طلا در بورس به مرز هیجان رسید! | صندوق‌های طلا چرا نوسانی شدند؟

به گزارش نبض بازار در پنج ماه اخیر بازار جهانی و داخلی طلا با نوسانات شدید روبه‌رو بوده است. این نوسانات ناشی از عواملی چون جنگ تعرفه‌ای میان چین و آمریکا، جنگ اوکراین، تحولات غرب آسیا و رشد و افت ناگهانی قیمت اونس جهانی طلا بوده است. به‌عنوان نمونه، قیمت جهانی طلا تا مرز ۴ هزار دلار نیز صعود کرد ولی در ادامه مجدد به کانال ۳ هزار دلار بازگشت. در بازار داخلی نیز عواملی چون نوسانات نرخ ارز و روند مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا به نوسانات بیشتر دامن زد. این شرایط تأثیر مستقیمی بر نوسانات قیمت سکه و شمش طلا در بازار آزاد داشت و متعاقباً بر عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا نیز اثرگذار بود.

رشد چشمگیر زمستانی و افت بهاری صندوق‌های طلا

یونیت‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا، به‌ویژه در بورس کالا، در زمستان ۱۴۰۳ شاهد رشد چشمگیر تا حدود ۴۰ درصد بودند. با آغاز سال ۱۴۰۴ و شکل‌گیری موج تازه‌ای از مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا، جهت حرکت بازار سرمایه دگرگون شد و سرمایه‌ها به سمت بازار سهام حرکت کردند. این جابه‌جایی منجر به افت بازدهی صندوق‌های طلا شد، به‌طوری که بازدهی سالانه آن‌ها از بیش از ۱۲۰ درصد در اسفند ۱۴۰۳ به محدوده ۶۰ تا ۸۰ درصد در فروردین ۱۴۰۴ کاهش یافت. کاهش تقاضا برای صندوق‌های طلا ناشی از انتقال منابع به بازار سهام و افت قیمت سکه و طلا در بازار داخلی بود.

تداوم نوسان و نبود اقدام مؤثر نظارتی

در اردیبهشت ماه، وضعیت پرنوسان صندوق‌های طلا ادامه پیدا کرد. این صندوق‌ها همراه با صندوق‌های اهرمی در زمره پرریسک‌ترین صندوق‌های بورسی قرار دارند. سازمان بورس برای کاهش ریسک صندوق‌های اهرمی، ضریب اعتبار آن‌ها را کاهش داده، اما هنوز هیچ تصمیمی برای مهار نوسانات شدید صندوق‌های طلا اتخاذ نکرده است. دامنه نوسان این صندوق‌ها همچنان مثبت و منفی ۱۰ درصد باقی مانده و پیشنهادهایی برای کاهش آن به محدوده تک‌رقمی مطرح شده، اما اجرایی نشده است. در نبود اقدامات تنظیم‌گرانه، صندوق‌های طلا در شرایطی قرار گرفته‌اند که کوچک‌ترین تغییرات در نرخ جهانی طلا یا اخبار سیاسی می‌تواند باعث نوسانات شدید در معاملات این صندوق‌ها شود.

نقش پررنگ اخبار سیاسی و مذاکرات در نوسانات طلا

سعید حقانی‌نسب، کارشناس صندوق‌های کالایی، درباره علت نوسانات اخیر در صندوق‌های طلا، به نقش مؤثر اخبار سیاسی و به‌ویژه مذاکرات ایران و آمریکا اشاره می‌کند. او می‌گوید ارزش واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا ارتباط مستقیمی با قیمت سکه و شمش طلا دارد که خود تابعی از نرخ اونس جهانی و قیمت طلا در بازار داخلی است. وقتی اخبار مثبتی از مذاکرات منتشر می‌شود، قیمت ارز و طلا کاهش یافته و صندوق‌های طلا نیز افت ارزش پیدا می‌کنند. به‌عکس، با انتشار اخبار منفی یا بن‌بست در مذاکرات، بازار طلا و صندوق‌های مربوطه رشد می‌کنند. از نظر او، تغییرات در ارزش صندوق‌های طلا بیش از آن‌که از نرخ اونس جهانی پیروی کند، تابع فضای روانی ناشی از اخبار سیاسی و اقتصادی است.

منبع ایرنا