آیا دکمه اینترنت طبقاتی فعال شده است؟
به گزارش نبض بازار،چند ماه پیش بود که وزیر ارتباطات با حضور در یک برنامه تلویزیونی از امکان رفع فیلتر برخی پلتفرم‌ها برای اقشار خاص خبر داد و در مورد اینترنت ویژه کودکان صحبت کرد و برای اولین بار موضوع اینترنت طبقاتی را پیش کشید.
مساله راهاندازی اینترنت طبقاتی مدت زیادی است که دغدغه کاربران و کسبوکارها شده است. اما اخبار حاکی از آن بوده که دولت قصد دارد که سطوح دسترسی مختلفی به هر یک از کاربران اینترنت بدهد.
در سه ماه گذشته که اینترنت بین‌المللی برای کاربران ایرانی با محدودیت‌های فراوانی روبه رو بوده‌است. اما در این میان که کسبوکارها و کاربران از قطعی و فیلترینگ اینترنت زیان دیده‌اند، برخی از شنیده‌ها خبر از راهاندازی اینترنت طبقاتی می‌دهند.
این در حالیست که در دی ماه که درخواست اعضای اتحادیه فناوران برای رفع فیلترینگ خبرساز شد، با موجی از مخالفت‌های فعالان این حوزه روبه رو شد. اما وزیر علوم به تازگی اعلام کرده است هماهنگی با وزارت ارتباطات برای دسترسی ویژه به اینترنت برای اساتید انجام شده است.
پس از آن نیز روز گذشته رسانه «دیجیاتو» نامه‌ای منتشر کرد که طبق آن در نامه‌ای که به امضا حسین اسلامی، رئیس هیئت مدیره نصر تهران رسیده، او از وزیر ارتباطات خواستار اعلام شرایط دسترسی به اینترنت بدون محدودیت، به منظور اطلاع‌رسانی به اعضای سازمان خود شده است.
حالا به نظر می‌رسد که بحث اینترنت طبقاتی که از مدت‌ها پیش مطرح بود و برخلاف تکذیب مسئولان، مقدمات اجرایی شدن آن در حال انجام است.
نظام صنفی درخواست اینترنت طبقاتی را تکذیب کرد؟
پس از درخواست اتحادیه فناوران رایانه‌ای برای دسترسی اعضای این اتحادیه به اینترنت طبقاتی، مخالفان زیادی به صف دریافت اینترنت از نوع طبقاتی پیوسته‌اند که شاید اصلی‌ترین مخالف این طرح سازمان نظام صنفی رایانه‌ای بوده است. سازمانی که در اطلاعیه‌ها و توییت‌های مختلف اعلام کرده اینترنت طبقاتی به هیچ وجه قابل پذیرش نیست و آن را «ذره‌ای قبول ندارند». اما سازمانی که مخالف طبقاتی شدن اینترنت است، ماجرای درخواستش برای اینترنت بدون فیلتر چیست؟
در نامه اسلامی با ایجاد محدودیت‌های اعلام شده روی اینترنت مخالفت کرده و آن را به ضرر کسبوکارها دانسته، اما گفته است از آنجا که این سازمان در قبال اعضای خود باید پاسخگو باشند که «میزان و شرایط دسترسی به اینترنت بدون محدودیت را به منظور اطلاع‌رسانی به اعضا» از سمت وزارت ارتباطات به این سازمان اعلام شده‌است.
با بالا گرفتن این اعتراض‌ها به سازمان نصر حالا، حسین اسلامی، رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران از اساس این نامه را تکذیب می‌کند. اما می‌گوید به دنبال دریافت اطلاعات درباره آن از وزارت ارتباطات هستند.
به گفته او سازمان نصر پیش‌نویس‌های مختلفی در مورد موضوعات مختلف دارد و این نامه به معنی این نیست که سازمان نصر خواستار اینترنت طبقاتی شده است.
او تاکید می‌کند هرچند این نامه نه از سازمان نصر خارج و نه به ورودی وزارت ارتباطات رسیده ولی هدف آن تنها این بوده که از وزارت ارتباطات توضیح بخواهد که اینترنت بدون محدودیتی که از آن نمایندگان مجلس، وزارت علوم، کشاورزی و … صحبت می‌کنند چیست تا در مورد آن به اعضای خود اطلاع‌رسانی کند.
همچنین، به تازگی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران اعلام کرده که پیگیری‌های خود درباره موضوع دسترسی به اینترنت بدون فیلتر و محدودیت را ادامه می‌دهد.
رئیس هیئت مدیره سازمان نصر تهران در نامه‌ای به وزیر ارتباطات نوشت: «مستحضرید که این سازمان، مخالف محدودیت‌های اعمال شده چند ماه اخیر است و آن را به نفع کسب‌وکارهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نمی‌داند. علاوه بر آن، این سازمان معتقد است که بهم خوردن بی‌طرفی شبکه و وجود سطوح دسترسی مختلف کسبوکارها به اینترنت، بر هم زننده تعادل بازار است.»
این سازمان در نامه خود درخواست کرده لیست شرکت‌های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات که دارای دسترسی به اینترنت بدون محدودیت هستند به این سازمان اعلام کند.
با این حال توضیحات سازمان نصر از نظر برخی مدیران و کارشناسان فعال در حوزه آنلاین قانع‌کننده نیست، چرا که به باور آنها سازمان نصر در حال تبدیل به کارگزار اینترنت طبقاتی با عناوین مختلف همچون «باز شدن IP» و مشروعیت‌بخشی به آن است.
اقدامات وزارت ارتباطات برای اینترنت طبقاتی
از سال ۱۳۹۱ تاکنون موضوع فیلترشکن‌های قانونی که در اختیار برخی نهادها و سازمان‌ها قرار می‌گرفت، همواره در مقاطع زمانی مختلف از سوی مسئولان مطرح شده است. اما به علت فراگیر نبودن وی‌پی‌ان و فیلترشکن در میان کاربران ایرانی، به آن توجه زیادی نمی‌شد.
این در حالیست که در چند ماه اخیر، درخواست سازمان‌ها و افراد برای دریافت اینترنت طبقاتی بالا گرفته است و از آنجایی که بحث برداشتن فیلترینگ اینترنت برای اساتید دانشگاه و مشاغل دیگر، از مدت‌ها پیش مطرح شده بود و اکنون ظاهرا وارد فاز اجرای آزمایشی شده است. حتی برخی از شنیده‌ها حاکی از آن است که وزارت ارتباطات مجوزهایی برای ارائه VPN قانونی برای استفاده برخی مشاغل و گروه‌های هدف اینترنت ارائه خواهد کرد و بعد همه فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها مسدود می‌شوند.
حالا اما با شدت گرفتن محدودیت‌های اینترنت و پیشرفت شبکه ملی اطلاعات در کشور این شائبه وجود دارد که اینترنت طبقاتی به تدریج راهاندازی خواهد شد و در این طرح مردم به بخش‌های مختلف دسته‌بندی شده و به هر بخش طبق مقررات، اینترنت با میزان محدودیت تعیین شده ارائه می‌شود.
برخی از کارشناسان معتقدند که در شرایط فعلی، دولت آزادسازی محدود برخی شبکه‌ها را شرایط قابل قبول‌تری نسبت به رفع فیلترینگ عمومی آنها می‌داند. اما نگرانی کارشناسان از این است که ایجاد این استثناها باعث مسدود شدن کامل مسیرهای دیگر دسترسی به فیلترشکن‌ها شود.