دولت چگونه جیب خودروسازان را پر می‌کند؟
به گزارش نبض بازار، در حالی که برخی طرح دولت برای عرضه خودرو در بورس کالا را روشی برای پرکردن جیب خودروسازان می‌دانند که در نهایت نه به کاهش قیمت خودرو منجر شده است و نه کوتاه شدن دست دلالان را در پی داشته است اما باز هم کسانی مصرانه خواهان ادامه این طرح هستند.
هرچند عرضه خودرو به بورس در حال حاضر متوقف شده است، اما هنوز کارشناسان بر این نظرند که جای عرضه خودرو در بورس نیست و این طرح هیچ نفعی برای خریداران خودرو ندارد و تنها باعث ایجاد تنش در بازار سرمایه و افزایش قیمت در بازار خودرو می‌شود.
عرضه خودرو در بورس‌کالا این روز‌ها با بازگشت شورای رقابت دچار چالش شده و ادامه این شیوه موافقان و مخالفان خاص خود را دارد.
بر اساس نامه معاون اول رئیس جمهور و شورای رقابت عرضه خودرو‌های دنا، شاهین و پژو ۲۰۷ در بورس کالا مجاز نیست. این درحالی است که وزارت صمت بار‌ها اعلام کرده است که از عرضه خودرو‌های پرمصرف در بورس کالا استقبال و حمایت می‌کند تا سود حاصل از فروش خودرو در بورس بیشتر به جیب مردم و خودروسازان رود و دست دلالان کوتاه شود.
چندی پیش نیز تعدادی از نمایندگان مجلس در نامه‌ای به شورای رقابت خواستار ورود این نهاد به مساله قیمت‌گذاری خودرو و عرضه خودرو در بورس کالا شدند.
حالا شورای رقابت دوباره وارد میدان شده و در حالت خوش‌بینانه در زمین دلالان خودرو بازی می‌کند. شورای رقابت با اعلام اینکه مصوبه سال ۱۴۰۰ شورای عالی هماهنگی اقتصادی مبنی بر قیمت‌گذاری خودرو توسط وزارت صمت منقضی شده است، مدعی ورود مجدد به قیمت گذاری خودرو شد.
در این راستا شورای رقابت در نامه‌ای به رئیس سازمان بورس اعلام کرد که عرضه خودرو‌های خانواده دنا پژو ۲۰۷ و شاهین در بورس کالا مجاز نیست و باید زودتر متوقف شود.
رئیس شورا و مرکز ملی رقابت در نامه‌ای خطاب به رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، کلیه محصولات ایران خودرو (جز دو محصول هایما و تارا) و سایپا را انحصاری اعلام و تاکید کرده است که خودرو‌های شاهین، دنا و پژو ۲۰۷ باید از بورس کالا خارج شوند.
این امر موجب واکنش فوری سازمان بورس شد که شورای رقابت را در صلاحیت تصمیم برای لغو عرضه خودرو در بورس کالا ندانست و به دنبال آن با توجه به اظهار نظر‌های مختلف شکل گرفته، این پرسش را مطرح کرد که چه نهادی تصمیم نهایی برای نحوه عرضه خودرو به بازار را می‌گیرد؟
عرضه خودرو به بورس ادامه پیدا می کند؟
هرچند خودروسازان با توجه به بهبود اوضاع نقدینگی‌شان به واسطه عرضه محصولاتشان در بورس کالا، ادامه این شیوه را می‌پسندند، اما کارشناسان این طرح را از پایه اشتباه و به زیان بازار سرمایه و از همه مهمتر صنعت خودرویی کشور می‌دانند.
در همین رابطه داریوش روزبهانه، کارشناس بازار سرمایه در خصوص عرضه خودرو به بورس کالا گفت: گرایش اشتباهی که در نحوه مدیریت بورس اتفاق افتاده و همچنان در حال تکرار است؛ اینکه امروز متولیان پدیده‌ای به نام عرضه محصولات به بورس کالا را کشف کرده اند که متأسفانه شکل گیری عرضه همه محصولات و کالا‌ها از کانال بورس کالا بسیار اشتباه است.
به گفته روزبهانه، روش مرسوم عرضه و معاملات خودرو، مسکن و طلا به صورت فیزیکی با نحوه عرضه فعلی این محصولات آن هم از مسیر بورس کالای ایران بسیار متفاوت با تمام مدل‌های عرضه خودرو در جهان است.
این کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر اینکه پافشاری دولت بر عرضه خودرو به بورس کالا قطعاً دلایل منفعتی دارد، گفت: اصرار دولت مبنی بر عرضه خودرو به بورس کالا زیاد است. متصل بودن آنها به صنعت لیزینگ و صنعت خودرو که به موجب آن ایجاد یکسری شرکت‌های تأمین مالی بوده بهترین انگیزه برای ادامه عرضه خودرو به بورس کالا است.
وی تصریح کرد: این شرکت‌ها برای حمایت از بازار تولیدات خودروساز‌ها جهت ثبات بخشی هرچند مقطعی به بازار تشکیل شده اند که در ادامه این وضعیت سعی بر ارائه طرح‌های جدید مثل عرضه خودرو در بورس دارند که در این بین فقط شرکت‌های تأمین مالی ایجاد شده از سوی دولت از این طرح متنفع می‌شوند.
عرضه خودرو به بورس ماهیت ندارد
روزبهانه با تأکید بر اینکه از همان ابتدا مخالف عرضه خودرو به بورس کالا بوده، گفت: بیزینس مدل این محصولات با توجه به اینکه اصولاً ماهیت ثانویه ندارد (یعنی معاملات کاغذی و اوراق نیست) از لحاظ قانون بازار سرمایه فاقد اعتبار است چراکه همواره بازار‌های بورس برای معاملات ثانویه طراحی شده اند، این یعنی یک تعهد بزرگ که متأسفانه در عرضه خودرو به بورس کالا چنین تعهدی وجود ندارد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: پافشاری دولت در ادامه عرضه محصولات خودرویی به بورس کالا کاملاً غیر منطقی است و این طرح در نهایت به شکست منجر خواهد شد.
روزبهانه تأکید کرد: در کل نباید تمام ظرفیت را برای ایجاد راهی جهت موفق شدن عرضه خودرو به بورس بکار بگیرند، چراکه جای عرضه خودرو در بورس نیست و این یک نحوه مدیریت بازار از سوی دولت کاملاً غلط و در نهایت شکست خورده است.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: دولت برای ثبات بخشی به قیمت و عرضه خودرو به بازار باید به دنبال افزایش تولید و کاهش هزینه‌های تولید باشد نه اینکه با تخریب بازار‌های دیگر منافع بخش کوچکی از صنعت خودرو سازی کشور را تأمین کند.
عرضه خودرو در بورس کالا، به دلایل متعددی محل انتقاد بسیاری از کارشناسان است، آنها می‌گویند این روش در واقع خالی کردن جیب مردم به نفع خودروساز است بدون آنکه از دلالی ها بکاهد.