از حالا به فکر زمستان بیبرق صنعت فولاد باشیم
به گزارش نبض بازار- صنایع فولادی کشور ۶ درصد کل گاز تولیدی را مصرف میکنند. این رقم در سال ۱۴۰۰ نزدیک ۵.۳ درصد بود و در طی این سالها نزدیک ۰.۷ درصد افزایش داشته است. با وجود ۳۰۰ کارخانه فولاد در کشور، این صنعت چندان مصرف بالایی در حوزه گاز ندارد، اما در زمستانها همواره با بحران کمبود گاز مواجه است. به طور کلی صنایع ایران، به جز نیروگاهها، ۲۰ درصد از گاز تولیدی کشور را مصرف میکنند. لازم به ذکر است که صنایع فولاد از سال ۹۵ تا به امروز، یعنی در بازه زمانی ۹ ساله، ۱۳ درصد رشد مصرف گاز داشتهاند.
زمستان سخت فولاد
زمستانها چالش فولادیها پیچیدهتر میشود. صنایع فولاد که حالا درگیر ناترازی برق هستند، در زمستان درگیر ناترازی گاز هم میشوند. سال گذشته نیز فولادیها یک زمستان بی برق و گاز را گذراندند که باعث ۵ میلیارد دلار، زیان صنعت فولاد شد. در ۴ سال اخیر نیز شاهد زیان ۱۴ میلیارد دلاری در این صنعت بودهایم. قطعی گاز نیز مانند برق، باعث زیانهای فنی بسیاری به مجموعههای فولادی خواهد شد. چنین ضررهایی توان سرمایهگذاری و نوسازی تجهیزات فولادی را نیز از به حاشیه برده است. صنایع فولادی راهی جز بهینهسازی مصرف و مصرف گاز ندارند. در نتیجه تنها راهکار پیش رو فولادیها، سرمایهگذاری در حوزه گاز است.
گاز، فولادیها را گرفت
نیاز به ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در جهت نگهداشت تولید گاز، ناترازی این محصول را شدت بخشیده است. فقدان سرمایهگذاری خارجی و واردات تکنولوژی دراین حوزه نیز شرایط را سختتر کرده است. در این بین دولت باز هم به سوی صنایع فولادی دست دراز کرده و صحبت از شکلگیری کنسرسیوم گازی در جنوب با سرمایه فولادی هاست. در آن صورت هم مشخص نیست دولت تا چه حد به تعهدات خود عمل کند. برخی فعالان فولاد با بدبینی به این پیشنهاد، مدعیاند، اتفاقی که برای سرمایهگذاری برق فولادیها رخ داد، برای گاز هم رخ میدهد. از سوی دیگر میزان مصرف گاز در صنایع فولاد، مانند میزان مصرف برق نیست. برق مصرفی صنایع بیشتر از گاز مصرفی آن هاست و سرمایهگذاری در این حوزه برای فولادیها قابل توجیه است، اما در مصرف گاز آن هم با وجود سرمایه عظیم و نیاز به تکنولوژیهای روز دنیا، به نظر نمیرسد فولادیها تن به این کار دهند. باید دقت کرد که گاز تولیدی توسط فولادیهای ایران، خریدار خارجی هم ندارد، در نتیجه آیندهای در مقابل این سرمایهگذاری نیست.
نتایج تداوم بی گازی
تأمین برق و گاز صنایع، بدیهیترین وظیفه دولت در مقابل آن هاست، اما هر ساله شاهد تنش بیشتر در این حوزه هستیم و برخی نیز پیشبینی میکنند که ناترازی گاز امسال به اندازه ۳۵ درصد از کل تولید است. به باور برخی از کارشناسان فولاد، تداوم روند فعلی نه تنها باعث افزایش زیان اقتصادی خواهد شد، بلکه ایران را به سوی جایگاه واردکنندگی فولاد پیش میبرد. در حال حاضر ایران ۳۰ درصد از فولاد تولیدی خود را صادر میکند که با تداوم قطعی گاز و برق، افت جدی خواهد داشت و آنگاه مصرف داخلی نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. زمستان پیش رو میتواند میزان تولید فولاد ایران را به زیر ۳۰ میلیون و حتی تا نزدیک ۲۵ میلیون تن برساند. برخی از محصولات مانند آهن اسفنجی که ۷۰ درصد صنعت فولاد را به خود اختصاص میدهند نیز در این شرایط با سقوط تولید مواجه میشوند. چنین سقوطی نه تنها جایگاه جهانی ایران را متزلزل خواهد کرد، بلکه مشتریان خارجی نیز دیگر اعتمادی به فولادی ایرانی نخواهند داشت.