حکمرانی خطر: دو رشته، ۷۶٪ خسارات «ایران معین» را بلعیدند/ «نفت و انرژی» با سهم ۲۸٪، قربانی بزرگترین عدم توازن مالی!
به گزارش نبض بازار- شرکت سهامی بیمه ایران معین، در گزارش عملکرد هشتماهه خود تا پایان آبان ۱۴۰۴، مجموع حق بیمه صادره (شامل قبولی اتکایی) خود را به ۶،۶۲۴،۳۱۸ میلیون ریال (حدود ۶۶۲ میلیارد تومان) رساند. این رشد قدرتمند در حجم عملیات، در ماه آبان توسط رشته "نفت و انرژی" رهبری شد که سهم آن در یک ماه، ۸۵٪ از حق بیمه جدید بود. با این حال، در بخش خسارات پرداختی تجمیعی (۱،۶۶۲،۴۶۹ میلیون ریال)، ساختار پورتفوی این شرکت منطقهای با عدم توازن جدی روبروست؛ رشتههای آتشسوزی و بدنه خودرو بهتنهایی مسئول ۷۶ درصد از کل خسارات پرداختی در هشت ماه بودهاند. این وابستگی بالا به ریسکهای صنعتی و خودرویی، چالش اصلی شرکت در حفظ حاشیه سود عملیاتی را پررنگ میکند.
تثبیت حجم عملیات و رشد پرشتاب (۶.۶ هزار میلیارد ریال)
بیمه ایران معین در بازه زمانی شش تا هشت ماهه سال ۱۴۰۴، موفق شده است با تکیه بر بازار تخصصی مناطق آزاد، حجم عملیات خود را به طور پیوسته افزایش دهد.
رشد تجمیعی: مجموع حق بیمه صادره در این دوره هشتماهه به ۶.۶۲۴ میلیارد ریال رسیده است. افزایش ماهانه حق بیمه از ۷۰ میلیارد ریال در شهریور به ۹۲۰ میلیارد ریال در آبان، نشان از انعقاد قراردادهای بزرگ و متوالی در پایان فصل تابستان و آغاز پاییز دارد.
خسارت تجمیعی: مجموع خسارات پرداختی در هشت ماه ۱.۶۶۲ میلیارد ریال بوده است. اگرچه پدیده نادر "خسارت پرداختی خالص منفی" در شهریور (با تعدیل ۶۶ میلیارد ریال خسارت)، به طور موقت به تراز مالی کمک کرد، اما وقوع شوکهای بزرگ در مهرماه (افزایش خسارت ماهانه به ۷۶۹ میلیارد ریال) و آبانماه (۱۸۷ میلیارد ریال)، نشان میدهد که فرآیند شناسایی و پرداخت خسارت همچنان پرنوسان است.
تغییر ماهیت پورتفوی در اثر قراردادهای بزرگ
تحلیل سه ماه اخیر، یک پورتفوی چهارگانه را برای بیمه ایران معین نشان میدهد که به شدت تحت تأثیر ورود قراردادهای بزرگ است:
۱. ظهور نفت و انرژی (جهش استراتژیک): رشته "نفت و انرژی" با قراردادهای بزرگ منعقد شده در آبانماه، سهم خود را از ۱۹٪ به ۲۸٪ افزایش داد و به بزرگترین منبع کسب حق بیمه شرکت تبدیل شد. این امر نشاندهنده موفقیت شرکت در جذب ریسکهای بزرگ صنعتی مناطق آزاد است. نقد تحلیلی: اگرچه این رشته در حال حاضر ریسک صفر دارد، اما ماهیت آن به گونهای است که در صورت وقوع یک حادثه کاتاستروفیک (فاجعهبار)، پورتفوی مالی شرکت را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد و مدیریت اتکایی قوی را طلب میکند.
🔥 سلطه آتشسوزی در بخش خسارت (چالش پایدار و فرسایش سود عملیاتی)
رشته "آتشسوزی" بیهیچ تردیدی، مهمترین تهدید ساختاری برای پایداری سودآوری عملیاتی شرکت سهامی بیمه ایران معین در دوره هشتماهه منتهی به آبان ۱۴۰۴ است. این رشته با وجود کسب تنها ۳۱ درصد از کل حق بیمه صادره تجمیعی، به تنهایی مسئولیت ۵۲ درصد از کل خسارات پرداختی شرکت (معادل ۸۶۱ میلیارد ریال) را بر عهده داشته است. این اختلاف فاحش میان سهم از درآمد و سهم از زیان، نشاندهنده یک نسبت خسارت غیرقابل دفاع و نگرانکننده در این بخش پرریسک است.
