اعمال روز عرفه + متن دعا و ترجمه

به گزارش نبض بازار، روز عرفه حجاج از شهر مکه به صحرای عرفات می‌روند و در آنجا به راز و نیاز و دعا می‌پردازند و سپس به‌سمت سرزمین مشعر الحرام حرکت می‌کنند تا در روز عید قربان در سرزمین منا باشند.

تضرع و خشوع به درگاه خداوند و اقرار به گناهان و توبه و درخواست عفو و روی آوردن به صفات پسندیده و اعمال خیر و درنهایت درخواست حوائج که با درود و صلوات بر محمد و آل محمد آغاز می‌شود. سپس تقاضای بخشش و نور هدایت و رحمت و برکت و وسعت روزی و پاداش اخروی و... است.

دل بستن به خداوند و دل بریدن از غیر او یکی از زینت‌های انسان است که خداوند در قرآن کریم به آن توصیه کرده است. «و اذکر اسم ربّک و تبتّل الیه تبتیلاً» نام پروردگارت را یاد کن و تنها به او دل ببند.

امروز نهم ذی‌الحجه و روز عرفه است. روزی که پروردگار بندگان خود را به عبادت و طاعت فرخوانده و لطف و رحمت ویژه خود را براى بندگان در این روز گسترانیده است. حاجیان در این روز در بیابانی نزدیک شهر مکه به نام «عرفات» دور هم جمع می‌شوند و از ظهر تا بعد از غروب آفتاب، باید در آنجا بمانند.

پیامبر اکرم (ص) درباره فضیلت و جایگاه روز عرفه می‌فرمایند: «خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ نمی‏‌رهاند». روز عرفه، روز دعا و استغاثه به درگاه پروردگار متعال است و خداوند این روز را روز با ارزش، بافضیلت و پرشکوه قرار داده است. در روایاتی آمده است که خداوند در شب عرفه در‌های مغفرت خویش را بر بندگان باز می‌کند و در روز عرفه خداوند متعال گناهان توبه‌کنندگان را عفو می‌کند، هرچند به اندازه ریگ‌های بیابان و قطرات باران و تعداد روز‌های عالم باشد.

اعمال روز عرفه عبارتند از:

روزه گرفتن براى کسى که ضعف پیدا نکند و مانع دعا خواندن او نشود

شیخ کفعمى در مصباح فرموده مستحب است روزه روز عرفه برای کسی که ضعف پیدا نکند و مانع دعا خواندن او نشود.

غسل پیش از زوال آفتاب

تسبیحات حضرت رسول (ص)

خواندن این اذکار متعالی در روز عرفه بسیار سفارش شده است و متن عربی و ترجمه آن در ادامه می‌آید:

سُبْحانَ الَّذى فِى السَّمآءِ عَرْشُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الاَْرْضِ حُکْمُهُ
منزه است خدایى که در آسمان است عرش او منزه است خدایى که در زمین است فرمان و حکمش

سُبْحانَ الَّذى فِى الْقُبوُرِ قَضآؤُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْبَحْرِ سَبیلُهُ
منزه است خدایى که در گور‌ها قضا و فرمانش جارى است منزه است خدایى که در دریا راه دارد

سُبْحانَ الَّذى فِى النارِ سُلْطانُهُ سُبْحانَ الَّذى فِى الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ
منزه است خدایى که در آتش دوزخ سلطنتش موجود است منزه است خدایى که در بهشت رحمت او است

سُبْحانَ الَّذى فِى الْقِیامَةِ عَدْلُهُ سُبْحانَ الَّذى رَفَعَ السَّمآءَ سُبْحانَ
منزه است خدایى که در قیامت عدل و دادش برپا است منزه است خدایى که آسمان را بالا برد منزه است خدایى

الَّذى بَسَطَ الاْرْضَ سُبْحانَ الَّذى لا مَلْجَأ وَ لا مَنْجا مِنْهُ اِلاّ اِلَیْهِ
که زمین را گسترد منزه است خدایى که ملجا و پناهى از او نیست جز بسوى خودش

سپس بگو سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُ صد مرتبه
منزه است خدا و حمد از آن خدا است و معبودى جز خدا نیست و خدا بزرگتر از توصیف است.

100 مرتبه خواندن سوره «توحید» و «آیة الکرسى» و ذکر معطر صلوات بر محمّد و آل محمّد.

