گشایش دولت از جیب بانک مرکزی،چرا ارز تحویل شده به بانک مرکزی نصف شد؟
دولت در سال گذشته، بانک مرکزی را موظف به پرداخت 10 میلیارد دلار ارز با نرخ 4200 تومان برای واردات کالاهای اساسی کرد اما پنج میلیارد دلار ارز برای واردات به بانک مرکزی تحویل داد و به همین دلیل بانک مرکزی به ناچار پنج میلیارد دلار از ذخایر ارزی خود را تخصیص داد. در این میان اتفاقی بی سابقه در تاریخ بانک مرکزی رخ داد.
بانک مرکزی سال گذشته حدود 10 میلیارد دلار ارز کالای اساسی پرداخت کرده در حالی که دولت سال گذشته 5 میلیارد دلار ارز خارجی پرداخت کرده است. بنابراین بانک مرکزی 5 میلیارد دلار بیشتر از ارز دریافتی از دولت اختصاص داده است.
چرا ارز تحویل شده به بانک مرکزی نصف شد؟
اول از همه باید گفت که دولت در سال 1399 هشت تا 10 میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی با نرخ 4200 تومان اختصاص داده بود و تمام این ارزها باید از صادرات نفت خام تأمین می شد.اما در شش ماه نخست سال 1399 صادرات نفت خام به شدت کاهش یافت، بنابراین میزان درآمدهای نفتی دولت کاهش یافت و توانست تنها 5 میلیارد دلار به بانک مرکزی تحویل داد. و این در شرایطی بود که پیش از این خود را ملزم به پرداخت 10 میلیارد دلار ارز با نرخ 4200 تومان کرده بود.
5 میلیارد دلار از کجا تامین شد؟
حال سوال اینجاست که بانک مرکزی از کجا 5 میلیارد دلار با نرخ 4200 را تامین کرده است؟ پیش از این برخی اخبار حاکی از آن بود که بانک مرکزی در سامانه نیما از صادرکننده ارز به قیمت روز خریداری می کند و برای کالاهای اساسی 4200 تومان می پردازد.
اما رئیس کل بانک مرکزی این موضوع را قاطعانه تکذیب کرد و گفت: بانک مرکزی از ذخایر ارزی خود استفاده می‌کند. در نتیجه و بر اساس قرائت همتی، در واقع دولت بانک مرکزی را ملزم به تامین ارز کرده و بانک مرکزی هم برای تامین این اعتبار پنج میلیارد دلار از ذخایر ارزی خود را برای واردات کالاهای اساسی به قیمت 4200 تومان به واردکننده فروخته است.
پیگیری‌ها از بانک مرکزی نشان می‌دهد که معادل ریالی همه ارزهای بلوکه شده کشور، قبلاً به دولت پرداخت شده، بنابراین این ارزها، متعلق به بانک مرکزی است. در نتیجه اگر ارز بلوکه شده ایران در خارج از کشور آزاد شود، باز هم جزو ذخایر ارزی بانک مرکزی است.این بدان معنی است که دولت نمی‌تواند برای واردات یا توسعه سیاست‌های رفاهی از این ارزها استفاده کند.
وقتی بانک مرکزی اختیار مدیریت ذخایر و منابع خود را از دست داد
اما می رسیم به اتفاق بی سابقه در تاریخ بانک مرکزی؛ طبق قانون، بانک مرکزی مالک ارز خریداری شده است و با توجه به این که از سال 97 تاکنون ذخایر بانک مرکزی از محل خرید ارزهای دولت افزایش نیافته، بنابراین باید گفت هر میزان که بانک مرکزی از دولت خریداری کرده، متناسب با نرخ مصوب بودجه بوده است.
به این ترتیب بانک مرکزی در سال 99 با دستور دولت، پنج میلیارد دلار از ذخایر خود را به قیمت 4200 تومان که بیش از یک پنجم قیمت بازار است، برای واردات تخصیص داده است. این تقریباً در طول دوران فعالیت بانک مرکزی بی‌سابقه است چرا که هیچ گاه دولت، بانک مرکزی را ملزم به فروش ذخایر ارزی خود به یک پنجم قیمت بازار نکرده بود. این مسئله نشان داد، بانک مرکزی حتی امکان مدیریت ذخایر و منابع خود را ندارد و دولت توانسته بر ذخایر ارزی بانک مرکزی هم سوار شود.
انتهای پیام.