گرانی سرسام آور مونتاژ کاران به کجا میرسد؟
به گزارش نبض بازار- رکود و افزایش سرسامآور قیمت خودروهای مونتاژی، بازار ایران را در چنگال چری و سایر شرکتهای چینی گرفتار کرده است؛ کارشناسان معتقدند این وضعیت برای مصرفکننده هم فرصت و هم تهدید به همراه دارد. وقتی قیمتها روزبهروز بالا میروند و زیرساخت خدمات پس از فروش ناکافی است، رکود بازار خودرو نه تنها اجتنابناپذیر میشود، بلکه مصرفکنندگان را با شرایطی پیچیده و چالشبرانگیز مواجه میکند؛ از تیگو ۸ تا فونیکس اف ایکس، هر خودرو داستانی از رشد قیمت و فقدان رقابت سالم دارد.
به جهت بررسی موضوع فوق، گفتوگو کردیم با عماد جعفری، کارشناس خودرو، که در ادامه مشروح آن را میخوانیم:
• افزایش قیمت مونتاژکار تا چه حد باعث رکود بازار و عدم توانایی جامعه در خرید این خودروها خواهد شد؟
یک نکته مهمی که وجود دارد این است که کار از دست همه رفته است. عملاً چیزی امکان کنترل ندارد. قیمت ارز روزبهروز بالاتر میرود، شرکت مونتاژکار مواد اولیه وارداتی دارد، ورقی هم که از فولاد مبارکه میخرند باید با ارز باشد و خیلی گرانتر از موادی است که از کشورهای دیگر میآورند. تمامی این عوامل باعث افزایش قیمت مونتاژکار میشود. رکود بازار با توجه به افزایش قیمت به نفع مصرفکننده است. شما زمانی که نمیتوانید کالا را بفروشید، دیگر رقبا هم چنین امکانی ندارند، باید بر سر فروختن دست به رقابتهای جدیتر بزنند. در این بین خدمات پس از فروش قویتر، اقساط بلندتر، پول پیش کمتر و... بخشی از شرایطی است که میتواند رقابت را بهبود بخشد.
شرایط ترسناک قسطی خریدن هم باید اصلاح شود. مدیران خودرو ضامنهای بسیار، شرایط عجیب و روند طولانی دارد که خریدار را دچار آشفتگی میکند. تمامی این عوامل دست به دست هم میدهد که خریدار دچار زیان شود. رکود بازار و نفروختن شاید باعث ایجاد شرایط خاص برای مصرفکننده شود. شرایط به جایی رسیده که هیچکس نمیتواند برای آن کاری بکند. عملاً صنعت خودرو یک صنعت نابود شده است که ستونهای آن هم در حال ریزش است. در نتیجه افزایش قیمتها اجتنابناپذیر است، اما رکود الزاماً بد نیست.
• چری تا چه حد بازار خودرو ایران را در دست دارد؟ چرا رفتار این شرکت در کشورهای منطقه متفاوت است؟
وضعیت چری در ایران بعد از تغییر دولت، وضعیت خوبی نیست. شرکتی که تیگو ۸ را با قیمت ۱.۴ میلیارد تومان معرفی کرد، قیمت آن در همین کشورهای اطراف ۷۰۰ میلیون بود. ما دو برابر برای یک خودرو مونتاژی با تعرفه پایین پول میدادیم. دوستان آن زمان دست به دست چینیها دادند و جلو واردات را گرفتند. بازار خودرو ایران دو دستی تحویل چری شد و چری الان هر کاری دلش بخواهد با بازار ایران میکند. چون تعرفه واردات هم مبهم است، باز هم چینیها به مسیرشان ادامه میدهند. چینیها غریبهای هستند که دنبال سود بیشتر میگردند. ببینید چینیها چگونه با احترام با اعراب برخورد میکنند و با ما چگونه رفتار میکنند. بیاحترامی به خبرنگاران ایرانی در چین را هم توسط این شرکت میبینیم. متأسفانه کشور ما آنقدر چالشهای عجیبی دارد که مردممان حاضر هستند یک سفر اینچنینی بروند و حقارت هم بکشند، باز هم از چینیها تشکر کنند.