سوره توحید صد مرتبه و آیة الکرسى صد مرتبه و صلوات بر محمّد و آل محمّد صد مرتبه خوانده شود و دعای ذیل 10 مرتبه خوانده شود:

لااِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ یُحْیى وَ یُمیتُ
معبودى جز خدا نیست یگانه اى که شریک ندارد پادشاهى خاص او است و از آن او است حمد زنده کند و بمیراند

وَیُمیتُ وَیُحْیى وَهُوَ حَىُّ لا یَموُتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى کُلِّشَىْءٍ َقدیرٌ
و بمیراند و زنده کند و او است زنده اى که نمیرد هرچه خیر است بدست او است و او بر هر چیز توانا است.

10 مرتبه اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ وَ اَتوُبُ اِلَیْهِ
آمرزش خواهم از خدایى که معبود بحقى جز او نیست که زنده و پاینده است و بسویش توبه کنم

و 10 مرتبه یا اَللّهُ و 10 مرتبه یا رَحْمنُ و 10 مرتبه یا رَحیمُ
اى خدا اى بخشاینده ، اى مهربان 

و 10 مرتبه یا بَدیعَ السَّمواتِ وَالاْرْضِ یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ و 10 مرتبه یا حَىُّ یا قَیُّومُ
اى پدیدآرنده آسمان‌ها و زمین اى صاحب جلالت و بزرگوارى * اى زنده و اى پاینده*

و 10 مرتبه یا حَنّانُ یا مَنّانُ و 10 مرتبه یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ و 10 مرتبه آمینَ
اى پرعطا اى پرنعمت، اى که معبودى جز تو نیست، اجابت کن!

ذکر صلوات از حضرت صادق (ع)

متن و ترجمه این ذکر در ذیل می‌آید:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ یا مَنْ هُوَ اَقْرَبُ اِلَىَّ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ
خدایا از تو خواهم اى کسى که او نزدیکتر است به من از رگ گردن اى

یا مَنْ یَحوُلُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ یا مَنْ هُوَ بِالْمَنْظَرِ الاَْعْلى
که حائل شود میان انسان و دلش اى که او در دیدگاه اعلى است و در افق

وَبِالاُْفُقِ الْمُبینِ یا مَنْ هُوَ الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى یا مَنْ لَیْسَ کَمِثْلِهِ
آشکارى است اى که او بخشاینده است و بر عرش استیلا دارد اى که نیست مانندش

شَىْءٌ وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ محمد
چیزى و او شنوا و بینا است از تو خواهم که درود فرستى بر محمد و آل محمد؛ و بخواه حاجت خود را که برآورده خواهد شد ان‌شاءالله تعالى.

پس بخوان این صَلَوات را که از حضرت صادق (ع) منقول است که هر که بخواهد مسرور کند محمّد و آل محمّد را در صَلَوات بر ایشان بگوید:
اَللّهُمَّ یا اَجْوَدَ مَنْ اَعْطى وَ یا خَیْرَ مَنْ سُئِلَ
خدایا اى بخشنده‌ترین عطابخشان و اى بهترین

وَ یا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ
درخواست شدگان و اى مهربانترین کسى که از او مهربانى جویند خدایا درود فرست بر محمد و آلش در

فِى الاَْوَّلینَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الاَّْخِرینَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِهِ
زمره پیشینیان و درود فرست بر محمد و آلش در زمره پسینیان و درود فرست بر محمد

فِى الْمَلاَءِ الاَْعْلى وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِى الْمُرْسَلینَ
و آلش در ساکنین عالم بالا و درود فرست بر محمد و آلش در زمره مرسلین

اَللّهُمَّ اَعْطِ مُحَمَّداً وَآلَهُ الْوَسیلَةَ وَالْفَضیلَةَ وَالشَّرَفَ وَالرِّفْعَةَ
خدایا عطا کن به محمد و آلش مقام وسیله و فضیلت و شرف و رفعت

وَالدَّرَجَةَ الْکَبیرَةَ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
و درجه بلند خدایا من ایمان آوردم به محمد صلى الله علیه و آله

وَلَمْ اَرَهُ فَلا تَحْرِمْنى فِى الْقِیمَةِ رُؤْیَتَهُ وَارْزُقْنى صُحْبَتَهُ وَ تَوَفَّنى
با اینکه او را ندیده ام پس در روز قیامت از دیدارش محرومم مفرما و مصاحبت و همنشینى او را روزیم فرما

عَلى مِلَّتِهِ وَاسْقِنى مِنْ حَوْضِهِ مَشْرَباً رَوِیّاً سآئِغاً هَنیئاً لا اَظْمَاءُ بَعْدَهُ اَبَداً اِنَّکَ عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ اَللّهُمَّ اِنّى آمَنْتُ بِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَلَمْ اَرَهُ فَعَرَِّفْنى فِى الْجِنانِ وَجْهَهُ اَللّهُمَّ بَلِّغْ مُحَمَّداً
و بر کیش او بمیرانم و بنوشانم از حوض او (حوض کوثر) نوشاندنى سیراب و جانبخش و گوارا که پس از آن هرگز تشنه نشوم که براستى تو بر هرچیز توانایى خدایا من ایمان آورده‌ام به محمد صلى الله علیه وآله و او را ندیده‌ام پس در بهشت رویش را به من نشان ده خدایا برسان به محمد صلى الله علیه و آله

صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ مِنّى تَحِیَّةً کَثیرَةً وَ سَلاماً.
 ز جانب من تحیتى بسیار و سلامى بر او بفرست.

