نبرد با تورم هزینه‌ها در بزرگ‌ترین سایت سیمانی مرکز کشور/سیمان تهران با هزینه‌های بالا چه می‌کند؟

به گزارش نبض بازار- شرکت سیمان تهران با نماد «ستران»، نه‌تنها یک واحد تولیدی، بلکه نبض تپنده پروژه‌های عمرانی پایتخت است. با سرمایه ثبت شده ۱۷ هزار میلیارد ریالی، این شرکت در بازه زمانی نه‌ماهه ۱۴۰۳ تا هشت‌ماهه ۱۴۰۴، مسیری پرفراز و نشیب را طی کرده است. آنچه در این گزارش ۱۵۰۰ کلمه‌ای بررسی می‌شود، صرفاً اعداد فروش نیست، بلکه «مهندسی بهای تمام شده» در شرایطی است که ناترازی انرژی و تورم مواد اولیه، حاشیه سود صنعت سیمان را به شدت تحت فشار قرار داده است.

تحلیل درآمدی و استراتژی فروش در بورس کالا

در نه‌ماهه منتهی به ۳۰ آذر ۱۴۰۳، مجموع درآمد‌های عملیاتی ستران به ۳۰،۳۸۴،۴۶۴ میلیون ریال رسید. برای درک عظمت این عدد، باید آن را با سال ۱۴۰۲ مقایسه کرد که درآمد ۲۵،۲۰۰،۹۷۵ میلیون ریال بود. این رشد ۲۰.۵ درصدی، در حالی محقق شده که «مقدار» فروش فیزیکی کاهش یافته است.

تحلیل نرخ سیمان پاکتی: در آذر ۱۴۰۳، نرخ فروش هر تن سیمان پاکتی به ۱۵،۴۳۴،۴۹۹ ریال رسید. این یک جهش استراتژیک است. در حالی که میانگین نرخ نه‌ماهه ۱۳.۴ میلیون ریال بود، شرکت در ماه آذر توانست نرخ را ۲ میلیون ریال بالاتر از میانگین بفروشد. این نشان‌دهنده قدرت برند ستران در رقابت‌های بورس کالا است.
سیمان فله و وزن در درآمد: فروش ۱.۳۶ میلیون تن سیمان فله در ۹ ماهه، درآمدی معادل ۱۷،۰۶۹ میلیارد ریال ایجاد کرد. نرخ آذرماه (۱۴.۶ میلیون ریال) نسبت به میانگین نه‌ماهه (۱۲.۵ میلیون ریال) رشد ۱۷ درصدی داشت.
مقایسه با هشت‌ماهه ۱۴۰۴: نکته شگفت‌انگیز اینجاست که در گزارش آبان ۱۴۰۴، نرخ سیمان فله به ۲۱.۸ میلیون ریال و پاکتی به ۲۳.۵ میلیون ریال رسیده است. این یعنی ستران در کمتر از یک سال، موفق شده است نرخ ریالی خود را حدود ۷۰٪ افزایش دهد تا از مارپیچ تورم عقب نماند.

 مهندسی معکوس مواد اولیه؛ هزینه پنهان بسته‌بندی

بسیاری از تحلیلگران تنها به سنگ آهک توجه می‌کنند، اما دیتای دقیق ستران نشان‌دهنده حقایق دیگری است.

۱.      سنگ آهک: شرکت در ۸ ماهه ۱۴۰۴، مجموعاً ۳،۲۵۲،۴۸۳ تن سنگ آهک خریداری و استخراج کرده که هزینه‌ای بالغ بر ۳،۹۷۴،۴۲۴ میلیون ریال داشته است. نرخ میانگین استخراج هر تن ۱.۲ میلیون ریال است که نسبت به سال قبل (۱ میلیون ریال) حدود ۲۰٪ رشد داشته است.

۲.      خاک صنعتی و بوکسیت: خرید ۵۳ هزار تن خاک صنعتی با نرخ ۷ میلیون ریال و ۴۷ هزار تن سنگ بوکسیت با نرخ ۷.۸ میلیون ریال، نشان‌دهنده ترکیب دقیق مواد برای تولید سیمان‌های خاص است. هزینه این مواد افزودنی به تنهایی ۷۴۴ میلیارد ریال بوده است.

۳.      بحران پاکت: عدد خیره‌کننده در گزارش، مبلغ ۱،۸۱۵،۶۶۸ میلیون ریال برای خرید پاکت سیمان است. شرکت در ۸ ماهه ۲۱.۸ میلیون عدد پاکت خریده است. نرخ هر پاکت از ۵،۳۵۰ ریال در سال قبل به ۸،۳۰۰ ریال رسیده است (رشد ۵۵ درصدی). این یعنی هزینه "کاغذ و پلاستیک" بسته‌بندی، معادل نیمی از هزینه "کل سنگ آهک" مصرفی شرکت است! این یک ضعف ساختاری است که سود حاصل از سیمان پاکتی را به شدت می‌بلعد.

تراژدی انرژی؛ از برق قطع‌نشو تا اصلاحات معوقه

در گزارش‌های آذر ۱۴۰۳ و شهریور ۱۴۰۴، بخش انرژی حاوی اصلاحات سنگینی است که نشان‌دهنده "شوک قیمتی" از سوی دولت است.

