احکام رؤیت هلال ماه و نیت روزه داری در ماه رمضان
به گزارش نبض بازار، از جمله سؤالات رایج در اوایل ماه مبارک رمضان، مسئله طریق اثبات ماه و موضوع نیت روزه‌داری است
از جمله سؤالات رایج در اوایل ماه مبارک رمضان، مسئله طریق اثبات ماه و موضوع نیت روزه‌داری است. فقها پنج راه را برای تشخیص اول هر ماه قمری معین کرده‌اند:
اول ماه به پنج چیز ثابت میشود:
اول آنکه خود انسان ماه را ببیند.
دوم آنکه عدهای که از گفته آنان یقین پیدا میشود بگویند ماه را دیدهایم و همچنین است هر چیزی که به واسطه آن یقین پیدا شود.
سوم آنکه دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیدهایم.
چهارم آنکه 30 روز از اول ماه شعبان بگذرد که به واسطه آن، اول ماه رمضان ثابت میشود (البتّه این در صورتی است که اول ماه قبل مطابق همین طرق ثابت شده باشد) و 30 روز از اول رمضان بگذرد که به واسطه آن اول ماه شوال ثابت میشود.
پنجم آنکه حاکم شرع حکم کند که اول ماه است.
امروزه با وجود افزایش ابزارهای رصد نجومی از یک سو و وجود رسانه‌ها سبب شده راه تشخیص اول ماه و اطلاع از آن تا حد دستیابی به یقین سهل و آسان شود؛ در واقع با وجود متخصصان امر نجوم و رسانه‌ها، افراد نیاز به روش‌های سنتی همچون رصد ماه در بیابان‌ها و یا شمردن روزهای ماه ندارند؛ اطمینان به گزارش‌های کارشناسان رسانه که خود متصل به دفاتر مراجع تقلیدند، انسان را به یقین می‌رساند. از این جهت روزه‌داران گرامی نباید دغدغه‌ای در این باره داشته باشند؛ چه اینکه وسواس نسبت به این امر ممکن است انسان را به تشویش ذهنی سوق دهد و از خیرات و برکات شب اول ماه باز دارد.
نیت روزه‌داری
درباره نیت روزه‌داری نیز به تفکیک دو مرجع بزرگ شیعه یعنی رهبر معظم انقلاب و آیت الله مکارم شیرازی احکامشان را می‌خوانیم:
رهبر معظم انقلاب:
١٥٥� . لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند یا مثلا بگوید فردا را روزه می‌گیرم بلکه همین قدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد، کافی است و برای آن که یقین کند تمام این مدت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد از مغرب از انجام کاری که روزه را باطل می‌کند خودداری کند.
١٥٥١. انسان می‌تواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فردای آن نیت کند. بهتر است که شب اول ماه هم نیت روزه همه ماه را بنماید.
١٥٥٢. از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح، هر وقت نیت روزه فردا را بکند اشکال ندارد.
١٥٥٤. کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او صحیح است، چه روزه او واجب باشد چه مستحب، و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمیتواند نیت روزه واجب کند.
١٥٦١. اگر نداند یا فراموش کند که ماه رمضان است و پیش از ظهر ملتفت شود، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، باید نیت کند و روزه او صحیح است و اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد، یا بعداز ظهر ملتفت شود که ماه رمضان است، روزه او باطل است ولی باید تا مغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد و بعد از رمضان هم روزه آن روز را قضا کند.
١٥٦٧. اگر مریض پیش از ظهر ماه رمضان خوب شود و از اذان صبح تا آن وقت کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام نداده باشد، باید نیت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد و چنانچه بعد از ظهر خوب شود، روزه آن روزه بر او واجب نیست.
آیت‌الله مکارم شیرازی:
مسئله شماره:1550
لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب خود بگذراند یا مثلاً بگوید فردا راروزه می‌گیرم بلکه همین قدر که بنا داشته باشد، برای انجام فرمان خداوند... برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تامغرب کاری که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد، کافی است و برای آن که یقین کندتمام این مدت را روزه بوده، باید مقداری پیش از اذان صبح و مقداری هم بعد ازمغرب از انجام کاری که روزه را باطل می کند خودداری کند.
مسئله شماره:1551
انسان می‌تواند در هر شب از ماه رمضان برا روزه فردای آن نیت کند بهتر است که شب اول ما هم نیت روزه همه ماه را بنماید.
مسئله شماره:1552
از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح، هر وقت نیت روزه فردا را بکنداشکال ندارد.
مسئله شماره:1553
وقت نیت روزه مستحبی از اول شب است تا موقعی که به اندازه نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد که اگر تا این وقت کاری که روزه را باطل می کندانجام نداده باشد و نیت روزه مستحبی کند، روزه او صحیح است.
مسئله شماره:1554
اگر در ماه رمضان نیت را فراموش کند، چنانچه تا قبل از اذان ظهریادش بیاید و فورا نیت کند، و کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام نداده باشدروزه اش صحیح است ، اما اگر بعد از ظهر نیت کند، صحیح نیست . کسی که پیش از اذان صبح بدون نیت روزه خوابیده است ، اگر پیش از ظهر بیدار شود و نیت کند، روزه او صحیح است چه روزه او واجب باشد چه مستحب ، و اگر بعد از ظهر بیدار شود، نمی تواند نیت روزه واجب نماید.