تولید خودرو‌های بی‌کیفیت توسط ایران‌خودرو و سایپا، محصول بازار انحصاری و عدم رقابت
حمیدرضا صالحی در گفتگو با نبض بازار با بیان اینکه رقابت اصل اساسی در بهبود کیفیت خودرو در کشور است، عنوان کرد: ایران خودرو و سایپا که پرتیراژترین تولیدکنندگان خودروی داخلی هستند تنها از بازار ۸۵ میلیونی کشور بهره گرفته‌اند بدون آنکه به نیاز‌های مردم پاسخگو باشند. بازکردن در‌ها به روی واردات، می‌تواند عاملی اساسی در بهبود کیفیت تولیدات داخلی باشد منوط به آنکه محدود نباشد و خودرو‌هایی کیفی به کشور وارد شود.
تولید خودرو‌های بی‌کیفیت در سایه ضعف نهاد‌های ناظر
وی درباره نقش نهاد‌های ناظری مانند سازمان استاندارد، محیط زیست و پلیس در عمل به وظایف نظارتی خود در زمینه کیفیت خودرو گفت:هر چه نهاد‌های ناظر ضعیفتر بود و تسامح وجود داشته باشد تولید خودرو‌های بی‌کیفیت و ورود آن‌ها به بازار کار ساده‌تری خواهد بود.
دست بسته نهاد‌های ناظر بر کیفیت خودرو
عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: سازمان استاندارد و محیط زیست از جمله سازمان‌های بسیار ضعیف کشور هستند و به همین دلیل مدیران آن‌ها نیز با تجربه‌های اندک در این سمت‌ها مشغول به کار شده اند. وقتی در کشور انحصار وجود داشته و رقابت وجود ندارد، دست دستگاه‌های نظارتی نیز بسته است.
وی افزود: در شرایطی که صف‌های خرید برای خودرو وجود دارد، واردات خودرو ممنوع شده و دستگاه‌های نظارتی مانند استاندارد نیز ضعیف هستند نمی‌توان از نهاد‌های نظارتی بر کیفیت خودرو انتظار بالایی داشت. پازل‌ها به منظور تامین نظر مردم و برای داشتن و استفاده از خودروی کیفی باید به خوبی کنار هم چیده شوند.
خودرو‌های باکیفیت ژاپن، کره و اروپا را در ایران مونتاژ کنیم
وی افزود: باید زمان بگذرد، خودرو‌های وارداتی به کشور وارد شود و بعد ارزیابی شود که آیا در گام‌های بعدی امکان واردات خودرو‌های کیفی و با قیمت‌های بالاتر به کشور وجود دارد یا خیر. این خودرو‌ها در کشور امکان مونتاژ نیز دارند به طور مثال در سال‌های گذشته شرکت رنو در ایران شروع به مونتاژ و تولید ساندرو کرد و قیمت آن نیز به گونه‌ای بود که مردم قادر به خرید آن بودند. اکنون نیز این امکان در کشور وجود دارد که خودرو‌های باکیفیت در حوزه کشور‌های آسیایی مانند ژاپن، کره و حتی اروپا به کشور وارد شود تا بتواند رقابت را ایجاد کند.
انتصاب مدیرانی ضعیف در ایران‌خودرو و سایپا
صالحی گفت:مهمترین هدف از واردات خودرو به کشور باید بهبود کیفیت تولید خودروی داخلی و حل همزمان مشکلات صنعت خودرو باشد. بازکردن فضا با آزادکردن قیمت و اصلاح مدیریت‌ها در صنعت خودرو از الزامات و ضروریات این صنعت است. اکنون مدیرانی در شرکت‌های ایران خودرو و سایپا وجود دارند که در رده مدیران قوی نیستند در حالی که در مجموعه تولیدکنندگان خودرو کشور خودروسازان قوی و کارشناسان باتجربه نیز وجود دارند از جمله آن‌ها گروه بهمن است.
صنعت خودرو باید برای تولید خودروی کیفی با دنیا در تعامل و ارتباط باشد
عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران عنوان کرد: انحصار بی‌جهت برای ایران‌خودور و سایپا به نفع صنعت خودروسازی کشور نیست. بخش خصوصی و گروه‌های خودروسازی توانمند اکنون در کشور وجود دارند که باید با دنیا در ارتباط باشند. اگر صنعت خودروی ایران در تعامل و ارتباط با دنیا نباشد نمی‌توان تبدیل به خودروساز باکیفیت شد.
