آزادسازی قیمت خودرو و تعادل جدید در بازار / آیا جلوی گرانی گرفته میشود؟
به گزارش نبض بازار ، بازار خودرو در ایران این روزها در آستانه تغییرات مهمی قرار گرفته است. بحث آزادسازی قیمتگذاری و سپردن آن به خودروسازان، همراه با سیاستهای محدودکننده واردات، محور گفتوگوهای کارشناسی شده و واکنشهای بازار شده است. کارشناسان معتقدند این تغییر میتواند به ایجاد تعادل در بازار و افزایش کیفیت محصولات منجر شود، اما اثرات کوتاهمدت آن بر قیمتها و قدرت خرید مصرفکنندگان همچنان محل ابهام است.
از سوی دیگر، حضور رقبا و واردات خودرو به عنوان یک عامل تنظیمکننده، فشار برای ارتقای کیفیت و خدمات را بر خودروسازان داخلی افزایش داده است. در شرایطی که مصرفکنندگان امکان انتخاب گستردهتری دارند، انتظار میرود بازار خودرو به سمت شفافیت و رقابت سالم حرکت کند و رکود فعلی به تدریج کاهش یابد. کارشناسان بر این باورند که تلفیق آزادی عمل خودروسازان با نظارت هوشمندانه میتواند به ثبات و رشد پایدار بازار کمک کند.
بازار خودرو در روزهای اخیر با بحث آزادسازی قیمتگذاری و سپردن آن به خودروسازان وارد مرحله تازهای از جدالهای سیاستی شده است. عماد جعفری، کارشناس بازار خودرو، در گفتوگو با نبض بازار معتقد است که حذف قیمتگذاری دستوری و همزمان توسعه واردات میتواند موجب تعادل در بازار، بهبود کیفیت تولید و افزایش رقابت میان خودروسازان شود.
پایان قیمتگذاری دستوری و تبعات آن
جعفری با اشاره به تجربه سالهای گذشته تأکید میکند که اصرار بر قیمتگذاری دستوری، وضعیت صنعت خودرو را به شرایط امروز کشانده است. او معتقد است در صورتی که قیمت خودرو توسط خودروساز تعیین شود و همزمان واردات با تعرفه منطقی ادامه پیدا کند، شرکتها نمیتوانند محصولی را با قیمتی عرضه کنند که مشتری نداشته باشد. به گفته او، بهترین اتفاق برای بازار خودرو، حذف دستور و واگذاری قیمتگذاری به شرکتها همراه با تسهیل واردات است؛ موضوعی که نهایتاً تعادل بازار را رقم خواهد زد.
این کارشناس بازار خودرو یادآور میشود که در شرایطی که رقبا در بازار فعال باشند، هیچ خودروسازی نمیتواند بدون ارتقای کیفیت، به حیات خود ادامه دهد. او میگوید بازار انحصاری که در سالهای ۹۷ به بعد شکل گرفت، نباید تکرار شود؛ چرا که امروز مصرفکننده مجبور به خرید خودروهای بیکیفیت نیست و تنوع انتخاب باعث فشار بر خودروسازان برای افزایش کیفیت خواهد شد.
پیامدهای کوتاهمدت و میانمدت بر قیمتها
جعفری بر این باور است که اجرای این سیاست در کوتاهمدت میتواند فشارهایی بر قدرت خرید ایجاد کند، اما در میانمدت به افزایش تولید و ارتقای کیفیت منجر خواهد شد. او تأکید میکند که بازار خودرو نباید با بازارهایی، چون بورس یا مسکن مقایسه شود؛ چرا که برخلاف آن بازارها، رکود عمیقی در خودرو وجود ندارد و مصرفکننده اکنون میتواند خودرو را نزدیک به قیمت کارخانه خریداری کند، بدون آنکه گرفتار حبابهای سنگین شود.
به گفته جعفری، واردات خودرو نقشی اساسی در بازگرداندن آرامش به بازار داشته است. او میافزاید حضور رقبای خارجی موجب میشود خودروسازان داخلی نتوانند بدون ارائه خدمات حرفهای و تولید رقابتی، سهم بازار را حفظ کنند. از نگاه او، واردات مکمل سیاست آزادسازی قیمت است و میتواند جلوی افزایش بیرویه قیمتها را بگیرد.
لزوم نظارت برای جلوگیری از سوءاستفاده
جعفری با اشاره به تجربه انحصار سالهای گذشته، هشدار میدهد که در صورت نبود واردات، خودروسازان ممکن است از موقعیت خود سوءاستفاده کنند. او میگوید: «اگر تولید کاهش یابد یا خدمات حرفهای ارائه نشود، شرکتها سهم بازار را از دست خواهند داد، چرا که رقیب خارجی در دسترس است.» او همچنین از سنگاندازیها در مسیر ترخیص خودروهای وارداتی از گمرک انتقاد کرده و این اقدامات را مانعی برای تعادل بازار دانسته است.
جایگاه خودروهای مونتاژی در بازار
این کارشناس بازار خودرو در بخش پایانی سخنان خود به نقش خودروهای مونتاژی اشاره میکند و معتقد است که هنوز رقابت جدی میان محصولات مونتاژی و خودروسازان بزرگ شکل نگرفته است. به گفته او، شرکتهایی مانند کرمانموتور یا بهمنموتور نتوانستهاند رقیب قدرتمندی برای ایرانخودرو و سایپا باشند؛ هرچند پیشبینی میکند در آینده نزدیک این رقابت شدت بگیرد.