چگونه اوراق سکه، بازار سکه را به ثبات می‌رساند؟
به گزارش نبض بازار، در گذشته افراد پول و دارایی‌های شبه پول خود را به صورت فیزیکی نگهداری می‌کردند. به مرور زمان و با پیشرفته شدن جوامع و شکل گیری تکنولوژی در مشاغل مالی و بانکی این دارایی‌های فیزیکی جای خود را به دارایی‌های الکترونیکی، کارت بانکی و اعداد و ارقام در حساب بانکی داد که زندگی را برای بسیاری راحت‌تر کرد. زحمت جا‌به‌جایی مقادیر زیاد پول و ریسک سرقت یا دزدیده شدن آن‌ها تا حدود زیادی کاهش یافت تا جاییکه اکنون کمتر کسی را می‌بینیم که با خود مقادیر زیادی پول برای خرید و انجام معاملات روزمره حمل کند.
گواهی سپرده سکه طلا چیست؟
با توجه به تعریفی که از گواهی سپرده کالایی ارائه شد می‌توان اینطور بیان کرد که گواهی سپرده سکه طلا نیز اوراق بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر سکه طلا است. در واقع پشتوانه این مالکیت رسیدی است که پس از تحویل سکه به انبار مورد نظر به سرمایه گذار داده می‌شود.
گواهی سپرده سکه طلا از سال ۹۴ به دلایل زیر مورد معامله قرار گرفت:
افزایش امنیت سرمایه‌گذاری در بازار طلا
ایجاد شفافیت در بازار طلا و کمک به مهار بازار سیاه
تسهیل فرایند کشف قیمت رسمی سکه طلا
این گواهی‌ها در حال حاضر بسیار مورد توجه سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار است چرا که معاملات آن به سهولت و سرعت انجام می‌گیرد و از نقدشوندگی و شفافیت خوبی برخوردار هستند. نکته‌ی جالب در مورد گواهی‌های سپرده سکه طلا این است که امکان انتقال به غیر را ندارند و تنها به نام صاحب سکه ثبت می‌شوند؛ بنابراین نگرانی بابت گم شدن اوراق وجود ندارد.
اوراق سکه بازار را ثابت می کند؟
به دنبال اطلاعیه بانک مرکزی مبنی بر انتشار اوراق سکه بهار آزادی از هفته جاری، نادر بذرافشان در رابطه با این موضوع و تاثیر آن بر بازار سکه کشور، به ایسنا، اظهار کرد: آنطور که اعلام شده است، قرار است اوراق در بورس کالا عرضه شود و بایستی منتظر ماند تا ببینیم، قیمت این اوراق به چه میزان تعیین و اعلام خواهد شد. اوراق در بورس عرضه و قیمت آن تعیین خواهد شد و مردم می‌توانند اوراق را خریداری کنند و با توجه به اینکه دیگر، تحویل فیزیکی سکه مطرح نیست، هر زمانی که بخواهند بفروشند.
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران تصریح کرد: چنانچه بتوانند با مناسب اعلام کردن قیمت اوراق سکه در بورس، روند عرضه را پیش ببرند و همچنین در بخش کنترل و نظارت بانک مرکزی بر بازار ارز، نرخ ارز کنترل و مدیریت شود، روند ثبات و کاهش قیمت سکه در بازار در هفته‌های پیش‌رو پیش‌بینی می‌شود. البته که این ثبات و کاهش قیمت همانطور که اشاره شد، به قیمتی که برای اوراق تعیین می‌شود، بستگی دارد؛ چنانچه قیمتی کمتر از قیمت بازار تعیین شود، ١٠٠ درصد تاثیرگذار خواهد بود و منجر به کاهش قیمت سکه در بازار نیز خواهد شد.
وی افزود: بایستی عرضه در هفته جاری انجام شود و شرایط عرضه مشخص شود تا بتوان دقیق‌تر بازار را پیش‌بینی کرد، اما قطعا همانطور که ذکر شد، نظارت و مدیریت بانک مرکزی بر نرخ ارز بر کنترل قیمت سکه در بازار پس از فروش اوراق سکه در بورس، موثر خواهد بود؛ نوسانات افزایشی نرخ ارز هفته گذشته سبب شد که بازار داخلی سکه و طلا نیز مسیر افزایشی طی کند.
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران اذعان کرد: عرضه اوراق سکه در بورس کالا، منجر به یک قیمت رقابتی و کاهشی شود تا ضمن کنترل نرخ ارز در بازار، قیمت‌ها در بازار سکه نیز کاهش پیدا کند و به ثبات برسد. به نظر بنده، چنانچه قیمت اعلامی، حداقل بین سه تا پنج درصد زیر قیمت بازار باشد، تاثیر قابل توجهی در کنترل قیمت سکه بازار شود و روندی صعودی که طی هفته‌های اخیر در پیش گرفته است را متوقف و مسیر آن را کاهشی کند.
