زنگ خطر برای امنیت انرژی ایران
به گزارش نبض بازار، رضا پدیدار عضو اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت آب و برق به‌ویژه پس از تحریم‌ها باعث آسیب‌پذیری فرآیند تأمین مطمئن انرژی در کشور شده است. افزون بر این، مداخله دولت در قیمت‌گذاری‌ها هم انگیزه سرمایه‌گذاری در فرآیند تولید انرژی، توزیع و انتقال آن و همچنین بهینه‌سازی و افزایش بهره‌وری انرژی را از بین برده و بر وخامت اوضاع افزوده است.
وی با اشاره به لزوم ایجاد تغییرات ساختاری در این عرصه، تصریح کرد: در این صورت تجدید ساختار صنعت برق، فرآیند جایگزینی سیستم‌های انحصاری با شرایط رقابتی می‌تواند به تک‌تک مشتریان اجازه انتخاب عرضه‌کنندگان برق را داده و پیکربندی مجددی را شامل می‌شود. بدین ترتیب تجدید ساختار صنعت برق به معنای شکست انحصار عمودی دولت بر صنعت از طریق جداسازی زنجیره یکپارچه عمودی و بر هم تنیده تأمین برق و تفکیک در قالب بخش‌های رقابت‌پذیر و رقابت ناپذیر است.
عضو اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه تولید برق چهار رکن دارد، توضیح داد: تولید، انتقال، توزیع و بازار خرده‌فروشی که با تجدید ساختار در آن تولیدکنندگان تمام مراحل تولید و انتقــال و توزیع را انجـــام می‌دهند. در این فرآیند ایجاد یک بازار رقابتی برق (عمده‌فروشی) از اولین بخش‌هایی است که موردتوجه برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران ساختار جدید قرار می‌گیرد. بخش دیگری که به دنبال بخش تولید امکان ایجاد رقابت در آن وجود دارد بخش فروش هست. به‌این‌ترتیب با تجدید ساختار، رقابت در بخش‌های عمده‌فروشی و خرده‌فروشی برق واردشده و بازار‌های عمده‌فروشی به شکلی سازمان‌دهی می‌شوند که چندین شرکت تولید برق برای فروش برق در تولید متمرکز برق و یا از طریق قرارداد‌های دوجانبه با خریداران به رقابت بپردازد. در این حالت انتقال و توزیع هنوز هم انحصار طبیعی تلقی می‌شوند که نیازمند تنظیم هستند تا از دسترسی آزاد و بدون تبعیض تمام شرکت‌کنندگان بازار به شبکه انتقال اطمینان حاصل شود.
پدیدار در تشریح اهداف کلان صنعت برق کشور به سایت اتاق ایران گفت: نیاز به تغییر قوانین تنظیمی و نظارتی، ضرورت تحقق سیاست خصوصی‌سازی جامع، توجه به‌پیش بینی کاهش هزینه‌ها با مشارکت بخش خصوصی، بی‌انگیزگی در نوآوری و ابداع در محیط‌های تنظیمی و نظارتی و بهبود توجه به مشتریان با افزایش رقابت بخشی از موضوعاتی است که باید در این حوزه تغییر کند.
وی ادامه داد: اصلاحات و تجدید ساختار صنعت برق آثار اجتماعی متعددی را نیز به همراه دارد که از آن جمله می‌توان به بهبود شرایط اجتماعی و کاهش فقر، نظام‌مند شدن بخش‌های رقابتی صنعت برق از لحاظ سازگاری با محیط‌زیست و حفاظت از مصرف‌کننده و کاهش آلودگی هوا اشاره کرد. متکی شدن صنعت برق ایران برای توسعه این صنعت به درآمد‌های داخلی خود به‌جای بودجه عمومی نیز فرآیندی بلندمدت و هزینه زا است که باید چاره‌ای برای این امر اندیشید. با وجود تمامی موارد ذکرشده، خبرگان روند تجدید ساختار صنعت برق ایران را مثبت ارزیابی می‌کنند تداوم استراتژی‌های تجدید ساختار صنعت برق را لازم و ضروری می‌دانند.