وی ادامه داد:می‌توان اجازه داد خودرو‌های زیر ۲۰ هزار دلار در ایران مونتاژ شوند که موجب می‌شود کیفیت موتور، بدنه و شاسی در خودرو‌ها افزایش یابد، اما در نهایت رضایت نسبی و تقاضای بخشی از مردم را نیز پاسخ خواهد داد.
به سلیقه و خواست مردم احترام بگذاریم
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: باید به مردم و سلیقه مردم احترام گذاشته شود تا بتوانند انتخاب خود را در خرید خودرو داشته باشند و خودرویی را به آن‌ها تحمیل نکنیم که مورد نظر آن‌ها نیست.
صالحی ادامه داد: اکنون ترکیه چند مدل خودرو از جمله رنو، فیات و داچ تولید می‌کند، اما خودرو‌های دیگر نیز به این کشور وارد شده، از محل عوارض واردات دولت درآمد کسب کرده و خودرو‌های داخلی این کشور نیز با قیمت مناسب به فروش می‌رسد. خودروی فیاتی که در ترکیه مونتاژ می‌شود در ایران نیز می‌تواند به عنوان یک الگو مورد استفاده قرار گیرد.
صنعت خودرو تنها در رقابت رشد می‌کند
وی ادامه داد: صنعت خودرو تنها در رقابت رشد می‌کند و اگر خودروساز هم باشیم هیچ اشکالی وجود ندارد که برند‌های خارجی را تولید یا مونتاژ کنیم. اینکه گفته می‌شود باید خودروی ایرانی و با پلت‌فرم داخلی تولید شود توجیهی ندارد. قصد آن است که این صنعت در ایران پاسخگوی نیاز‌ها بوده و اشتغال مورد نیاز را نیز تامین کند بنابراین می‌توان از ترکیه به عنوان کشوری که این مسیر را تجربه کرده و خودرو‌های اروپایی را در کشور خود تولید یا مونتاژ می‌کند، الگوبرداری کرد.
اجبار کنونی مصرف‌کنندگان به خرید خودرو‌های بی‌کیفیت ایران‌خودرو و سایپا
صالحی تصریح کرد: باید به سمت آزادسازی واردات خودرو حرکت کنیم و حتی اگر گام اولیه آن چندان مطلوب نباشد، اما باز هم گامی رو به جلو بوده و مردم به سمتی نزدیک می‌شوند که بتوانند خودرو‌های مورد نیاز خود را تامین کنند. اکنون انحصار کامل در صنعت خودرو وجود دارد و مصرف‌کنندگان مجبور هستند هر خودرویی که ایران خودرو و سایپا تولید می‌کنند را خریداری کنند.
ایجاد رانت و انحصار در واردات خودرو
وی اضافه کرد: امتیازدادن به چند شرکت برای واردات خودرو نیز به معنای رانت بوده و وضعیتی است که می‌تواند مجددا انحصار ایجاد کند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد: بازار انحصاری و عدم رقابت در کنار مدیریت دولتی موجب شده است تا در دهه‌های گذشته دو خودروساز ایران‌خودرو و سایپا در جهت بهبود کیفیت خودرو اقدامی انجام ندهند. اگر این دو خودروساز به سمت خصوصی‌سازی حرکت می‌کردند ایران می‌توانست یکی از خودروسازان مطرح منطقه باشد.
وی با بیان اینکه دولت خودروساز خوبی نیست، اظهار کرد: علیرغم سهم اندک دولت در شرکت ایران‌خودرو یا سایپا، مدیران این شرکت‌ها و مدیران زیرمجموعه‌های آن‌ها را دولت انتخاب می‌کند و با تغییر دولت‌ها نیز انتظار‌ها برای تغییر مدیران این دو خودرو‌ها به وجود می‌آید.
صالحی تصریح کرد: نگاه دولتی به صنعت خودرو باید تغییر کند. حتی اگر سهم دولت در مالکیت این دو خودروساز یک درصد هم باشد تازمانی که مدیریت‌ها و سیاست‌ها توسط دولت اتخاذ شود نمی‌توان گفت که این خودروسازان خصوصی هستند.