استانهای شمالی رکورددار کمترین تعداد چک برگشتی/ چرا چکها در فروردین برگشت خوردند؟
به گزارش نبض بازار، چک بهعنوان یکی از ابزارهای مهم نظام پرداخت، نقش قابل توجهی را در مبادلات خرد و کلان جامعه بازی میکند. از آنجاییکه طی 20 سال اخیر شاهد توسعه سامانهها و تجهیزات پرداخت الکترونیکی بودیم، تراکنشهای انجام شده از طریق این ابزارها هم جایگزین روشهای سنتی پرداخت مثل اسکناس، مسکوکات و البته انواع چک شده است. اما با توجه به جایگاه اعتباری که برای چک در مبادلات اعتباری میشناسیم، این ابزار هنوز ثابت قدم نقش خود را در نظام پرداخت کشور بر عهده دارد.
کاهش 26 درصدی تعداد چکهای برگشتی
از چک برگشتی یا چک بلامحل میتوان بهعنوان یکی از معضلات جدی در شبکه بانکی کشور نام برد که بانک مرکزی هم از آن دل خوشی ندارد و طی سالهای متمادی با آن دست و پنجه نرم کرده است. ایجاد اختلال در معاملات تجاری و مشکلاتی که بارها صادرکنندگان و دریافتکنندگان چک از آنها گلایهمند هستند، تنها گوشهای از مسائلیاند که متهم ردیف اول آنها چک برگشتی معرفی میشود.
بهتازگی آمارهای مربوط به چک در اقتصاد ایران روی وبسایت بانک مرکزی بهروزرسانی شده است که بر اساس آن، در فروردینی که گذشت، 736 هزار فقره چک به ارزش بالغ بر 875 هزار میلیارد ریال برگشت داده شده است. البته در حالی این رقم در نخستین ماه سال ثبت شده که از نظر تعداد و مبلغ نسبت به آخرین ماه سال 1403، به ترتیب با کاهش 26.1 درصد و 48.8 درصد همراه بوده است.
در فرودین ماه 1404، از کل تعداد و مبلغ چکهای مبادله شده به ترتیب 9.1 درصد و 13.8 درصد برگشت داده شده است. اگر نگاهی به آمارهای اسفند و فرودین سال 1403 بیاندازیم، میبینیم این بخش هم روند به نسبت کاهشی را طی کرده است. درصد تعداد و مبلغ چکهای برگشت داده شده در اسفند سال قبل، 9.4 درصد و 15.4 درصد و در فرودین ماه به ترتیب برابر 8.3 و 11.6 درصد بوده است.
در تهران چقدر چک برگشت خورد؟
در فرودین ماه امسال، در پایتخت ایران بیش از 216 هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر 394 هزار میلیارد ریال برگشت خورده که از نظر ارزش 13.9 درصد از کل چکهای مبادلهای برگشت داده شده است.
گیلان؛ رکورددار کمترین میزان چک برگشتی
بر اساس آمارهای بانک مرکزی، استانهای ایران در اولین ماه از فصل بهار 1404 چه وضعیتی را به لحاظ چک برگشتی نشان میدهند و کدام یک بیشترین و کمترین میزان چک برگشتی را به خود اختصاص دادهاند؟
بیشترین نسبت تعداد چک برگشتی به کل چکهای مبادلهای در استان، به ترتیب مربوط به استانهای کهگیلویه و بویراحمد، کردستان و خراسان شمالی با 13.0، 12.3 و 12.0 درصد است.
در مقابل، سه استان شمالی کمترین میزان چک برگشتی را به خود اختصاص دادهاند؛ گیلانیها 6.4 درصد، گلستانیها و مازندرانیها هر کدام 7.7 درصد پایینتین نسیت تعداد چک برگشتی به کل تعداد چکهای مبادله شده در استان را به ثبت رساندهاند. بعد از استانهای شمالی هم یک استانی جنوبی یعنی خوزستان قرار دارد که رقم اعلامی چک برگشتی در این استان 7.8 درصد است.
بیشترین نسبت ارزش چک برگشتی متعلق به کدام استان است؟
گزارش بانک مرکزی نشان میدهد که در بین استانهای کشور، بیشترین نسبت ارزش چکهای برگشتی به کل ارزش چکهای مبادلهای در هر استان، به ترتیب به استانهای هرمزگان (21.4 درصد)، کردستان (19.0 درصد) و کرمان (18.4 درصد) اختصاص یافته است.
کمترین نسبت ارزش چکهای برگشتی هم باز متعلق به استان گیلان با 10.4 درصد و پس از این استان، به استانهای البرز و کرمانشاه به ترتیب با 10.9 درصد و 11.8 درصد تعلق دارد.
دلیل اصلی برگشت چکها در فرودین 1404
علت اصلی برگشت خوردن چک در فروردین ماه امسال چه بوده است؟ در پاسخ بر اساس آمارهای بانک مرکزی باید گفت در كل کشور بيش از ٧١٨ هزار فقره چک به ارزشی بالغ بر ٨٤٩ هزار ميليارد ريال به دلايل كسری يا فقدان موجودی برگشت داده شده است.
در واقع در كل كشور از نظر تعداد 97.7 درصد و از نظر مبلغ 97.0 درصد از كل چکهای برگشتی به دلايل كسری يا فقدان موجودی بوده است.
در نخستین ماه سال 1404، در استان تهران حدود ٢١١ هزار فقره چک به ارزشی حدود ٣٨٣ هزار ميليارد ريال به دلايل كسری يا فقدان موجودی برگشت داده شده است. در واقع در استان تهران از نظر تعداد 97.3 درصد و از نظر ارزش 97.1 درصد از كل چکهای برگشتی به دلايل كسری يا فقدان موجودی بوده است.
بر اساس گزارش بانک مرکزی، در ماه مورد بررسی در بين ساير اسـتانهای كشـور، بيشـترين نسـبت تعـداد چكهـای برگشتی به دلايل كسری يا فقدان موجودی به كل تعداد چکهای برگشتی در استان، به ترتيـب بــه استانهای خراســان جنــوبی و خراســان شــمالی (هــر كــدام 98.5 درصــد)، اصــفهان و چهارمحال و بختيـاری (هـر كـدام 98.4 درصـد)، كردسـتان و يـزد (هـر كـدام 98.3 درصـد) اختصاص يافته است.
استانهای سيستان و بلوچستان (96.1 درصد)، ايـلام (96.5 درصـد) و بوشهر (96.8 درصد) كمترين نسبت تعـداد چكهـای برگشـتي بـه دلايـل كسـری يـا فقـدان موجودی به كل تعداد چکهای برگشتی در استان را به خود اختصاص دادهاند.