عاملان اصلی سقوط بورس و خروج پول حقیقی از بازار سرمایه

به گزارش نبض بازار،سایه سنگین رکود بر سر بازار سرمایه سنگینی می‌کند. شاخص کل در ۴۰ روز گذشته به طور پیاپی نزولی بوده و صف‌های سنگین فروش، سهم‌های بنیادی را نیز در برگرفته است. این شرایط نگرانی و ناامیدی فعالان و سرمایه‌گذاران را به شدت افزایش داده است.

در ادامه به بررسی عواملی می‌پردازیم که کارشناسان آنها را مسبب این وضعیت نابسامان می‌دانند:

 سیاست‌های انقباضی:

یکی از مهم‌ترین عواملی که به رکود بازار سرمایه دامن زده، سیاست‌های انقباضی دولت است. افزایش نرخ بهره، عاملی کلیدی در این میان بوده است. این امر موجب افزایش هزینه‌های تامین مالی برای شرکت‌ها شده و از جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس کاسته است.

 نرخ بهره:

افزایش نرخ بهره، بازده اوراق با درآمد ثابت را افزایش داده و تمایل سرمایه‌گذاران را به سمت این اوراق سوق داده است. این موضوع نیز به خروج سرمایه از بورس و تشدید رکود در این بازار دامن زده است.

 بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران:

عدم شفافیت در برخی از تصمیمات اقتصادی و ناهماهنگی بین ارکان مختلف دولت، موجب بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه شده است. این بی‌اعتمادی، عاملی مهم در خروج سرمایه از بورس و تشدید رکود بوده است.

سایر عوامل:

عوامل دیگری مانند نوسانات نرخ ارز، تورم بالا و رکود در سایر بخش‌های اقتصاد نیز می‌توانند در تشدید رکود بازار سرمایه نقش داشته باشند.

با توجه به این عوامل، ضروری است که دولت برای احیای بازار سرمایه و بازگرداندن اعتماد سرمایه‌گذاران، اقداماتی اساسی انجام دهد.

در ادامه به برخی از این اقدامات اشاره می‌کنیم:

-کاهش نرخ بهره:

-کاهش مداخلات دولتی در بازار:

-ایجاد شفافیت و اطمینان در فضای اقتصادی:

-حمایت از سرمایه‌گذاران:

-اصلاحات ساختاری در نظام بانکی و مالی:

با انجام این اقدامات می‌توان امیدوار بود که بازار سرمایه از رکود خارج شده و رونق دوباره به آن بازگردد.

لازم به ذکر است از سومین روز اردیبهشت ماه سال جاری تا امروز، شاخص کل بازار سرمایه حدود ۱۰ درصد ریزش را تجربه کرده است. این در حالی است که میزان ریزش قیمت در سهام مختلف بعضا تا ۳۰ درصد هم رسیده است.

ارزش معاملات پایین، نشان دهنده ی حال پریشان بورس در این روزها

یکی از نکاتی همواره می تواند به عنوان دماسنج عمل کند و بازتابی از وضعیت بازار سرمایه باشد، مقایسه ارزش معاملات بازار در دوره های مختلف و مقایسه آن با هم است. به عنوان مثال همانطور که در نمودار زیر مشخص است، دقیقا از روزی که شاخص کل بازار سرمایه روند نزولی به خود گرفته است، ارزش معاملات با کاهش چشم گیری مواجه شده است.

لازم به ذکر است ارزش معاملات در بازار سرمایه که در روز‌های ابتدایی سال جدید اعدادی فراتر از ۷ هزار میلیارد تومان را ثبت کرده بود، هم اکنون به زیر ۳ هزار میلیارد تومان رسیده که مشخصا نشان از خروج پول از این بازار دارد و یکی از دلایلی است اجازه نمی‌دهد تا مثبت‌های بازار را ماندگار شوند.

چرا اوضاع بورس به هم ریخت؟

۱- اولین نکته‌ای که به اعتقاد کارشناسان تاثیر بسزایی در وضعیت این روز‌های بورس دارد، سیاست‌های پولی و بانکی انقباضی به خصوص افزایش نرخ بهره بانکی است. به طور طبیعی وقتی نرخ بهره‌ی بانکی یا به بیانی دیگر سود بدون ریسک به ۳۰ درصد و حتی طبق برخی اخبار (که البته به طور رسمی تایید نشده اند) به بیش از ۳۰ درصد می‌رسد، در واقع کف p به E بازار را به حدود ۳ می‌رساند.

گفتنی است در چنین شرایطی وقتی p به E  میانگین بازار حدود ۶-۷ واحد است، طبیعتا بازار سرمایه در برابر یکی از رقبای خود که بازار پول است، جذابیت‌های خود را از دست می‌دهد و همین امر موجب خروج پول از بازار سرمایه می‌شود.

لازم به ذکر به نظر می‌رسد مقصد خروج پول‌هایی که طی این یک ماه از بازار سرمایه صورت گرفته بازار آزاد پول و همچنین سپرده‌های بلند مدت بانکی است.

۲- نکته‌ی دیگری که توسط برخی از کارشناسان مطرح می‌شود، عرضه‌ی اوراق‌های دولتی در بازار سهام است که منجر به ایجاد فشار فروش توسط صندوق‌ها برای خرید این اوراق می‌شود.   البته بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد از ۳۵ هزار میلیارد اوراقی که توسط بانک مرکزی از ابتدای امسال منتشر شده است، تنها حدود ۲ هزار میلیارد تومان آن فروش رفته که نشان از عمق رکود ایجاد شده در بازار سهام دارد.

به طور کلی اوراق عرضه شده یا توسط صندوق‌ها و یا توسط بانک‌ها خریداری می‌شوند. به نظر می‌رسد موج خروج پولی که از صندوق‌های بورسی صورت گرفته، یکی از عواملی است که اجازه‌ی خرید اوراقف به این صندوق‌ها را نداده است.  از طرفی سیاست‌های کنترلی بانک مرکزی بر ترازنامه‌ی بانک‌ها نیز، دست و پای بانک‌ها را برای خرید این اوراق بسته به طوری که از ابتدای امسال تا کنون از مجموع ۳۵ همت اوراق منتشر شده تنها ۲ همت آن فروش رفته است.

۳- دیگر دلیلی که جزو دلایل فاندامنتال ریزش بازار مطرح می‌شود، کاهش حاشیه سود شرکت‌های بازار سرمایه است. طبق آمار رسمی و همچنین بررسی‌های صورت گرفته به طور میانگین سودسازی شرکت‌های بورسی از ۳۰ درصد هم اکنون به محدوده ۱۵ درصد رسیده که این امر نیز از جذابیت‌های این بازار کاسته است. کارشناسان دلیل این اتفاق را عمدتا به افزایش هزینه‌های تولید متاثر از سیاست‌های مالی دولت و به خصوص افزایش نرخ بهره (که هزینه‌ی تامین سرمایه را برای شرکت‌ها افزایش داده) مربوط می‌دانند.

منبع:تسنیم