گردشگر اروپایی یا آمریکایی نداریم
به گزارش نبض بازار صنعت گردشگری ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های جدی ناشی از وضعیت ناامنی و بحران‌های منطقه‌ای روبه‌رو بوده است. تنش‌های نظامی و سیاسی درمنطقه و کشورهای همسایه، لغوپروازهای بین المللی و بسته شدن آسمان ایران در بعضی ایام، ایران را در مسیری دشوار قرار داده و بسیاری از گردشگران را از سفر به ایران بازداشته‌است. ناامنی‌های منطقه‌ای، شامل ناآرامی‌ها و بی‌ثباتی‌های داخلی در منطقه، انتشار مستمر اخبار پرتنش و منفی به تضعیف اعتماد گردشگران به عنوان مقصدی امن منجر شده است. این شرایط به شدت بر رونق گردشگری ورودی تأثیر گذاشته و بسیاری از تورهای گردشگری به حالت تعلیق یا تعطیل درآمده‌اند. در چنین وضعیتی، بازسازی اعتماد گردشگران و ایجاد یک تصویر مثبت از ایران به عنوان مقصدی امن و جذاب، برای احیای این صنعت حیاتی امری اجتناب ناپذیر و ضروری به نظر می‌رسد.
محمدعلی اشرف واقفی، نایب رئیس سابق جامعه تورگردانان ایران، فعال صنعت گردشگری و مدیر یک شرکت تورگردانی، در گفت‌وگو با خبرآنلاین به بررسی وضعیت فعلی گردشگری ورودی به ایران می‌پردازد و می‌گوید: «گردشگری ورودی ایران در شرایط بسیار دشواری قرار دارد و عملاً متوقف شده است. در حال حاضر، تقریباً هیچ گروه گردشگر اروپایی یا آمریکایی به ایران سفر نمی‌کند و بازار گردشگران محدود به روس‌ها و چینی‌ها شده که آنها نیز به تعداد بسیار محدودی نسبت به گذشته سفر می‌کنند. این رکود تا جایی پیش رفته که حتی فصل بهار آینده، که همواره به‌عنوان اوج گردشگرپذیری ایران شناخته می‌شود و بسیار از تور اپراتورهای بزرگ از چندین ماه قبل نسبت به خرید تورهای ایران اقدام می‌کردند، تمایلی به فعالیت در بازار ایران ندارند و از این رو ما فصل بهار را نیز از دست داده‌ایم. در واقع، می‌توان گفت گردشگری ورودی ایران به جز ورود گردشگرانی از کشورهای همسایه تقریباً تعطیل شده است.»
او با اشاره به دلایل این رکود اضافه می‌کند: «در حال حاضر، تنها گردشگرانی از کشورهای عربی، به‌ویژه عراق، به ایران سفر می‌کنند اما گردشگران اروپایی، که بازار اصلی شرکت ما و بسیاری از تورگردانان محسوب می‌شد، تقریباً به‌طور کامل غایب هستند. در این شرایط تنها اروپایی‌هایی به ایران می‌آیند که عمدتاً برای مقاصد کاری سفر می‌کنند و نمی‌توان آنها را در دسته گردشگران فرهنگی وگروهی محسوب کرد. برای مثال، اخیراً مسافری از یونان برای امور کاری به ایران سفر کرده است، اما این نوع سفرهای محدود باسفرهای گروهی گردشگران تفاوت اساسی دارد.»
اشرف واقفی در ادامه با تأکید بر تأثیرات منفی مسائل تنش‌های سیاسی و امنیتی، اظهار می‌کند: «یکی از چالش‌های اصلی ما، مسئله احساس امنیت در میان گردشگران خارجی است. هرچند کشور ما به لحاظ واقعی امن است، اما احساس امنیت برای گردشگران خارجی وجود ندارد و به طور کلی حوادث و اتفاقات منطقه که غیرمنتظره است، منجر به تبلیغات منفی شده و اخبار گوناگون خاورمیانه به شکلی مستقیم و غیرمستقیم بر ایران تأثیر گذاشته است. به‌عنوان مثال، حتی رخدادهایی در سوریه، یمن یا لبنان تأثیری به مراتب بیشتر از کشورهای همسایه این مناطق، مانند اردن، بر گردشگری ایران می‌گذارد. این موضوع ناشی از ارتباط مستقیم ایران با مسائل منطقه‌ای است که اخبار حوادث، ذهنیت عمومی جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
او درباره گذشته‌ی فعالیت‌های شرکت تورگردان تحت مدیریت خود که به دلیل ورود گردشگر در سالیان مختلف حائز دریافت جایزه صادراتی شده بود، می‌گوید:«ما پیش از این، گردشگرانی از آمریکای شمالی و جنوبی، شرق آسیا (از جمله چین، اندونزی، مالزی و تایلند) و اروپا (به‌ویژه آلمان و اسپانیا) داشتیم اما اکنون بازارهای اصلی ما، خصوصاً بازار آلمان تعطیل شده‌اند.»
واقفی با تأکید بر لزوم حل مشکلات زیرساختی اشاره می‌کند: «به نظر می‌رسد این رکود صرفاً به دلایل تبلیغات منفی یا روانی نیست. حتی در زمان‌هایی که شرایط ویزا و مجوز ورود بدون مشکل انجام می‌شد، مسائل اساسی‌تری وجود داشت که باید مرتفع شود. تا زمانی که این مشکلات زیربنایی به طور کامل حل نشود، گردشگری ورودی ایران نمی‌تواند به جایگاه قبلی خود بازگردد.»
دغدغه‌های این پیشکسوت گردشگری و اظهاراتش نشان‌دهنده چالش‌های جدی صنعت گردشگری در ایران برای میزبانی گردشگران اروپایی و ضرورت اقدام‌های فوری برای رفع موانع موجود است. هم‌چنین نشان‌دهنده آن است که صرفا لغو روادید، تأثیر چندانی در گردشگری ما ندارد.