استارلینک ایرانی، واقعیت یا وعده سر خرمن مسئولان؟
به گزارش نبض بازار، با اعمال فیلترینگ جدید پس از اتفاقات درگذشت غم انگیز مهسا امینی، موضوع اینترنت ماهواره‌ای و دسترسی به فناوری و ابزار‌های استارلینک به‌عنوان مهم‌ترین برند تأمین‌کننده آن برای ایرانیان داغ شد.
«ایلان ماسک»، مدیرعامل اسپیس‌ایکس و مجری پروژه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک، در پی به اتفاقات داخل ایران و درخواست‌های متعدد اعلام کرد امکان استفاده از سامانه استارلینک برای کاربران ایرانی فراهم است.
در واکنش به این موضوع، «عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تأکید بر غیرقانونی‌بودن ورود و استفاده از تجهیزات استارلینک در کشور، اعلام کرد تلاش‌ها در این راستا برخلاف پروتکل‌های اتحادیه جهانی مخابرات و امواج رادیویی (آی‌تی‌یو، ITU) است.
بعد از آن «حسین سالاریه»، رئیس سازمان فضایی ایران، اعلام کرد خودمان تا چند سال آینده به منظومه ماهواره‌ای نظیر استارلینک دست پیدا خواهیم کرد.
رئیس سازمان فضایی ایران گفت: «برای ساخت منظومه ماهواره‌ای شبیه به استارلینک در کوتاه‌مدت، نیاز به شکل‌گیری یک کنسرسیوم بین‌المللی برای همکاری با کشور‌های علاقه‌مند به این کار داریم که رایزنی‌هایی دراین‌باره انجام شده و ظرف چند سال آینده به آن دست پیدا خواهیم کرد».
واکنش‌ها در فضای مجازی به اظهارات سالاریه زیاد بود و در همین زمینه رئیس سازمان فضایی ایران در مصاحبه با ایرنا گفت: «مدتی قبل برخی اعلام کردند سازمان فضایی ایران باید چیزی شبیه به استارلینک برای ایران بسازد. ساخت چنین منظومه‌ای کار زمان‌بر، پرهزینه و سختی است».
سالاریه در مصاحبه‌های رسانه‌ای ادعا کرده است: سازمان فضایی ایران در زمینه ساخت منظومه‌های ماهواره‌ای برنامه مدونی دارد.
وعده‌ها به نتیجه می‌رسند؟
کارشناسان و پژوهشگران فضایی در ایران یکی از مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های فناوری فضایی کشور را چالش مدیریت می‌دانند.
عدم کارایی برنامه‌ها و اقدامات مدیران فضایی در کشور، آسیب‌های فراوانی به ظرفیت‌های این حوزه وارد کرده است. برای مثال همین ازدست‌رفتن عضویت در شورای حکام آی‌تی‌یو، درست شبیه ازدست‌دادن راهبردی‌ترین نقاط مداری ایران، ظرفیت‌های بی‌نظیری را از ایران گرفته است، اما مدیر سازمان فضایی ایران دم از کنسرسیوم بین‌المللی برای ایجاد منظومه‌های ماهواره‌ای می‌زند.
همکاری‌های بین‌المللی همواره نقش اساسی در توسعه دانش و فناوری‌های پیشرفته دارند. در حوزه فضایی این پدیده نقش درخور توجه‌تری نیز دارد. یک مثال واضح برای این مورد، همکاری روسیه و آمریکا در زمینه ایستگاه فضایی بین‌المللی یا بعضی پروژه‌ها و پرتاب‌های فضایی است.
همکاری‌هایی که حتی در پیچیده‌ترین تنش‌های بین دو کشور ادامه داشته و گاه حتی باعث کوتاه‌آمدن طرفین در بعضی از خواسته‌های سیاسی شده است. تعدادی از کشور‌های اروپایی هم برای رقابت با ابرقدرت‌های فضایی به همکاری بین‌المللی روی آورده‌اند و به همین دلیل است که آژانس فضایی اروپا تشکیل شده است. مهم‌ترین موفقیت‌های فضایی همسایگان ما در خاورمیانه هم با توجه به همکاری‌های بین‌المللی این کشور‌ها انجام شده است.
نمی‌توانیم اثر همکاری بین‌المللی برای توسعه دانش و فناوری‌های فضایی در کشور را نادیده بگیریم، ولی می‌دانیم به دلیل ضعف در تمامی لایه‌های مدیریتی حتی نمی‌توانیم به کوچک‌ترین همکاری‌های بین‌المللی امیدوار باشیم.
سازمان فضایی ایران تاکنون از رکوردداران عدم ثبات مدیریتی در کشور به حساب می‌آید و پس از تأسیس سازمان فضایی ایران در حدود ۱۷ سال (پیش از حسین سالاریه)، ۱۰ نفر پشت میز ریاست سازمان فضایی نشسته‌اند، اما هم‌زمان مدیر سازمان فضایی ایران تأکید می‌کند در دو یا سه سال دسترسی به استارلینک ایرانی امکان‌پذیر نیست و صحبت از برنامه ۱۰ ساله می‌کند.
آیا مدیری در این سازمان ۱۰ سال دوام آورده که بتواند برای آن زمان برنامه ریزی کند و وعده‌ای دهد؟