مقتدا صدر کیست؟ /نگاهی به تحولات عراق و واکنش کشو‌های دیگر
به گزارش نبض بازار، تشنج در بغداد در پی اعلام کناره‌گیری مقتدی صدر از سیاست و همچنین ورود معترضان به کاخ ریاست‌جمهوری؛ که بدنبال آن مقررات منع آمد و شد در سراسر عراق از ساعت ۱۹ اعلام شد.
مقتدی صدر، رهبر جریان صدر در بیانیه‌ای اعلام کرد به صورت دائم از فعالیت سیاسی کناره‌گیری کرده است. این اقدام صدر در واکنش به صدور بیانیه آیت‌الله سید کاظم حائری، از مراجع تقلید برای کناره گیری از مرجعیت صورت گرفت. به دنبال اعلام کناره گیری رهبر جریان صدر از دنیای سیاست، منابع خبری از ورود حامیان این جریان به کاخ ریاست جمهوری عراق خبر دادند.
فضای سیاسی کشور عراق در ماه‌های گذشته و پس از استعفای دسته جمعی نمایندگان جریان صدر از مجلس این کشور به شدت متشنج بوده است. پس از اعلام کناره گیری مقتدی صدر از فضای فعالیت سیاسی در عراق، یک بار دیگر صد‌ها نفر از طرفداران وی اقدام به حضور در خیابان‌ها و حرکت به سوی منطقه سبز و ساختمان‌های اداری عراق کرده اند.
نمایندگان و طرفداران جنبش صدر پس از تسلیم استعفای دسته جمعی خود خواهان انحلال مجلس و برگزاری انتخابات مجدد در این کشور بودند؛ درخواستی که با مخالفت جدی سایر گروه‌ها و جریانات سیاسی عراق همراه شده و آن‌ها تصمیم به تشکیل دولت و انتخاب نخست وزیر بر مبنای ترکیب جدید مجلس این کشور را داشتند، اما با حمله طرفداران مقتدی صدر به منطقه سبز بغداد و تحصن در پارلمان این کشور، باز هم روند تشکیل دولت در عراق به بن بست خورد.
اخباری مبنی بر کناره گیری آیت الله سید کاظمی حائری از مراجع تقلید عراق توسط دفتر رسمی ایشان منتشر شد؛ اگرچه در بیانیه منتشر شده، مسائلی نظیر کهولت سن و ضعف جسمانی به عنوان دلیل اصلی این کناره گیری اعلام شده بود، اما در بخش‌هایی از سخنان ایشان، اشاره‌هایی به اقدامات سیاسی مقتدی صدر و جریان تحت رهبری وی در عراق شده بود:
بر فرزندان دو شهید صدر که رحمت خدا بر آن دو باد، لازم است که بدانند که دوستی آن دو شهید اگر با ایمان به روش آن دو در عمل صالح و با پیروی واقعی از اهداف آن دو همراه نباشد، کفایت نخواهد کرد و بدانند که مجرد ادعا یا نسبت خویشاوندی به آن دو شهید کفایت نمی‌کند و هر کس تلاش کند به نام آن دو شهید بین فرزندان امت و مذهب تفرقه بیاندازد یا به نام آن دو رهبری را بر عهده گیرد در حالی که فاقد درجه اجتهاد و دیگر شرایط قید شده در رهبری شرعی است، در واقع صدری نخواهد بود هرچند چنین ادعای کند یا نسبتی داشته باشد.
اما ساعاتی پس از انتشار این سخنان از سوی دفتر آیت الله حائری، دفتر سیاسی وابسته به مقتدی صدر در شهر نجف طی بیانیه‌ای اعلام کرد این جریان را از هرگونه مداخله در امور سیاسی و دولتی منع کرده است. همچنین شخص مقتدی صدر نیز بیانیه‌ای مجزا را در خصوص کناره گیری خود از فعالیت‌های سیاسی بدین شرح منتشر کرد:
«بسیاری از جمله آقای حائری فکر می‌کنند که این رهبری به لطف یا دستور آنان به دست آمده است در حالی که این به لطف خداوند و فیض پدرمان بوده است». وی تأکید کرد که «نجف اشرف مقر اصلی مرجعیت دینی بوده و هست» و افزود که هرگز ادعای عصمت یا اجتهاد یا حتی «رهبری» نکرده و صرفا خود را «امرکننده به معروف و نهی کننده از منکر» می‌داند و هدفی جز «اصلاح اعوجاجی که عامل اصلی آن نیرو‌های سیاسی شیعه بوده‌اند» ندارد و می‌خواسته آنان را «به ملتشان نزدیک کند».