• در مورد تمامی مونتاژکارها با چینیها طرف هستیم؟
بخش دیگری از خودروهای چینی، به نوعی یک طرف ایرانی با ما مواجه است. طرف حساب ایرانی یا قطعات و خط را خریده و یا به طور کلی طرف چینی را کنار زده است. دیگر شرکتها کاملاً چینی هستند، مشخصاً بخش خیلی زیادی از سهام مدیران خودرو در دست چری است. چینیها نیز در ایران اصلاً برایشان مهم نیست چگونه رفتار کنند. چینیها از طریق ایران بازار روسیه را هم گرفتهاند و دیگر ایران برایشان مصرفی ندارد. تنها کشوری که چری در آن موفق نبود، امارات است. بازار ایران دیگر جذابیتی در اثر دردسر زیاد برای چینیها ندارد.
• فونیکس اف ایکس جز خودروهایی است که در چند وقت اخیر به نزدیکی سه میلیارد رسیده است. چرا این خودرو تا این حد در ابعاد یک خانه گران شد؟
فونیکس اف ایکس که خودرو معمولی است و حالا به نزدیک ۳ میلیارد رسیده، باید با مشابه خارجی مقایسه شود. شما مقایسه کنید که با ۳۰ هزار دلار چه ماشینهای جانبازی وارد شده است. شما با پولی که برای اف ایکس میدهید، چه مدلهایی از بنز و بیامو و سوزوکی میتوانید بخرید. خودروهای جانبازی ما به علت تعرفه صفر نشان میدهند که خودروهای خارجی چقدر با کیفیت هستند. شما به جای اینکه با ۳۰ هزار یورو بیامو بخرید، فونیکس اف ایکس میخرید. اگر لنت تمام شود یا چراغ این خودروهای چینی تمام شود، سه ماه منتظر قطعه میمانید. شرکتهای مونتاژکاری که از سال ۸۴ در ایران حضور دارند، هنوز به ثباتی نرسیدهاند که فرد ماشین بخرد و قطعه مورد نیاز آن در بازار وجود داشته باشد. هنوز هیچکدام از خودروسازان ایرانی، قطعات چری را نمیسازند؛ به غیر از لاستیک، زنجیره تأمین ایرانی درگیر تولید قطعات چینی نیست.
• تیگو ۹ و دیگر محصولات جدید چری به کجا رسیدند؟
تیگو ۹ در مسیر فروش است. در حال حاضر تستهای آن هم انجام شده است. ما در تابستان این خودرو را بررسی کردیم، اما قیمت بالایی دارد. لوکانو، ایکس تریم، فیدیلیتی و ... همه از چری هستند. عملاً چری بازار ایران را به دست گرفته است. ماموت و بهمن و مدیران خودرو همه از چری استفاده میکنند. احتمال خیلی زیاد کرمان موتور هم پیکاپ اقتصادی از چری میآورد. یک روزی آرزوی تمام چینیها این بود که قیمت خودروهایشان بالای ۱۰۰ میلیون بیاید. دولت روحانی این بازار را تقدیم چینیها کرد. خیانتی که دولت روحانی به بازار خودرو این کشور کرد قابل انکار نیست. در دهه هفتاد هم شاهد این اتفاق بودیم که خودروهایی مانند پاترول با جلوگیری از واردات چقدر گران شدند. در دولت روحانی هم از سال ۹۷ به بعد شاهد افزایش قیمت روزانه خودرو بودیم. یک روز آرام از ۹۷ به بعد تا سال گذشته در بازار ندیدیم. با این وضعیت فاتحه صنعت خودرو خوانده است.