فشردن دکمه رفع فیلترینگ تنها چند دقیقه زمان میبرد/ اراده رفع فیلتر وجود ندارد
سارا اسلامی- به گزارش نبض بازار، دولت چهاردهم، در مرداد ۱۴۰۳ به طور رسمی آغاز به کار کرد و هیات دولت جدید نیز در شهریور همان سال، از مجلس رای اعتماد گرفت. مسعود پزشکیان، رئیس دولت، در طول رقابتهای انتخاباتی که به دور دوم نیز کشیده شد، وعدههای مختلفی را مطرح کرد؛ از جمله رفع فیلترینگ. حالا حدود یک سال از فعالیت این دولت گذشته است و وعدههای زیادی بر زمین ماندهاند؛ یکی از مهمترین آنها نیز همین مورد است.
سیدمهدی طباطبایی، معاون ارتباطات و اطلاعرسانی دفتر پزشکیان، اخیرا و در حالی که هفته دولت را در پشت سر میگذاریم، ادعا کرده است که بیشتر پلتفرمها تا پایان سال ۱۴۰۴، رفع فیلتر میشوند. به گفته او، فقط مسائل فنی باقی ماندهاند و هماهنگی میان چند دستگاه.
این در حالی است که حامد بیدی، کارشناس فناوری اطلاعات و مدیر سایت کارزار در گفتوگو با نبض بازار تاکید کرده که رفع فیلترینگ، اقدامی بسیار ساده است و به فشار دادن یک دکمه میماند. او تاکید میکند که اراده سیاسی لازم برای انجام آن وجود ندارد.
متن کامل این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
فیلترینگ اقدامی پیچیده است، اما رفع آن به فشردن یک دکمه میماند
دولت در جدیدترین وعده خود در مورد رفع فیلترینگ، به پایان سال ۱۴۰۴ اشاره کرده و مدعی است که تنها مسائل فنی آن باقی ماندهاند. از سوی دیگر، برخی کارشناسان فناوری اطلاعات تاکید میکنند که این موضوع پیچیدگی خاصی ندارد و اگر اراده آن وجود داشت، نباید تا به این حد طول میکشید. مساله واقعا چیست؟
رفع فیلترینگ به طور کلی بحثی در حوزه سیاستگذاری و تصمیمگیری است. هرچند اعمال و اجرای آن، موضوعی پیچیده، پرهزینه و چند لایه محسوب میشود، اما برداشتن فیلترها و بازگرداندن وضعیت شبکه به حالت طبیعی، هیچ پیچیدگی فنی خاصی ندارد و به فشار دادن یک دکمه میماند. مسئولان شرکت ارتباطات زیرساخت نیز بر این موضوع صحه گذاشتهاند که رفع فیلترینگ، نه به هیچگونه پیشنیازفنی نیاز دارد و نه از منعی در این زمینه برخوردار است. فقط حاکمیت باید برای زدودن فیلترها تصمیم بگیرد؛ تحقق آن در عرض چند دقیقه امکانپذیر است.
اراده سیاسی برای رفع فیلترینگ وجود ندارد
بنابراین میتوان گفت که اراده سیاسی لازم برای رفع فیلترینگ هنوز شکل نگرفته است؛ به این معنا که گروههای مختلف سیاستگذار همچنان برای تحقق آن به تفاهم نرسیدهاند.
بله، دقیقا همین است. این موضوع را باید در کنار برخی مسائل دیگر سنجید. برای مثال زمانی که سیستم جیپیاس به بهانه مسائل امنیتی مختل میشود یا پلتفرمهای داخلی مجاز، با انبوهی از مشکلات در مسیر فعالیت خود مواجه میشوند، کاربران نمیتوانند انتظار رفع فیلترینگ را داشته باشند. پلتفرمهای مختلفی در همین ماههای اخیر دچار چالشهای جدی شدهاند از جمله؛ کارزار، دیوار، دیجیکالا و رسمیو. در چنین شرایطی، به نظر نمیرسد سیاستگذاران قصدی برای تغییر رویکرد خود در حوزه فیلترینگ داشته باشند. پیشنیاز هر گونه اصلاحی در این زمینه، برقرای تعامل با کشورهای توسعهیافته و رفع بدبینیها نسبت به خدمات و محصولات آنهاست. اکنون بسیاری از پلتفرمها و شبکههای اجتماعی، حتی آنهایی که متعلق به دو کشور چین و روسیه هستند، بر اثر تحریم یا فیلتر، در دسترس کاربران ایرانی قرار ندارند یا استفاده از آنها با چالشهایی همراه است.
ریشه دو چالش تحریم و فیلتر یکی است
این نکته در واقع همان موضوعی است که فعالان حوزه فناوری اطلاعات، از آن به عنوان چالش تحریمهای خارجی و داخلی یاد میکنند؟
بله، دقیقا. در واقع ریشه تحریم و فیلترینگ مشترک است؛ هر دو مورد، نتیجه بیاعتمادی به کشورهای غربی و زیرساختهای آنها، به ویژه آمریکاست که به تصمیمهای خاصی در روابط خارجی یا برخورد با فناوری اطلاعات منجر میشود. برای مثال، بر همین اساس است که دولت تصمیم میگیرد شبکههاعی اجتماعی را فیلتر کرده و با ایجاد شبکه ملی اطلاعات، آن را جایگزین اینترنت کند.
دولت چارهای غیر از رفع فیلترینگ ندارد
نگاه امنیتی به موضوع اینترنت، شبکههای اجتماعی و پیامرسانها نیز احتمالا در همین مساله ریشه دارد. با توجه به شرایطی که اکنون و بعد از جنگ ۱۲ روزه در کشور شکل گرفته، از جمله همان اختلال جیپیاس، آیا میتوان به رفع فیلترینگ امیدوار بود؟
در صورت ادامه روند موجود و با رویه کنونی دولت که تلاش میکند موضوع را از طریق وفاق با مرکز ملی فضای مجازی و اخذ یک مصوبه از این مرکز پیش ببرد، بعید به نظر میرسد که رفع فیلترینگ اتفاق بیافتند. اما در نهایت، دولت و حاکمیت باید در این مورد و دیگر مسائلی که به هر شکلی به تعامل با جهان مربوط میشود، تصمیمگیری کند. با توجه به سرعت تحولات در حوزه فناوری و همچنین پیشرفت کشورهای دیگر حتی همسایگان و عقبماندگی ایران، امیدوارم این تصمیمات سریعتر گرفته شود؛ از جمله در حوزه رفع فیلترینگ.