خواندن دعای عرفه، ام داوود و مشلول

زیارت امام حسین (ع) در کربلای معلی و یا سلام به آن حضرت از راه دور

در آخر روز عرفه این دعا خوانده شود:

یا رَبِّ اِنَّ ذُنُوبى لا تَضُرُّکَ وَاِنَّ مَغْفِرَتَکَ لى لا تَنْقُصُکَ فَاَعْطِنى
پروردگارا همانا گناهان من زیانى به تو نزند و محققاً آمرزش تو از من نقصانى به تو نرساند پس عطا کن به من

ما لایَنْقُصُکَ وَاغْفِرْ لى ما لایَضُرُّکَ و ایضا بخوان: اَللّهُمَّ لا تَحْرِمْنى خَیْرَ ما
آنچه را نقصانت نرساند و بیامرز برایم آنچه را زیانت نزند * خدایا محرومم مکن از آن خیرى که

عِنْدَکَ لِشَرِّ ما عِنْدى فَاِنْ اَنْتَ لَمْ تَرْحَمْنى بِتَعَبى وَ نَصَبى
نزد تو است بخاطر آن شرى که در پیش من است پس اگر تو به رنج و خستگیم رحم نمى‌کنى پس

فَلاتَحْرِمْنى اَجْرَ الْمُصابِ عَلى مُصیبَتِهِ
محرومم مدار از پاداش مصیبت دیده اى بر مصیبتش.

خواندن دعای مشلول نیز در این روز سفارش شده است.

خواندن این تسبیح را که ثواب آن بسیار است گفته شود:

سُبْحانَ اللّهِ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ بَعْدَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ مَعَ کُلِّ اَحَدٍ
منزه باد خدا پیش از هر کس و منزه باد خدا پس از هرکس و منزه باد خدا با هرکس و منزه باد

وَسُبْحانَ اللّهِ یَبْقى رَبُّنا ویَفْنى کُلُّ أحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ
خدا که باقى ماند پروردگار ما و فانى شود هرکس و منزه باد خدا تنزیهى که فزونى گیرد بر تسبیح

الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً کَثیراً قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ
تسبیح گویان فزونى بسیارى پیش از هرکس و منزه باد خدا تنزیهى که فزونى گیرد ب

تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً کَثیراً بَعْدَ کُلِّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً
تسبیح تسبیح گویان فزونى بسیارى پس از هرکس و منزه باد خدا تنزیهى که

یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحینَ فَضْلاً کَثیراً مَعَ کُلِّ اَحَدٍ وَ سُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَفْضُلُ تَسْبیحَ الْمُسَبِّحِینَ
فزونى گیرد بر تسبیح تسبیح گویان فزونى بسیار با هر کس، و منزه باد خدا تنزیهى که فزونى گیرد بر تسبیح تسبیح گویان

فَضْلاً کَثیراً لِرَبِّنَا الْباقى وَیَفْنى کُلُّ اَحَدٍ وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً لا یُحْصى وَلا یُدْرى وَلا یُنْسى
برترى بسیارى براى پروردگار ما که باقى ماند و جز او فانى شودهر کس و منزه باد خدا تنزیهى که به شماره در نیاید و دانسته نشود و فراموش نگردد و

وَلا یَبْلى وَلا یَفْنى وَلَیْسَ لَهُ مُنْتَهى وَسُبْحانَ اللّهِ تَسْبیحاً یَدوُمُ
کهنه نشود و فنا نپذیرد و انتهایى برایش نباشد و منزه باد خدا تنزیهى که دوام داشته باشد

بِدَوامِهِ وَیَبْقى بِبَقآئِهِ فى سِنِى الْعالَمینَ وَشُهوُرِ الدُّهوُرِ وَاَیّامِ
به دوام او و باقى ماند به بقاى او در طول سالهاى این جهان و سایر جهانیان و ماه‌هاى این روزگار و هر روزگار و روزهاى

الدُّنْیا وَساعاتِ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ وَسُبْحانَ اللّهِ اَبَدَ الاَْبَدِ وَمَعَ الاَْبَدِ مِمّا
دنیا و ساعات شب و روز و منزه باد خدا تا جاویدان است جاوید و همراه با جاوید بدانسان که