صدر افزود: «با اینکه می‌دانم کناره‌گیری آیت الله حائری و صدور این بیانیه به اراده شخصی وی نبوده، اما من نیز اعلام می‌کنم که دیگر در امور سیاسی دخالت نخواهم کرد و از اکنون به طور کامل از عرصه کناره‌گیری می‌کنم و همه دفاتر وابسته به خود جز مرقد و موزه و مؤسسه میراث خاندان صدر را مسدود می‌کنم». همگان را از تعهداتشان معاف کرده و «اگر فوت کردم یا کشته شدم برای من فاتحه بخوانید».
اما پس از اعلام کناره گیری مقتدی صدر از فضای فعالیت سیاسی در عراق، یک بار دیگر صد‌ها نفر از طرفداران وی اقدام به حضور در خیابان‌ها و حرکت به سوی منطقه سبز و ساختمان‌های اداری عراق کرده اند.
در حال حاضر فضای سیاسی و امنیتی در پایتخت عراق متشنج بوده و پلیس و نیرو‌های امنیتی به شکل گسترده‌ای در خیابان و اطراف ساختمان‌های مهم دولتی از جمله کاخ ریاست جمهوری مستقر شده اند.
شبکه "دجله" عراق در این باره گزارش داد که شماری از معترضان وارد ساختمان کاخ ریاست جمهوری شده‌اند و اخبار از درگیری در این منطقه حکایت دارد. پلیس علیه معترضان از ماشین‌های آب پاش استفاده می‌کند.
همزمان با این تظاهرات فرماندهی عملیات مشترک عراق با اتخاذ تدابیر شدید امنیتی در اطراف منطقه سبز خواستار خروج فوری معترضان از این منطقه شد.
فرماندهی عملیات مشترک عراق همچنین اعلام کرد که به مسئولیتش در قبال حفظ امنیت و ثبات عراق عمل می‌کند.
نیرو‌های امنیتی از تظاهرکنندگان خواسته‌اند که فوراً از داخل منطقه سبز عقب نشینی کنند و تأیید کردند که آن‌ها به بالاترین سطح خویشتنداری و رفتار برادرانه برای جلوگیری از درگیری یا ریختن خون عراقی‌ها پایبند هستند.
نیرو‌های امنیتی همچنین به مسئولیت خود برای حفاظت از نهاد‌های دولتی، موسسات بین‌المللی و اموال عمومی و خصوصی تاکید کردند.
آن‌ها گفته‌اند که برخورد با تظاهرات مسالمت آمیز از طریق قانون اساسی و قوانین انجام می‌شود و نیرو‌های امنیتی وظیفه خود را برای حفظ امنیت و ثبات انجام خواهند داد.
مقتدی صدر کیست
سید مقتدی صدر در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۳۵۲ (۱۲ آگوست ۱۹۷۳) متولد شد. او چهارمین فرزند سید محمدصادق صدر مجتهد بانفوذ عراقی است که در دوران رژیم صدام به شهادت رسید. نیرو‌های مسلح تحت امر او معروف به جیش المهدی در مقاطعی درگیری‌هایی با نیرو‌های خارجی داشته‌اند.
مهمترین پایگاه طرفداران صدر در شهرک صدر بغداد است.
پدر مقتدی و پسر عموی پدرش، سید محمدباقر صدر (از مراجع پیشین تقلید شیعیان عراق) به همراه دو برادر دیگرش در دوران رژیم بعثی صدام حسین به خاطر نقش محوری که در مبارزه مردم این کشور علیه صدام داشتند، به شهادت رسیدند. پس از این حادثه مقتدی مخفی شد و به زندگی پنهانی و زیرزمینی روی آورد.
