بانک‌ها می‌توانند در توسعه صنعت نفت و پتروشیمی، سهم به‌سزایی داشته باشند/ برای توسعه کشور نیازمند شرایط بدون تحریم هستیم
حمیدرضا شکوهی کارشناس صنعت انرژی در گفتگو با نبض بازار ضمن تاکید بر ورود بانک‌ها به سرمایه گذاری در حوزه پتروشیمی گفت: توسعه نفت و گاز و پتروشیمی و میدان‌ها در کشور نیاز به سرمایه‌گذاری‌های گسترده دارد، به همین منظور بانک‌ها می‌توانند در توسعه صنعت نفت و پتروشیمی، سهم به‌سزایی داشته و بسیار موثر باشند. در این میان پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها نسبت به مبلغ سرمایه در توسعه میدان‌ها، نیازمند سرمایه کم‌تری هستند و بانک‌ها می‌توانند با ورود به این بخش‌ها در هر دو زمینه کمک شایانی به این صنعت بکنند.
در اکثر واحد‌های پتروشیمی زنجیره ارزش تکمیل نمی‌شود
وی در ادامه گفت: متاسفانه در حوزه پتروشیمی اکثر صادرات کشور ما به‌صورت مواد بالادستی پتروشیمی صورت می‌گیرد. چندین سال اخیر شاهد آن بودیم که در کشور و در واحد‌های صنعتی و پتروشیمی تقریبا در اکثر موارد و مواقع زنجیره ارزش تکمیل نشده و به همین دلیل شاهد هستیم که تعداد زیادی واحد تولید متانول در کشور تاسیس شده و هم چنان با وجود عدم تکمیل زنجیره در حال تاسیس و ایجاد شدن هستند. مسئولین این حوزه باید توجه داشته باشند در کنار ساخت و تاسیس واحد‌های تولید متانول در کشور واحد‌های تکمیلی نیز تاسیس شود تا به مهمِ تکمیل زنجیره ارزش در کشور بیشتر نزدیک شویم.
شکوهی با اشاره به سومدیریت مدیران در صنعت پتروشیمی گفت: در‌حالی‌که ارزش محصولات پایین دستی بسیار بیشتر است متاسفانه در حال حاضر ٦٠ درصد صادرات پتروشیمی کشور به محصولات بالادستی و تنها ١٠ درصد به محصولات پایین دستی اختصاص دارد. چند سالی است که مدیران پتروشیمی‌ها محصولات بالادستی را صادر و مواد پایین دستی را که هزینه بیشتر و ارزش بالاتری دارند را وارد می‌کنند و در نتیجه هم ارز و پول از کشور خارج می‌شود و هم‌اینکه کشور از پتانسیلی که در حوزه پتروشیمی دارد نمی‌تواند استفاده کند. خوشبختانه در سال‌های اخیر کمی به این موضوع توجه شده و واحد‌های جدیدی که در چابهار مکران و منطقه پارسیان ساخته شده، تکمیل زنجیره ارزش را مورد‌توجه قرار داده‌اند.
سرمایه گذاری بانک‌ها در صنعت پتروشیمی به نفع اقتصاد کشور است
این کارشناس انرژی در ادامه عنوان کرد: حال سوال اینجاست، زنجیره ارزش چگونه تامین و تکمیل می‌شود؟ با توجه به سرمایه هنگفتی که برای این کار نیاز است، بانک‌ها می‌توانند با پشتیبانی از واحد‌های پتروشیمی در این امر سهیم باشند. بانک‌ها اگر بتوانند به‌صورت کامل سرمایه‌گذاری کنند یا حداقل در سرمایه‌گذاری‌ها کمک بکنند، با توجه به اینکه واحد‌های پتروشیمی سودآوری بالایی دارند، می‌توانند خیلی سریع به بحث بازگشت سرمایه فکر کنند و از آن منفعت کافی را ببرند.
