موضوع نشست فردای شورای حکام آژانس چیست؟/ پرونده هسته ای ایران بررسی میشود؟
به گزارش نبض بازار، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در وین، نیز تأیید کرده که محور اصلی دستورکار این جلسه، بررسی وضعیت همکاری ایران با آژانس خواهد بود. اهمیت این نشست برای تهران و جامعه جهانی در آن است که میتواند مسیر آینده روابط ایران با نهادهای بینالمللی را تعیین کند؛ از باز شدن دوباره درهای دیپلماسی گرفته تا احتمال افزایش فشارها و حتی ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل.
شورای حکام چیست؟
شورای حکام یکی از دو نهاد اصلی تصمیمگیرنده در ساختار آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. این شورا با ۳۵ عضو منتخب، نقش کلیدی در تصویب بودجه، تعیین استانداردهای ایمنی، نظارت بر اجرای توافقهای پادمانی و معرفی مدیرکل آژانس ایفا میکند. حساسیت این شورا به دلیل امکان تصویب قطعنامههای الزامآور یا ارجاع پرونده کشورها به شورای امنیت، همواره بالا است.
اعضای شورا ترکیبی از کشورهایی با پیشرفتهترین برنامههای هستهای و نمایندگانی از مناطق مختلف جغرافیایی هستند. از این ۳۵ عضو، ۲۲ کشور توسط مجمع عمومی آژانس برای دورههای دوساله انتخاب میشوند و ۱۳ کشور دیگر توسط خود شورا و بر اساس معیارهایی مانند سطح فناوری هستهای تعیین میشوند. در نشستها، نمایندگان دائم کشورها در وین یا مقامات ارشد هستهای حضور دارند.
دستورکار نشست سپتامبر ۲۰۲۵
ایران از اوایل دهه ۲۰۰۰ به صورت مستمر در دستور کار شورای حکام بوده است. در طول این سالها، شورا بارها قطعنامههای انتقادی علیه ایران تصویب کرده و حتی پرونده آن را به شورای امنیت ارجاع داده است. در ژوئن ۲۰۲۵، شورای حکام ایران را به دلیل نقض تعهدات مربوط به عدماشاعه هستهای مورد انتقاد رسمی قرار داد. این اقدام پس از آن صورت گرفت که آژانس گزارش داد فعالیتهای هستهای مخفیانهای در سایتهایی مانند لویزان-شیان، ورامین و تورقزاد انجام شده است. در همان زمان، مدیرکل آژانس، رافائل گروسی، هشدار داد که عدم همکاری ایران مسیر اعتمادسازی را به شدت تضعیف کرده است.
نشست این هفته نیز تحت تأثیر گزارشهای اخیر آژانس برگزار میشود و حساسیت ویژهای دارد. ذخایر اورانیوم غنیشده ایران به سطح ۶۰ درصد رسیده است، سطحی که فاصله کمی با توانایی ساخت سلاح هستهای دارد. همچنین ایران دسترسی بازرسان آژانس به برخی سایتها را محدود کرده و قانون داخلی جدید، انجام بازرسیها را مشروط به تأیید شورای عالی امنیت ملی کرده است. مدیرکل آژانس به صراحت از ایران خواسته که هرچه سریعتر به توافقی برای از سرگیری همکاریها برسد.
اهمیت نشست برای ایران
نشست فردا فراتر از یک جلسه فنی معمولی است و پیامدهای سیاسی و امنیتی گستردهای دارد. در صورت تصویب یک قطعنامه جدید، پرونده ایران میتواند بیش از پیش به شورای امنیت نزدیک شود. از سوی دیگر، اگر فضای تعامل و دیپلماسی غالب شود، این نشست میتواند زمینه کاهش تنشها و از سرگیری گفتوگوهای بینالمللی را فراهم کند. برای ایران، نشست پیشرو آزمونی است برای نشان دادن انعطاف و همکاری یا ادامه مسیری که میتواند فشارهای بینالمللی را تشدید کند.