بذرافشان در پاسخ به این سوال که این قیمت را تقاضا در بورس تعیین خواهد کرد یا بانک مرکزی؟ گفت: تعیین قیمت به چند عامل بستگی دارد. طبق روال، بخشی از قیمت سکه و طلا در بازار‌های داخلی متاثر از اونس جهانی است، بخشی دیگر مربوط به نرخ ارز در بازار است (گا‌ها پیش آمده که اونس طلا در بازار جهانی روندی نزولی داشته، اما نوسانات افزایشی نرخ ارز در داخل، تاثیر بیشتری داشته و منجر به افزایش سکه و طلا در بازار‌های داخلی شده است). ضمن اینکه بخشی از قیمت هم به عرضه و تقاضا مربوط است؛ در حال حاضر رکود در بازار دیده می‌شود و تقاضا شدت خاصی نداشته است. بطور مثال هفته گذشته، علیرغم روند افزایشی قیمت سکه و طلا در بازار، افزایش تقاضا دیده نشد؛ این درحالیست که اگر تقاضا هم شدت می‌گرفت، بیشتر هم شاهد افزایش قیمت‌ها بودیم.
عرضه اوراق سکه ابزار خوبی برای خرید نقدی است
فردین آقابزرگی درخصوص عرضه اوراق سکه توسط بانک مرکزی، به ایمنا، اظهار کرد: در شرایطی که تعدادی از سرمایه‌گذاران یا آحاد مردم به دلیل انتظارات تورمی و یا پیش‌بینی‌هایی که از روند قیمت ارز دارند، ممکن است انتخابشان خرید سکه باشد، اوراق سکه به صورت نقدی ابزار بسیار خوبی است.
وی ادامه داد: از آنجا که طلا و سکه محدودیت تعدادی و وزنی دارد، بانک مرکزی این ابتکار عمل را به خرج داده و از این ابزار استفاده کرده است. به نظر می‌رسد رئیس کل فعلی بانک مرکزی باتوجه به سوابقی که در بازار سرمایه داشته انتشار این اوراق را نیز در دستورکار بانک مرکزی قرار داده است.
این کارشناس بازار‌های مالی گفت: اگر این اوراق به منظور کنترل روند قیمتی سکه به کار گرفته شده باشد، به نظر می‌رسد تفاوت چندانی در کنترل افزایش قیمت سکه یا طلا نخواهد داشت، زیرا عوامل دیگری از جمله نرخ ارز و نوسانات نرخ جهانی طلا نیز بر قیمت سکه تاثیر میگذارد.
آقابزرگی افزود: البته باید توجه داشت استفاده از ابزار‌هایی همچون گواهی سپرده سکه، علاوه بر تامین نقدینگی، می‌تواند ابزاری باشد که بانک مرکزی و مسئولان اقتصادی به کمک آن از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کنند. هرگونه سیاستی که جهت مخالف روند طبیعی اقتصاد و بازار باشد ناموفق خواهد بود.
وی با توجه به تجربه پیشین بانک مرکزی در انتشار چنین اوراقی، گفت: در آن زمان معاملات آتی سکه به بهانه جلوگیری از افزایش قیمت سکه، ممنوع شد که نتیجه خوبی به همراه نداشت. این طرح نیز ممکن است به دو نحو متفاوت عمل کند.
این کارشناس بازار‌های مالی تصریح کرد: ممکن است شرایط خرید سکه به طور نقدی برای بسیاری از افراد مشکل باشد، اما به سهولت می‌توانند گواهی خرید سکه را تهیه کنند، در چنین شرایطی شاید با یک فرآیند مقابله‌ای همچون آتی سکه مواجه شویم و مجبور شویم آن را تعطیل کنیم، زیرا این اوراق به سهولت قابل دسترس است و هرکس کد آنلاین و شرایط ابتدایی داشته باشد می‌تواند آن را خریداری کند.
آقابزرگی اذعان کرد: هم اکنون نیز چهار گواهی سپرده سکه رفاه، ملت، سامان و آینده در بازار سرمایه معامله می‌شود و معمولاً قیمت آن بیش از قیمت سکه نقدی بازار است، زیرا سهولت بیشتری دارد.
وی ادامه داد: امید است این طرح براساس همان سیاستی که منطبق با اصل شرایط بانک مرکزی و سیاست‌های پولی بوده و به عنوان اهرم و ابزاری در دست دولت برای اجرای سیاست‌های مقطعی از جمله تامین نقدینگی از آن استفاده نشود.
گفتی است، روز پنجشنبه هفته گذشته، رئیس کل بانک مرکزی از انتشار اوراق سکه بهار آزادی از هفته آینده خبر داد.