وی تصریح کرد: قطعا موضوع سرمایه‌گذاری بانک‌ها در پتروشیمی علاوه بر اینکه به نفع واحد‌ها و همچنین بانک‌های عامل است، در مجموع به سود اقتصاد کشور است. در‌واقع بانک‌ها می‌توانند با سرمایه‌گذاری در حوزه پتروشیمی به تکمیل زنجیره ارزش کمک بکنند.
با وجود تحریم، بانک‌ها می‌توانند جایگزین سرمایه گذار خارجی باشند
حمیدرضا شکوهی با ذکر مشکلاتی که تحریم برای صنعت پتروشیمی به وجود آورده است، گفت: در این موضوع تردیدی نیست که ما برای توسعه کشور نیازمند شرایط بدون تحریم هستیم. قطعا بدون تحریم مسیر هموارتری را پیش‌روی خواهیم داشت. با وجود شرایط تحریم، قطعا بانک‌ها می‌توانند تا حدود زیادی جایگزین سرمایه‌گذار‌های خارجی بشوند، ولی فراموش نکنیم که جای تکنولوژی خارجی به این راحتی پر نمی‌شود.
وی بیان کرد: سرمایه‌گذاری و تکنولوژی، دو بال توسعه صنعت نفت و صنایع وابسته است. اگر بتوانیم در کنار سرمایه‌گذاری داخلی از خارج کشور هم وارد کنیم، قطعا می‌توانیم موفقیت‌های بیشتری در توسعه صنعت نفت دست پیدا کنیم.
برای هموار کردن مسیر توسعه، به سرمایه گذار و تکنولوژی خارجی نیازمندیم
شکوهی عنوان کرد: در زمانی که ما شاهد توسعه در فاز‌های یک تا پنج پارس جنوبی بودیم شرکت‌های خارجی در ایران حضور داشتند و در زمان حضور خارجی‌ها، شرکت‌های داخلی نیز متعاقبا توانمند شدند. اگر ما در زمان تحریم توانستیم در حفاری دریایی در پارس جنوبی پیشرفت داشته باشیم و شرکتی مانند پتروپارس بتواند در توسعه میدان گازی به ایران کمک بکند، به دلیل این بود که شرکت‌های خارجی قبلی توانسته بودند در تکمیل فاز‌های قبل اعتماد‌سازی لازم را به وجود بیاورند. شکی نیست که ما برای هموار کردن مسیر توسعه به سرمایه‌گذاری و تکنولوژی خارجی نیازمندیم، اما اینکه بانک‌ها در شرایط فعلی می‌توانند جایگزین سرمایه‌گذار خارجی باشند، باید عرض کنم در حوزه سرمایه‌گذاری قطعا می‌توانند موثر باشند، ولی به شرط اینکه سرمایه‌گذاری به‌صورت هدفمند شکل بگیرد.
حمیدرضا شکوهی کارشناس انرژی در پایان گفت: ما در سال‌های اخیر توسط بانک‌ها هم سرمایه‌گذاری مثبت داشتیم هم ناکام؛ سرمایه‌گذاری مثبت، توسعه میدان نفتی سپهر که همین اسفند سال گذشته با ظرفیت تولید بالای ۵٠ هزار بشکه در روز توسط رئیس‌جمهور افتتاح شد. میدانی که با مدیریت داخلی توسعه پیدا کرد و بانک پاسارگاد نیز شارژ مالی این پروژه را متقبل شد. اما پالایشگاه شهید سلیمانی متاسفانه دو سال است که قرار شده کلنگ زنی آن انجام بگیرد، اما هنوز خبری نیست و سرمایه‌گذاری به سرانجام نرسیده است. در نتیجه باید دوباره تاکید کنم که با سرمایه‌گذاری هدفمند، بانک‌ها می‌توانند در توسعه صنعت نفت و پتروشیمی نقش بسزایی داشته باشند.