کاهشی معنادار مواجه نشود، احتمال حرکت تدریجی قیمت طلای داخلی به سمت سطح ۱۷ وجود دارد. با این حال، تحلیلگران تأکید میکنند که این مسیر میتواند با اصلاحهای مقطعی همراه باشد و هرگونه تغییر در سیاستهای پولی جهانی یا نوسان شدید نرخ ارز، معادلات فعلی بازار را دستخوش تغییر کند.
کارشناسان چه میگویند؟
ابراهیم حبیب اللهی، رئیس انجمن تولیدکنندگان تولیدکنندگان طلا اصفهان و مسئول کمیته فلزات گران بها و سنگهای قیمتی اتاق بازرگانی، درباره رشد بی وقفه طلا گفت:
احتمالاً اصلاح قیمتی در آینده نزدیک رخ میدهد. توقف قیمت نیز پیشبینی میشود. همزمانی افزایش نرخ انس جهانی در طلا و نقره با افزایش قیمت دلار، خرید بی سابقه مردم و دولتها در سرتاسر دنیا، سیاستهای پولی جدید بانکهای آمریکا باعث این رشد قیمت شده است. نرخ ارز هم در ایران پس از ۵ ماه افزایش پیدا کرد که باعث رشد قیمت شد. با توجه به وضعیت تحریمها، نرخ ارز باید با نرخ واقعی خود همراه میشد. سیاستهای دولت و قانونگذار این بود که نرخ ارز به حد واقعی خود برسد.
او افزود: پیشبینیها محدوده انس را در همین مرحله و یا ۳۰۰ دلار افزایش میبینند. نرخ ارز نیز در همین محدوده ۱۳۵ پیشبینی میشود. احتمالاً قیمت طلا نیز ممکن است تا ۱۷ میلیون رشد پیدا کند. تمام اینها بستگی به اتفاقات جهانی دارد. در بازار هیجانی، مردم خرید و فروش نکنند. در ثبات بازار انجام معامله میتواند نتیجه بهتری به دنبال داشته باشد.
حمیدرضا نیکخواه، رئیس اتحادیه طلا و جواهر اصفهان، درباره علت افزایش قیمت بی وقفه طلا به «نبض بازار» گفت:
۹۰ درصد علت افزایش قیمت طلا به دلیل افزایش انس جهانی است. ۱۰ درصد علت رشد قیمت نیز به دلیل افزایش قیمت دلار در داخل است. الان قیمت ما زیر قیمت جهانی است و عرضه و تقاضا هم آنقدر در ایران نیست. انس جهانی با افزایش خود باعث شد قیمتها بدون توقف رشد کنند. مسائل سیاسی دنیا و منطقه نیز روی این قیمت اثرگذار بوده است. در ایران به علت فقدان خریدار، قیمتها با طلای جهانی فاصله دارد. در ایران رکود فراوانی بازار را گرفته و خریدی به آن صورت نیست. نسبت به دو ماه گذشته که مردم به سمت طلای آبشده رفتند، الان این اتفاق هم نمیافتد. نقدینگی در دست مردم کم شده و یا ترس از ریزش طلا باعث شده مردم خریداری نکنند.
وی درباره زیان کارگاههای تولیدی طلا بیان کرد: ما الان کارگاههای تولیدیمان با درصد بسیار پایینی فعالیت میکنند و فعالیتی در بازار دیده نمیشود. تنها شغلی که در این وضعیت هنوز به کارگرهای خود حقوق میدهد، صنف طلافروشی است. کارگرها در این صنف با وجود فقدان فعالیت، حقوق دریافت میکنند.
او افزود: همه انتظار اصلاح قیمت دارند، اگر قیمتها پایین بیاید، شاید رونق به بازار برگردد. پایان جنگ اوکراین و احتمال شروع جنگ ونزوئلا هم بر وضعیت بازار جهانی نقش داشته است. با پایان جنگهای خارجی، این روند نیز متوقف میشود.
نیکخواه درباره تغییر شکل خرید طلا توسط مردم گفت: با توجه به این اتفاقات و گران شدن طلا، مردم به سمت خریدهای سبک آمدهاند. ما بازار را به سمت تولیدات سبک و مینیمال حرکت میدهیم تا مردم از خرید جا نمانند.