این ناترازی مالی، چندین پیامد تحلیلی جدی دارد:
عدم کفایت نرخگذاری: نسبت بالای خسارت در رشته آتشسوزی، بهوضوح نشان میدهد که حق بیمههای دریافتی برای پوشش این ریسکهای بزرگ (که اغلب در مناطق آزاد صنعتی و تجاری متمرکز هستند)، متناسب با شدت و تکرار واقعی حوادث نیست. به عبارت دیگر، شرکت یا در محاسبات اکچوئری خود برای تعیین حق بیمه اولیه دچار خطا شده، یا تحت فشار رقابتی، حق بیمه را پایینتر از سطح پوشش ریسک تعیین کرده است.
ضعف در مدیریت ریسک و پیشگیری: با توجه به ماهیت تکراری و حجم بالای این خسارات، این پدیده میتواند نشانهای از ناکافی بودن اقدامات مدیریت ریسک و کنترل فرآیندهای پیشگیری در داراییهای بیمهشده باشد. عدم نظارت مستمر بر استانداردها، فرسودگی تجهیزات یا ضعف در سیستمهای اطفاء حریق، مستقیماً به افزایش پرداختهای خسارتی دامن زده است.
بلعیدن حاشیه سود سایر رشتهها: این رشته به یک حفره سیاه مالی تبدیل شده است؛ بهطوری که سودهای عملیاتی و حاشیه سود بسیار بالای حاصل از رشتههای تخصصی و سودده مانند نفت و انرژی و مهندسی، عملاً صرف جبران زیان و پوشش تعهدات خسارتی رشته آتشسوزی میشود. این مکانیسم، پتانسیل رشد و توسعه شرکت را خنثی کرده و اجازه نمیدهد که سودهای کسب شده به سرمایهگذاری یا توزیع عادلانه منجر شود.
فشار بر نقدینگی: پرداخت ۸۶۱ میلیارد ریال خسارت آتشسوزی، بار سنگینی بر جریان نقدینگی شرکت تحمیل میکند و میتواند توانایی آن برای ایفای تعهدات بزرگ و آتی در سایر رشتهها را تحتالشعاع قرار دهد.
در نتیجه، مدیریت بیمه ایران معین باید بهسرعت دو اقدام حیاتی را در دستور کار قرار دهد: الف) بازنگری قاطعانه در مدل نرخگذاری و افزایش حق بیمه برای تطابق با ریسک واقعی، و ب) تقویت سختافزاری و نرمافزاری مدیریت ریسک و اتکایی برای کاهش دفعات و شدت وقوع حوادث در تأسیسات و مجتمعهای تحت پوشش. ادامه این روند، پایداری بلندمدت مالی شرکت را به طور جدی تهدید میکند.
آسیبپذیریها و نقاط ضعف
بیمه ایران معین در معرض یک ریسک متمرکز قرار دارد: ۷۶ درصد از کل خسارات پرداختی هشتماهه، تنها از دو رشته آتشسوزی و بدنه خودرو تأمین شده است (خسارات: ۸۶۱ میلیارد ریال + ۳۹۸ میلیارد ریال = ۱۲۶۰ میلیارد ریال). این در حالی است که سودآوری از رشتههای تخصصی نظیر نفت و انرژی و مهندسی حاصل میشود. این عدم توازن، به معنای تزریق درآمد رشتههای سودآور به رشتههای زیانده است.
نوسانات شدید ماهانه در پرداخت خسارت، نشاندهنده ریسک پورتفوی است.
· مهرماه: پرداخت تقریباً تمام خسارت تجمیعی رشته هواپیما در یک ماه (۱۱۳ میلیارد ریال).
· شهریورماه: تعدیل ناگهانی و خالص منفی خسارت در رشته باربری (۱۶۹- میلیارد ریال).
این نوسانات، اگرچه در کوتاهمدت با بازیافتهای خوب تعدیل میشوند، اما نشاندهنده فقدان پیشبینیپذیری در تعهدات خسارتی شرکت است.
رشتههای اجباری مانند ثالث اجباری سهم صفر در حق بیمه دارند، اما همچنان خسارت پرداخت میکنند (۱۶.۸ میلیارد ریال). همچنین رشتههای خرد (مانند درمان و حوادث) در مجموع نقش بسیار ناچیزی در پورتفوی دارند. این امر نشان میدهد که شرکت به طور کامل بر ریسکهای بزرگ و تخصصی در مناطق آزاد متمرکز است و بخش خدمات عمومی آن فاقد رشد است.