·        برق: در ۹ ماهه ۱۴۰۳، مصرف برق ۲۹۷ هزار مگاوات ساعت بود. اما در گزارش‌های ۱۴۰۴، نرخ مگاوات ساعت برق به ۲۰.۸ میلیون ریال جهش یافت. طبق توضیحات شرکت، این نرخ ناشی از خرید برق از "تابلوی آزاد" یا "برق قطع‌نشو" است تا خط تولید متوقف نشود. این یعنی ستران برای پایداری تولید، تن به خرید برقی داده که قیمتش ۴ برابر سال گذشته است.

·        گاز طبیعی: مصرف ۲۷۴ میلیون مترمکعب گاز در ۹ ماهه ۱۴۰۳ با مبلغ ۲،۸۱۲ میلیارد ریال ثبت شده است. نرخ میانگین گاز ۱۰،۲۶۱ ریال بوده است. اما در آذرماه، مصرف گاز به شدت کاهش یافته (۱۹ میلیون مترمکعب) که نشان‌دهنده آغاز محدودیت‌های فصلی و کوچ اجباری به سمت سوخت‌های گران‌تر یا توقف فعالیت بخشی از کوره‌هاست.

مصارف ارزی و استراتژی نوسازی (تکنولوژی در برابر فرسودگی)

یکی از نقاط قوت ستران که در اعداد گزارش هشت‌ماهه ۱۴۰۴ به وضوح دیده می‌شود، جهش در مصارف ارزی برای «خرید ماشین‌آلات و تجهیزات» است.

·        شرکت در این بازه ۴،۰۵۱،۱۳۵ دلار/یورو صرف تجهیزات کرده است.

·        نرخ تسعیر ارز برای خرید‌ها به طور میانگین ۸۳۸،۲۴۹ ریال برای یورو و ۶۹۸،۸۵۰ ریال برای دلار بوده است.

·        این سرمایه‌گذاری سنگین (معادل ۲،۹۸۵ میلیارد ریال) نشان می‌دهد که ستران در حال نوسازی خطوط قدیمی خود است تا بتواند در برابر هزینه‌های انرژی مقاومت کند. این یک «شکست مقطعی» در نقدینگی است که به یک «پیروزی بلندمدت» در بهره‌وری منجر خواهد شد.

تحلیل نقاط ضعف و نقد عملکرد مدیریتی

علیرغم درخشش در آمار‌های ریالی، چند نقطه تاریک در عملکرد ستران وجود دارد:

۱.      افت مقدار تولید (Volume Decline): تولید سیمان فله از ۱.۵ میلیون تن در ۹ ماهه ۱۴۰۲ به ۱.۳۷ میلیون تن در ۹ ماهه ۱۴۰۳ رسیده است. این افت ۱۱ درصدی در حجم تولید، نشان‌دهنده این است که رشد درآمد صرفاً ناشی از تورم و افزایش نرخ بورس کالا بوده، نه افزایش بهره‌وری یا توسعه سهم بازار.

۲.      غیبت در بازار صادرات: در تمامی گزارش‌های ارسالی، عدد صادرات ستران "صفر" است. این یک ضعف بزرگ برای شرکتی با این حجم تولید است. ستران تماماً به تقاضای داخلی وابسته است و در صورت رکود در بخش مسکن ایران، هیچ مسیر جایگزینی برای فروش ندارد.

۳.      وابستگی به اصلاحات قبض‌ها: تکرار مداوم جملاتی نظیر "به دلیل تأخیر در ارسال صورت‌حساب، مبالغ اصلاح شد" نشان می‌دهد که شرکت در برآورد لحظه‌ای بهای تمام شده دچار ضعف است. این موضوع می‌تواند باعث شود که سود اعلامی در گزارش‌های میان‌دوره‌ای، پس از چند ماه با تعدیل منفی مواجه شود.

تحلیل مواد اولیه جانبی (جزئیات دقیق)

·        سنگ کائولن و بوکسیت: خرید ۱۸ هزار تن کائولن با نرخ ۷.۹ میلیون ریال و سنگ آهن با نرخ ۷.۸ میلیون ریال نشان‌دهنده دقت فنی در تولید کلینکر است. هزینه کل این افزودنی‌ها در ۸ ماهه ۱۴۰۴ بالغ بر ۱۴۳ میلیارد ریال بوده است.

·        سنگ گچ: مصرف ۸۰ هزار تن سنگ گچ با نرخ ۲.۴ میلیون ریال، بخشی از هزینه نهایی تولید سیمان را تشکیل می‌دهد که نسبت به سال قبل حدود ۵۰٪ رشد قیمتی داشته است.

سیمان تهران (ستران) در پایان نه‌ماهه ۱۴۰۳ و در امتداد آن در سال ۱۴۰۴، مسیری هوشمندانه را برای بقا برگزیده است. شرکت با پذیرش هزینه‌های سنگین «برق آزاد» و «نوسازی ارزی تجهیزات»، در حال آماده‌سازی خود برای سال‌های سخت انرژی است.

نقاط مثبت برای سهامداران:

·        توانایی بالا در اصلاح نرخ فروش در بورس کالا (نرخ‌های بالای ۲۱ میلیون ریال).

·        نوسازی خطوط تولید با استفاده از منابع ارزی.

·        تسلط کامل بر بازار استراتژیک تهران.

نقاط منفی و ریسک‌ها:

·        هزینه سرسام‌آور پاکت و وابستگی به پتروشیمی.

·        ناترازی شدید گاز در زمستان و احتمال توقف کوره‌ها.

·        کاهش حجم فیزیکی تولید که نشان‌دهنده سقف ظرفیت فعلی است.