منع رفت و آمد همه جانبه در تمامی استان‌ها از ساعت ۱۹
فرماندهی عملیات مشترک عراق در خبری جدید اعلام کرد: منع رفت و آمد همه جانبه در تمامی استان‌ها از ساعت ۱۹ امروز آغاز می‌شود.
یورش آشوبگران حامی جریان صدر به کاخ ریاست جمهوری عراق/ حامیان صدر در کاخ ریاست جمهوری
در همین حال کمیته نظارت بر تظاهرات و تحصن‌ها در جریان صدر اعلام کرد که به کار خود پایان داده و تمامی فعالیت‌هایش را به حالت تعلیق درآورده است. این در حالی است که برخی از منابع خبری مانند شبکه سعودی العربیه که سعی در شعله‌ور کردن بحران عراق دارند، در حال انتشار ویدئو‌های قدیمی هستند. این شبکه، ویدئویی متعلق به مصر را منتشر و ادعا کرد که متعلق به شهر «الصدر» است تا بتواند وضعیت را بحرانی کند:
در واکنش به این آشوبگری، نیرو‌های امنیتی عراق با انتشار بیانیه‌ای، ممنوعیت عبور و مرور را در شهر بغداد اعلام و تأکید کردند که این ممنوعیت شامل خودرو‌ها و همه شهروندان است.
در این بیانیه آمده است که ممنوعیت عبور و مرور از ساعت سه و نیم بعد از ظهر امروز به وقت محلی است و جزئیات بیشتر نیز بعدا اعلام خواهد شد.
حامیان جریان صدر نیز در منطقه سبز در دسته‌های پراکنده در خیابان‌های مختلف این منطقه به راه افتاده و برخی در حمایت از مقتدی صدر شعار می‌دهند و برخی نیز تلاش دارند وارد ساختمان‌های دولتی و حاکمیتی شوند. بر روی پل «المعلق» نیز نیرو‌های ویژه مستقر شده‌اند تا مانع ورود دیگر حامیان صدر به منطقه سبز شوند، همزمان تمامی در‌های منطقه سبز نیز بسته شده و تعداد زیادی از نیرو‌های امنیتی مقابل آن‌ها مستقر شده‌اند.
رسانه‌های عراقی نوشته‌اند که پل الجمهوری نیز به طور کامل مسدود شده و نیرو‌های امنیتی اجازه عبور خودرو و افراد را نمی‌دهند. تعداد زیادی از نیرو‌های امنیتی نیز از مناطق مختلف بغداد به سمت منطقه سبز گسیل شده‌اند.
جریان صدر عراق از بیش از یک ماه گذشته به دلیل اختلافات سیاسی، طرفدارانش را به تظاهرات وا داشته و آنان با اشغال ساختمان پارلمان روند سیاسی کشور را تعطیل و تشکیل دولت جدید را به تاخیر انداخته‌اند. به گفته کارشناسان امید می‌رود تا با کناره‌گیری مقتدی صدر از فعالیت‌های سیاسی، به مرور بساط چنین تجمعات و آشوبگری‌ها نیز برچیده شود.
تعلیق جلسات کابینه عراق تا اطلاع ثانوی
مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر و فرمانده کل نیرو‌های مسلح عراق دستور داد به دلیل ورود تظاهرات‌کنندگان به مقر هیات دولت در منطقه الخضراء بغداد، جلسات کابینه تا اطلاع ثانوی به حالت تعلیق در آید.
حیدر العبادی رئیس ائتلاف نصر با انتشار بیانیه‌ای از مردم عراق خواست که با خویشتنداری به «فتنه» کشیده نشوند.
حیدر العبادی او با انتشار توئیتی نوشت که از همه می‌خواهد خویشتنداری کنند و به فتنه‌هایی که، چون شب تاریک یکی در پی دیگری پدیدار می‌شوند کشیده نشوند.
