یک باک بنزین سوپر ۳ میلیون تومان/ واردات بنزین سوپر سودآور است؟
به گزارش نبض بازار، خرید بنزین سوپر در بازار جهانی تقریباً ۶۰ سنت به ازای هر لیتر تمام میشود، اما با احتساب هزینههای حملونقل، انبارداری، توزیع و سود واردکننده، قیمت تمامشده برای عرضه داخلی نمیتواند به ۵۰ هزار تومان برسد. علاوه بر این، واردات بنزین سوپر با محدودیتهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا همراه است و نمیتوان آن را با بنزین تولید داخل مخلوط کرد. برای حل این مشکل، سیستم توزیع جداگانهای شامل ذخیرهسازی در مخازن شرکت نفت و حمل با تانکرهای سیار پیشبینی شده است، اما این روش هزینهها و پیچیدگیهای بیشتری به همراه دارد.
مقایسه قیمت بنزین سوپر و معمولی در ایران
یک باک ۶۰ لیتری بنزین سوپر با نرخ ۵۰ هزار تومان: حدود ۳ میلیون تومان
یک باک ۶۰ لیتری بنزین معمولی با نرخ فعلی بازار (۳ هزار تومان هر لیتر): حدود ۱۸۰ هزار تومان
این تفاوت نشان میدهد که عرضه بنزین سوپر با قیمت دولتی به شدت بالاتر از هزینه واقعی است و برای بخش خصوصی سودآور نیست. در عمل، واردکننده برای پوشش هزینههای خرید، حمل، انبارداری و توزیع، باید یا قیمت بالاتری از دولت یا بازار آزاد دریافت کند، یا پذیرش ضرر داشته باشد.
قیمت جهانی بنزین سوپر در بازارهای بینالمللی در محدوده ۱ تا ۲ دلار به ازای هر لیتر نوسان دارد. این قیمت با توجه به نرخ ارز، هزینههای حملونقل، انبارداری و توزیع در ایران، به حدود ۶۵ هزار تومان برای هر لیتر میرسد. بنابراین، عرضه بنزین سوپر با قیمت ۵۰ هزار تومان به ازای هر لیتر، از نظر اقتصادی برای واردکنندگان سودآور نیست.
در حال حاضر، قیمت هر باک ۶۰ لیتری بنزین سوپر وارداتی در ایران، با دلار آزاد، حدود ۴ میلیون تومان و با دلار نیمایی حدود ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان برآورد میشود. این در حالی است که قیمت هر باک بنزین معمولی در ایران حدود ۱۸۰ هزار تومان است. این اختلاف قیمت نشاندهنده عدم صرفه اقتصادی واردات بنزین سوپر با قیمت ۵۰ هزار تومان است.
در نتیجه، واردات بنزین سوپر با قیمت ۵۰ هزار تومان، با توجه به هزینههای واقعی و قیمتهای جهانی، از نظر اقتصادی برای واردکنندگان سودآور نیست. این امر میتواند منجر به عدم تمایل بخش خصوصی به واردات و توزیع این نوع بنزین شود. برای تحقق این هدف، نیاز به حمایتهای دولتی و یارانههای قابل توجه است.
تحلیل اقتصادی و چالشها
واردات بنزین سوپر با نرخ ۵۰ هزار تومان برای بخش خصوصی غیرسودآور است. اختلاف شدید قیمت با بازار آزاد (یک باک ۶۰ لیتری سوپر حدود ۳ میلیون تومان در مقابل ۱۸۰ هزار تومان برای معمولی) نشان میدهد که تنها با یارانه دولتی یا نرخ بالاتر جهانی، این طرح قابل تحقق است. علاوه بر این، پیچیدگیهای توزیع جداگانه و محدودیتهای ذخیرهسازی، ریسکهای عملیاتی را افزایش میدهد. واردکنندگان ترجیح میدهند منتظر بمانند تا دیگران وارد بازار شوند و واکنش و استقبال خریداران مشخص شود، چرا که سودآوری هنوز نامعلوم است.
با توجه به هزینههای واقعی خرید و توزیع، واردات بنزین سوپر با نرخ ۵۰ هزار تومان، صرفه اقتصادی ندارد و تنها در شرایطی قابل تصور است که دولت با یارانه قابل توجه حمایت کند یا قیمت جهانی کاهش یابد. برای سرمایهگذاری بخش خصوصی، این طرح ریسک بالایی دارد و بیشتر شبیه یک اقدام حمایتی دولتی است تا یک فرصت سودآور.