لا یُحْصیهِ الْعَدَدُ وَلا یُفْنیهِ الاَْمَدُ وَلا یَقْطَعُهُ الاَْبَدُ و َتَبارَکَ اللّهُ اَحْسَنُ الْخالِقینَ
شماره‌اش نتوان کرد و زمان و مدت آنرا به فنا نکشاند و قطعش نکند (هرگز) و بزرگ است خدا

پس بگو: وَالْحَمْدُ لِلّهِ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ وَالْحَمْدُ لِلّهِ بَعْدَ کُلِّ اَحَدٍ تا آخر دعا لکن بجاى هر سُبْحانَ اللّهِ، الْحَمْدُلِلّهِ بگو و، چون به اَحْسَنُ الْخالِقینَ رسیدى بگو: لا اِلهَ اِلا اللّهُ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ تا به آخر بجاى سُبْحانَ اللّهِ، لا اِلهَ اِلا اللّهُ مى گوئى و بعد از آن بگو: وَاللّهُ اَکْبَرُ قَبْلَ کُلِّ اَحَدٍ تا به آخر که بجاى سُبْحانَ اللّهِ، اَللّهُ اَکْبَرُ می‌گوئى پس می‌خوانى دعاى: اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّأ وَتَهَیَّأ را که در اعمال شب جمعه خوانده می‌شود.

سفارش به خواندن دعای امام حسین (ع) در روز عرفه

یکی از دعا‌های سفارش شده در اعمال مربوط به روز عرفه دعای عرفه امام حسین (ع) است. این دعا توسط سیدالشهدا در روز عرفه و در صحرای عرفات ایراد شده است. دعای عرفه را شیعیان در روز عرفه و در صحرای عرفات و دیگر مناطق جهان به‌صورت جمعی می‌خوانند.

در منابع مستند، درباره سال قرائت دعای عرفه توسط امام حسین (ع) مطلبی عنوان نشده است؛ اما با توجه به برخی شواهد، این دعا توسط حضرت اباعبدالله مربوط به آخرین حج آن حضرت نیست؛ چون که او در سفر حجی که قبل از حادثه کربلا بود، در عرفات توقف نداشت. سیدالشهدا (ع) در ذی‌الحجه سال 60 قمری که به مکه رفت، و به دلیل توطئه عوامل یزید حج را به عمره تبدیل کرد و به سمت شهر کوفه حرکت کرد.

زیارت امام حسین (ع) که از هزار حج و هزار عمره و هزار جهاد بالاتر است و احادیث، در کثرت فضیلت زیارت آن حضرت در این روز متواتر است و اگر کسى توفیق یابد که در این روز در تحت قُبّه مقدس آن حضرت باشد ثوابش کمتر از کسى که در عرفات است نیست.

دعای عرفه شامل مضامین بسیار بلندی به معنای معرفتالله است. در این دعا امام حسین (ع) طریقه سخن گفتن با خداوند را به بندگان مؤمن خدا رهنمون میدهند. در این دعا امام حسین (ع) طریقه خداشناسی و چگونگی دعا کردن به درگاه خداوند متعال را به تمام بندگان نشان میدهند. دعای عرفه راهی است که در آن طریقه سخن گفتن با خداوند متعال توسط بهترین بندگان خدا به مؤمنان نشان داده شده است.

 دعا عرفه را از ایـنــجا بخوانید

در دعای عرفه نکته مهم و اساسی توجه به محتوای دعا است چراکه بسیار دیده شده است که بعضی افراد به جای توجه به محتوای آن به بلندی دعا بیشتر توجه دارند که همین نکته مؤمن را از توجه اصلی منحرف میکند. دعای عرفه آنقدر دارای مضامین الهی است که انسان را در خود غرق میکند و اصلاََ گذر زمان را متوجه نخواهد شد. دعای عرفه در صیقل دادن روح انسان‌ها بسیار تأثیرگذار است. جلسه دعای عرفه گویی مجلسی است که زنگار‌ها را از قلب‌ها می‌زداید.

خداوند در ماه مبارک رمضان نیز به واسطه شب قدر گناه بندگان گناهکار خود را می‌بخشد و پس کسانی که آنقدر شقی و گناهکار باشند که بهواسطه شب قدر از سوی خدا بخشیده نشوند تنها راه بخشش آنان از سوی خدا در صحرای عرفات است و در این روز است که گناه آنان نیز بخشیده می‌شود. این بخشش نیز در چارچوب ایمان به خدا، نبوت رسولالله و ولایت امیرالمومنین علی (ع) است و در این صورت است که خداوند انسان را در صحرای عرفات می‌بخشد.