العبادی از مردم عراق خواست که ضمن هم‌بستگی با یکدیگر مانع از تعرض به حقوق عمومی و خصوصی شوند و از نیرو‌های امنیتی بابت نقش آنان در حفاظت از امنیت شهروندان و حفظ کشور در برابر آشوبگران قدردانی کرد.
کارکنان سفارت آمریکا در بغداد با بالگرد خارج شدند
پایگاه خبری «بغداد تایمز» عصر روز دوشنبه در خبری فوری اعلام کرد که کارکنان سفارت آمریکا به وسیله چند فرود بالگرد از منطقه سبز بغداد خارج شدند.
همچنین در برخی از شبکه‌های اجتماعی تصاویری از فرود و برخاست بالگرد‌ها در سفارت آمریکا در بغداد منتشر شده است.
زائران ایرانی از سفر به بغداد، کاظمین و سامراء خودداری کنند
سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد از کلیه زائران و هم وطنان عزیز ایرانی که در شهر‌های عتبات عالیات، کربلای معلی و نجف اشرف حضور دارند، تقاضا می‌کند با توجه به وضع مقررات منع رفت و آمد از سوی دولت محترم عراق، تا اطلاع ثانوی از هر گونه سفر و تردد به شهر‌های بغداد، کاظمین و سامراء خودداری نمایند.
اعلام مقررات منع رفت و آمد سراسری در عراق
به دنبال نا آرامی‌های روز گذشته عراق فرماندهی عملیات مشترک این کشور مقررات منع رفت و آمد در سراسر کشور اعلام کرد.
فرماندهی عملیات مشترک عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که از ساعت ۱۹ امروز مقررات منع تردد در تمامی استان‌های این کشور برقرار می‌شود.
فرماندهی عملیات مشترک عراق با آغاز یورش طرفداران صدر به کاخ ریاست جمهوری و نخست‌وزیری عراق در بغداد مقررات منع تردد اعلام کرده بود.
براساس برخی گزارشها، تمام صفحات و حساب‌های وابسته به جریان صدر از جمله صالح محمد العراقی که از وی در عراق به عنوان "وزیر صدر" یاد می‌شود و نیز سایت‌های البنیان المرصوص و صفحات دیگر مربوط به این جریان، فعالیت خود در فضای مجازی را متوقف کردند.
خبرگزاری فرانسه: تعداد کشته‌های ناآرامی‌های بغداد به هشت نفر افزایش یافته است.
واکنش کاخ سفید به تحولات عراق
کاخ سفید به تحولات روز دوشنبه در عراق واکنش نشان داد و افزود که سفارت این کشور در بغداد در حال حاضر تخلیه نشده است. بر اساس این گزارش، کاخ سفید همچنین افزود: گزارشها در خصوص ناآرامی‌ها در عراق نگران کننده است و الان وقت گفتگو است نه رویارویی.
کاخ سفید در عین حال تمام گروه‌های سیاسی در عراق را به آرامش و اجتناب از خشونت و حل اختلافات سیاسی از طریق قانون اساسی دعوت کرد و افزود که ثبات در عراق نباید به خطر بیفتد.
منطقه سبز بغداد با ۴ موشک هدف قرار گرفت
شبکه الجزیره اعلام کرد که خبرگزاری رسمی عراق اعلام کرد امروز سه شنبه منطقه سبز در بغداد، پایتخت عراق که تمامی مقر‌های دولتی و دفاتر دیپلماتیک و سفارت‌های خارجی در آن قرار دارد هدف ۴ موشک قرار گرفت.
گفته شده این موشک‌ها در مناطق خالی از سکنه سقوط کرده است.
همچنین صبح امروز سفارت آمریکا برای دومین بار سامانه دفاع هوایی سرام را فعال کرد.
این اقدام پس از شنیده شدن صدای انفجار در منطقه سبز و اخباری از حمله با موشک کاتیوشا به این منطقه حساس صورت گرفت.
عراق از ظهر دوشنبه و درپی کناره گیری مقتدی صدر، رهبر جریان صدر عراق از صحنه سیاست و یورش حامیانش به منطقه سبز شاهد تنش و ناآرامی در پایتخت و شماری ازشهر‌ها است.