فولاد مبارکه هم واگذار میشود؟
به گزارش نبض بازار- ماجرای خصوصی سازی به فولاد مبارکه هم رسیده است. تجربه ایران خودرو جامعه صنعتی ایران و دولت را ترساند. حالا مشخص نیست در فولاد مبارکه این فرآیند به چه شکل دنبال شود. در حال حاضر وزیر اقتصاد مدعی شده که معاون اول رئیس جمهور در جلسه پیش روی خود باید در رابطه با این موضوع تصمیم بگیرد و توضیح دیگری نیز در این رابطه مطرح نشده است.
دام خصوصی سازی برای فولاد مبارکه
دامی به نام خصوصی سازی که برای شرکتهای بزرگ پهن شد، حالا به یک بحران تبدیل شده است. مشخصترین نمونه بحران خصوصی سازی ابرکمپانیها را میتوان در ایران خودرو و مدیریت جدید آن دید. با وجود آن تجربه سخت و قرارگیری ایران خودرو در مقابل دولت، باز هم صحبت از تداوم خصوصی سازی مطرح است. اخیرا مدنی زاده، وزیر اقتصاد، طی نامهای به وزارت دادگستری، اتاق بازرگانی، مجلس، سازمان برنامه و وزارت صمت مدعی شد که خصوصی سازی سهام فولاد مبارکه اصفهان، سایپاو ایران خودرو مورد بحث قرار گرفته و پس از جلسه با معاون اول رئیس جمهور تعیین تکلیف میشود. در این نامه اشاره شده که دولت خواهان واگذاری ۳ درصد از سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان و ۱۶.۸۱ درصد از سهام سایپا است.
تا اینجای کار همه چیز در ابهام قرار دارد. مشخص نیست چرا فولاد مبارکه واگذار میشود و از سوی دیگر چرا ۳ درصد آن عرضه خواهد شد. نظر معاون اول رئیس جمهور هم در ابهام قرار دارد. عارف قرار است به چه نتیجهای برسد و به طور کلی مگر خصوصی سازی این سه کمپانی عظیم، در توان معاون اول رئیس جمهور است؟
خصوصی سازی به نفع فولاد یا به ضرر آن؟
فولاد مبارکه در عمل به یک شرکت خصوصی یا حداقل نیمهخصوصی تبدیل شده است؛ اما وضعیت مالکیت آن از منظر ساختاری و عملکردی هنوز ترکیبی است. برخی منابع اشاره دارند که بیش از ۶۰ درصد سهام شرکت هنوز در اختیار نهادهای دولتی یا شبهدولتی است و واگذاری کامل به بخش خصوصی هنوز به معنای انتقال واقعی نیست. این شرکت هنوز از سوی دولت تعیین تکلیف میشود و مدیرعامل آن هم منصوب دولت است. در سالهای اخیر، بلوکهای کوچکی از سهام متعلق به ایمیدرو از جمله بلوک ۴۳درصد از سهام فولاد مبارکه عرضه شدهاند.
با این وجود دولت و مجلس خود را صاحب بی قید و شرط فولاد میدانند. مسئله اینجاست که مالکیت دولتی در خصوص این شرکت چندان بد هم نبوده و فولاد توانسته از ذوب آهن و دیگر رقبای خود جلو بزند. هرچند بخش خصوصی هم توانمندیهای قابل توجهی در مدیریت فولاد دارد و تجربه چند سال اخیر در ۳۰۰ کارخانه فولادی ایران، نشان میدهد که بخش دولتی و خصوصی با یکدیگر رشد کردهاند. در نتیجه در حال حاضر لزومی برای تغییر مالکیت فولاد مبارکه در جهت بهبود شرایط وجود ندارد. فولاد مبارکه مانند ایران خودرو نیست که نیازی به تغییر مالکیت آن برای بهبود عملکرد داشته باشد. هرچند ایران خودرو هم در این مسیر موفقیتی کسب نکرد و حتی با خصوصی سازی وضعیت آنجا بدتر شد.
تفاوت ایران خودرو و فولاد مبارکه
مشکل اینجاست که فولاد مبارکه یک کارخانه عادی نیست که خصوصی سازی آن، منجر به تحول مثبت شود. دولت روی دلارهای فولاد مبارکه حساب میکند و نمیتواند بر سر مدیریت آن قمار کند. ایران خودرو اگر خصوصی شد، نه صادراتی داشت و نه سودی که دولت خواهان آن باشد. یک شرکت زیان ده که حالا تبدیل به یک مسئله برای دولت و مردم شده است. فولاد مبارکه، اما شرایط متفاوتی دارد. این شرکت دارای صادراتی جدی به خارج از کشور است. موقعیت خاص آن در اصفهان نیز تنها با مدیریت دولتی میتواند در آن فضا به کار خود ادامه دهد. بخش خصوصی در فولاد مبارکه نه تنها الزامی ندارد، بلکه توجیهی هم برای آن وجود ندارد. مشکل دیگر اینجاست که در اصالت سنجی خریداران فولاد هم ابهام وجود دارد. مسلما بخشی از بازنشستگان فولاد که هنوز در این حوزه فعالاند و مدیران سابق خریداران این سهم خواهند بود. کسانیکه خودشان در وضعیت فعلی فولاد مبارکه سهم دارند و به نظر نمیرسد بتوانند تحول خاصی در این حوزه انجام دهند.