بازار جهانی گاز در شوک ژئوپلیتیکی؛ سناریوهای خطرناک پیشرو
به گزارش نبض بازار ، بازار جهانی انرژی بار دیگر در گرداب تنشهای ژئوپلیتیکی خاورمیانه گرفتار شده است. شعلههای جنگ میان ایران و اسرائیل، نهتنها نگرانیها از گسترش درگیری را افزایش داده بلکه بهطور مستقیم بازار گاز طبیعی را هدف قرار داده و قیمتها را وارد مسیر صعودی کرده است. حملات به تأسیسات کلیدی ایران و احتمال اختلال در مسیرهای صادراتی بهویژه در تنگه هرمز باعث شده اروپا و آمریکا شاهد جهش کمسابقه قیمت گاز باشند، وضعیتی که بسیاری از کارشناسان آن را هشدار جدی برای تکرار یک بحران انرژی جهانی دیگر تلقی میکنند.
قیمت گاز در اروپا و آمریکا اوج گرفت
با شدت گرفتن درگیریها میان ایران و اسرائیل، بازار جهانی گاز طبیعی تحت تأثیر مستقیم قرار گرفته و قیمتها در هر دو سوی آتلانتیک افزایش یافته است. حملات اسرائیل به تأسیسات انرژی ایران، از جمله پالایشگاه فجر جم و فاز ۱۴ پارس جنوبی، به کاهش قابلتوجه تولید منجر شده و موجی از نگرانی درباره امنیت عرضه در بازار جهانی به راه انداخته است.
قیمت گاز به بالاترین سطح دو سال اخیر رسید
بر اساس آخرین دادهها، تولید روزانه گاز ایران حدود ۱۲ میلیون مترمکعب کاهش یافته است؛ اتفاقی که بهسرعت بر بازار آمریکا تأثیر گذاشت و قیمت گاز (Henry Hub) را در ۱۶ ژوئن به ۳.۶۷ دلار به ازای هر میلیون واحد حرارتی رساند. این عدد نسبت به ابتدای سال ۲۰۲۵ رشدی بیش از ۵.۵ درصدی را نشان میدهد.
در اروپا، قیمت گاز با عبور از مرز ۵۷۰ دلار در هر هزار مترمکعب، رکورد دو سال گذشته را شکست. معاملات آتی در بورس TTF هلند به ۵۷۱ دلار در هر هزار مترمکعب رسید که معادل ۵۳.۱۳۵ یورو بهازای هر مگاوات ساعت است.
نگرانی از کمبود ذخایر و تکرار سناریوی اوکراین
تحلیلگران میگویند تداوم درگیریها یا بسته شدن تنگه هرمز میتواند وضعیت بازار گاز را وخیمتر کند. بانک جیپیمورگان هشدار داده است که مسدود شدن این مسیر حیاتی میتواند به جهش بیسابقه قیمت انرژی منجر شود و فشار تورمی قابلتوجهی را به اقتصاد جهانی تحمیل کند.
همزمان، سطح ذخایر گازی در اروپا در حال کاهش است و در برخی کشورها به زیر ۵۵ درصد ظرفیت رسیده؛ موضوعی که نگرانیها درباره بروز بحران انرژی شبیه به آنچه در پی جنگ روسیه و اوکراین اتفاق افتاد را افزایش داده است.
سناریوهای پیشرو برای بازار گاز
کارشناسان دو مسیر متفاوت را برای آینده قیمت گاز پیشبینی میکنند، اگر درگیریها ادامه یابد و آسیب بیشتری به زیرساختهای انرژی ایران وارد شود، قیمت گاز در آمریکا ممکن است تا پایان سال از ۴ دلار فراتر رود. در اروپا نیز احتمال جهش به بالای ۶۰۰ دلار در هر هزار مترمکعب مطرح شده است. در صورت کاهش تنشها و جبران کمبود از سوی تولیدکنندگان دیگر مانند قطر و آمریکا، بازار میتواند به ثبات نسبی بازگردد و رشد قیمتها مهار شود.
بازار گاز در وضعیت هشدار
جنگ ایران و اسرائیل بار دیگر اهمیت ژئوپلیتیک انرژی را به رخ کشیده است. با افزایش احتمال بروز اختلال در عرضه، قیمتها در مسیر صعودی قرار گرفتهاند و امنیت انرژی به موضوعی کلیدی در سیاستگذاری اقتصادی کشورهای واردکننده تبدیل شده است. در این میان، اروپا و آسیا بیش از دیگر مناطق در معرض پیامدهای این بحران قرار دارند.