تفاوت خانه‌دار شدن در ترکیه و ایران
به گزارش نبض بازار، به نظر می‌رسد این روز‌ها شرایط اقتصادی ایران و ترکیه به هم نزدیک‌تر شده است و دو کشور در نتیجه سیاست‌های غلط دولتمردان در گرداب تورمی افتاده‌اند.
اما با وجود آنکه ترکیه نیز مانند ایران در شرایط رکود اقتصادی و تورم به سر می‌برد، اما باز هم مسیر خانه‌دار شدن در ترکیه متفاوت از ایران است.
سیاست‌های اردوغان تمام ابعاد اقتصادی این کشور را تحت تاثیر قرار داده است. با وجود این شرایط بازار مسکن در این کشور در چه شرایطی به سر می‌برد و دولت چه تسهیلاتی برای خرید مسکن ارائه می‌دهد؟
گرانی را می‌توان پررنگ‌ترین تجربه‌ای دانست که اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با آن دست و پنجه کرده است. این معضل که با تورم خود را نشان می‌دهد تمام حوزه‌های مربوط به معیشت مردم را تحت تاثیر قرار داده و حالا هر روز از حجم سفره آن‌ها می‌کاهد.
گرانی و تورم بازار مسکن ایران را نیز در شرایطی بحرانی قرار داده و خرید خانه برای اقشار مختلف جامعه تقریبا تبدیل به رویایی دست‌نیافتنی شده است.
این در حالی است که در چند ماه گذشته هزینه اخذ وام مسکن نیز افزایش پیدا کرده و شرایط دریافت آن سخت‌تر شده است. اما شرایط دریافت تسهیلات مسکن در کشوری مثل ترکیه که در همسایگی ایران است و سال‌های بحرانی اقتصادی را پشت سر می‌گذارد چگونه است؟
شرایط وام مسکن در ترکیه
سیاست‌های اردوغان، رئیس جمهور ترکیه اقتصاد این کشور را امروز در وضعیت نابسامانی قرار داده است. نرخ تورم سالانه ترکیه در دسامبر ۲۰۲۲ با ثبت نرخ ۶۴.۲۷ درصد، به پایین‌ترین میزان خود در ۹ ماه اخیر رسیده است.
متوسط قیمت مسکن نیز در هر متر مربع در شهر استانبول که گران‌ترین شهر ترکیه محسوب می‌شود، حدود ۱۵ هزار لیر برآورد می‌شود.
با وجود این شرایط در سال ۲۰۲۲ حتی خارجی‌های مقیم این کشور توانایی گرفتن وام مسکن تا حدود ۷۰ درصد کل ملک خود را داشته‌اند. البته بانک‌ها در ترکیه کمتر از مبلغ ۶۵ تا ۷۰ هزار دلار به ویژه به خارجی‌هایی که قصد خرید خانه را دارند وام نمی‌دهند.
نرخ بهره وام در ترکیه در سال‌های گوناگون نرخ متفاوتی را تجربه کرده است، اما تسهیلات مسکن در سال ۲۰۲۲ و در کشور ترکیه ۱۲/۵ درصد ثبت شده و حداکثر زمان بازپرداخت نیز ۱۵ تا ۲۰ سال در نظر گرفته شده است. متقاضیان وام برای خرید خانه باید سنی کمتر از ۲۵ و بالای ۸۰ سال نداشته باشند.
شرایط وام مسکن در ایران
اما دریافت وام مسکن در ایران مستلزم این است که برای مدتی پول شخص در بانک سپرده‌گذاری شود و در ازای آن بتوان اوراق دریافت کرد. هزینه این اوراق در ماه‌های اخیر افزایش داشته و فراهم کردن آن به مانعی برای مردم تبدیل شده است.
مجرد‌های ساکن تهران می‌توانند تا ۲۸۰ میلیون تومان تسهیلات دریافت کنند که شامل ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن و ۸۰ میلیون تومان وام جعاله می‌شود. مجرد‌ها برای دریافت این وام در مجموع باید حدود ۷۰ میلیون تومان پرداخت کنند.
زوج‌های تهرانی نیز بر همین اساس می‌توانند تا سقف ۴۸۰ میلیون تومان شامل ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن برای هر نفر و ۸۰ میلیون تومان وام جعاله دریافت کنند. زوجین نیز در نهایت باید ۱۲۰ میلیون تومان بپردازند تا بتوانند این را اخذ کنند.
بر اساس آمار‌های بانک مرکزی که هر ماه از متوسط قیمت مسکن در شهر تهران منتشر می‌شود، میانگین هر متر خانه در این کلانشهر ۴۸ میلیون و ۷۳ هزار تومان برآورد شده است؛ بنابراین این مبلغ مقدار قابل توجهی از هزینه مسکن را نمی‌تواند تامین کند.
مقایسه تورم در ترکیه و ایران
تورم ترکیه نیز چند سالی است مانند ایران روند افسارگسیخته‌ای را تجربه می‌کند و همین موضوع باعث بروز مشکلاتی در ابعاد مختلف اقتصادی در این کشور شده است.
اما باید در نظر داشت بحرانی که در ترکیه سابقه‌ای کمتر از پنج سال دارد حالا در ایران عمری چند دهه‌ای پیدا کرده و همین مسئله آسیب زیادی به ابعاد مختلف اقتصادی وارد کرده است.
این موضوع تا آنجا گسترش پیدا کرده است که قشر قابل توجهی که دیروز جزو رده متوسط اقتصادی جامعه محسوب می‌شدند، امروز به دهک‌های پایین‌تری از جامعه هدایت شده‌اند، این در حالی است که جمعیت زیادی در ترکیه جزو دهک‌های اقتصادی متوسط محسوب می‌شوند و به همین تناسب توانایی بالاتری برای خرید دارند.
اگر در سال آینده که کمتر از دو ماه تا فرارسیدن آن باقی مانده تورم کنترل نشود و عرضه و تقاضا بهبود نیابد ایرانیان باید منتظر وضعیت بحرانی‌تری در بازار مسکن باشند، هرچند که عمده خانواده‌ها نیز به ویژه در کلانشهر‌ها همین حالا قید خرید مسکن را زده‌اند!
هرچند به دلیل کاهش قدرت پول ایران خرید ملک در ترکیه نیز برای ایرانیان سخت‌تر شده است اما همچنان بازار مسکن این کشور برای مردم ما گیرا است.