عوامل تاثیرگذار بر کاهش قیمت ارز در بازار

به گزارش نبض بازار به نقل از پول نیوز،نرخ ارز واقعی، از جمله عواملی است که انحراف آن از مقادیر تعادلی و همچنین بی ثباتی در آن می‌تواند عملکرد اقتصاد کلان به ویژه رقابت پذیری کشور‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. نوسان‌های نرخ ارز واقعی نشان دهنده بی ثباتی وعدم قطعیت در روند قیمت‌های نسبی بین کشورهاست. این نوسان‌ها موجب ایجاد فضایی بی ثبات و نامطمئن در اقتصاد می‌گردند. از سویی دیگر فراهم نمودن فضای رقابتی و ارتقای سطح رقابت پذیری ملی، زمینه ساز ورود به فرایند جهانی شدن است. رقابت پذیری از طریق حاکمیت بازار و شکل گیری فعالیت‌ها بر پایه مزیت نسبی و رقابتی حاصل می‌شود.

تغییر و تحول‌های نظام‌های ارزی در چند دهه گذشته، سبب شده است تا مقوله نرخ ارز به ویژه در کشور‌های در حال توسعه بیش از گذشته به عنوان یک عامل کلیدی و مهم در سیاست‌ها و تصمیم گیری‌های اقتصادی خودنمایی کند. امروزه ارزش پول ملی کشور‌ها نه تنها تحت تأثیر سیاست‌های اقتصادی داخلی هر کشور قرار دارد، بلکه هرگونه رخداد اقتصادی و سیاسی در عرصه بین الملل نیز بر ارزش پول داخلی و به دنبال آن بر اقتصاد تأثیر خواهد گذاشت. تغییر نرخ ارز واقعی، مجموعه‌ای از تغییرات متفاوت و متضاد را در بخش داخلی و خارجی به همراه دارد که برآیند آن می‌تواند عملکرد اقتصاد کشور را تحت تأثیر قرار دهد. تعیین نرخ ارز واقعی از طرفی نقش موثری بر صادرات و واردات و به تبع آن تنظیم و تعدیل تراز تجاری و تراز پرداخت‌های کشور دارد و از طرف دیگر از نقش موثری در تعیین قدرت رقابتی تولیدکنندگان داخلی در برابر رقبای خارجی در بازار‌های داخلی و خارجی و به تبع آن در تعیین میزان تولید واشتغال برخوردار است.

به طور معمول برهم خوردن ثبات نرخ واقعی ارز، روند پس انداز و سرمایه گذاری، غیرمنطقی شده، تخصیص بهینه منابع امکان پذیر نخواهد بود. دریک نظام بین المللی، ارزش پول ملی نقش اساسی در تعیین هزینه‌های اقتصادی مربوط به سرمایه گذاری، صادرات و واردات و تأثیر آن بر رشد اقتصادی خواهد گذاشت. نوسانات مکرر و نا اطمینانی مستمر در نرخ‌های واقعی ارز، می‌تواند با ایجاد یک شرایط نا اطمینان و متزلزل در زمینه سود ناشی از مبادله‌های بین المللی، سبب کاهش تجارت و همچنین کم تحرکی جریان سرمایه از طریق کاهش سرمایه گذاری در فعالیت‌های خارجی و به هم خوردن سبد دارایی‌های مالی شود. اضافه بر این، افزایش و تعدد نوسان‌های نرخ واقعی ارز سبب بالا رفتن قیمت کالا‌های قابل مبادله و افزایش خطر پوشش تغییرات پیش بینی نشده نرخ واقعی ارز می‌شود.

حجت الله فرزانی بیان کرد: کاهش قیمت‌ها و روند مدیریت بازار چه در بازار متشکل ارزی و چه در سامانه نیما به نوعی بر نرخ بازار آزاد تاثیرگذار است و به نظر می‌رسد در حال حاضر نرخ دلار بین ۲۶ تا ۲۸ هزار تومان توسط بانک مرکزی تحت کنترل است. اینکه بازار‌ها برهم اثر می‌گذارند و از هم تاثیر می‌پذیرند هم امر مشخصی است که برکسی هم پوشیده نیست چراکه صرافان در بازار متشکل با یک تلورانسی می‌توانند ارزی که از همان بازار خریداری کردند را بفروشند. البته محدودیت‌هایی بر این موضوع برای صرافان وجود دارد که اگر مثلا در بازار متشکل ۱۰۰هزار دلار با نرخ ۲۶ هزار تومان می‌گیرند، فقط ۳روز فرصت دارند که در اختیار داشته باشند.

وی ادامه داد: این ضوابط را بانک مرکزی برای اعضای بازار مشخص کرده و متناسب با همین امر، این بازار‌ها همگرا با یکدیگر روند یکسانی خواهند داشت. به عنوان نمونه اگر روند قیمتی در سامانه نیما کاهشی باشد و طرف عرضه افزایش یابد، بازار متشکل هم این جهت را خواهد داشت. اخبار بین المللی و همچنین آزادسازی منابع بلوکه شده ایران بر بازار ارز تاثیرگذار است چرا که در صورت دسترسی بیشتر به منابع ارزی شاهد تغییر و تحولاتی خواهیم بود. اگر این امر جنبه عملیاتی پیدا کند و این امکان فراهم شود که بانک مرکزی بتواند تخصیص ارزی خود را به درستی داشته باشد شاهد اتفاقات مثبت در حوزه ارزی کشور خواهیم بود.

فرزانی افزود: این امر نشان دهنده این است که وقتی دولت به منابع ارزی دسترسی داشته باشد می‌تواند حواله‌های ارزی مرتبط با آن را صادر کند و اجازه بدهد که این ارز تخصیص به امر واردات کالا‌های اساسی و ضروری تخصیص پیدا کند. وقتی این اتفاق رخ دهد، طبیعتا بخشی از تقاضای ارزی که در حال حاضر از طریق سامانه نیما، بازار متشکل و حتی کف بازار توسط صرافان خریداری می‌شود و در اختیار واردکننده قرار می‌گیرد نیز کاهش پیدا می‌کند. وقتی تقاضا کاهش یابد طبیعتا ما شاهد کاهش قیمت در این بازار‌ها خواهیم بود؛ بنابراین آزادسازی منابع ارزی و دسترسی بانک مرکزی به پول‌های بلوکه شده می‌تواند تاثیرگذاری خوبی بر بازار و قیمت‌ها داشته باشد.

این کارشناس حوزه پولی و بانکی در پایان اظهار کرد: اخبار ایجاد روابط بین الملل و دارای اثرات مثبت بر کشور هم می‌تواند عامل اثرگذاری بر روند کاهشی نرخ‌ها و همچنین تداوم روند کاهشی باشد که در این صورت شاهد این خواهیم بود که جلوی کاهش ارزش پول ملی مان گرفته شود.

انحراف نرخ واقعی ارز نیز پدیده‌ای است که به معنی جدایی مستمر نرخ واقعی ارز از سطوح تعادلی خود مورد تأیید بسیاری از اقتصاددانان است. در واقع این مساله به صورت انحراف مداوم نرخ واقعی ارز از مقادیر تعادلی آن تعریف می‌شود. نرخ واقعی تعادلی ارز آن قیمت نسبی کالا‌های تجاری به کالا‌های غیرتجاری است، که در آن برای تعادل بلندمدت مقادیر متغیر‌های مربوطه نظیر مالیات‌های تجاری، قیمت‌های بین المللی، جریان‌های سرمایه‌ای و تکنولوژی موجب حصول همزمان تعادل‌های داخلی و خارجی می‌گردد.