اجرای نسخه الکترونیک سلامت تکلیف عقلی و قانونی است

به گزارش نبض بازار؛ «بررسی یک تجربه سیاستی در سازمان تأمین اجتماعی» که با حضور، رئیس مرکز تحقیقات سیاست گذاری سلامت کشور و عضو هیات‌مدیره سازمان تامین‌اجتماعی در موسسه عالی پژوهش برگزار شد، با بیان اینکه نخستین نشانه‌های حرکت جدی به سمت تحول دیجیتال در حوزه سلامت را می‌توان در قانون برنامه پنجم توسعه مربوط به سال‌های 90 تا 95 مشاهده کرد، افزود: ماده 35 این قانون دو وزارتخانه بهداشت و رفاه و نیز سازمان‌های بیمه‌گر را مکلف به استقرار سامانه پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان کرده است.

وی اظهار کرد: همچنین به منظور یکپارچگی در مدیریت دانش و اطلاعات حوزه سلامت بر هماهنگی با دستگاه‌هایی از جمله پایگاه ملی مرکز آمار ایران، سازمان ثبت‌احوال و همکاری کلیه واحدهای دولتی و غیردولتی ذی‌ربط تاکید شده است.

معاون درمان سازمان تامین‌اجتماعی با اشاره به اولویت داشتن برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در برنامه‌های پنجم و ششم، گفت: ماده 74 برنامه ششم با دوره زمانی 1396 تا 1400، وزارت بهداشت را مکلف به استقرار سامانه پرونده الکترونیک سلامت ایرانیان ظرف دو سال اول برنامه ششم کرده و مقرر شده است حداکثر ظرف شش ماه پس از استقرار سامانه فوق، خدمات بیمه سلامت را به صورت یکپارچه و مبتنی بر آی. تی و پرونده الکترونیک سلامت، ساماندهی کند.

منوچهری ادامه داد: در قوانین بودجه سال 98 و 99 نیز تکالیف مشخصی برای وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه‌گر درخصوص خدمات الکترونیک تعیین شده است؛ به طوری که در قانون بودجه امسال، تبصره 17 بر استقرار پایگاه اطلاعات بیمه شدگان درمان و ارسال اطلاعات برخط بیمه شدگان به طور مستمر تاکید می‌کند.

وی تصریح کرد: همچنین در این قانون آمده است که از طریق جایگزینی ابزارهای الکترونیک به جای دفترچه و با استفاده از سرویس‌ استحقاق‌سنجی بیمه سلامت ایرانیان، کلیه خدمات بیمه‌ای و درمانی به مردم ارائه شود.

معاون درمان سازمان تامین‌اجتماعی افزود:‌ در بند ذیل همین تبصره سازمان‌های بیمه‌گر پایه را نیز موظف کرده است که تنها نسخه‌های الکترونیک را پذیرش کنند و این نسخ باید شامل اطلاعاتی ازجملع کدملی، مشخصات فردی بیمار، مشخصات و شماره نظام‌پزشکی، شناسه مرکز ارائه خدمت، نوع و میزان خدمت، زمان ارائه خدمت، شناسه الکترونیک پرداخت بیمار، شناسه اختصاصی پایانه فروشگاهی و هزینه خدمت به سهم بیمه و بیمار باشد.

منوچهری با بیان اینکه آخرین اقدام جدی در زمینه نسخه الکترونیک مربوط به مصوبه شورای اجرایی فناوری اطلاعات است که در پانزدهم دی امسال با حضور رئیس جمهور انجام شد، اظهار کرد: بر اساس این مصوبه که در تاریخ 21 دی امسال به همه دستگاه‌های حوزه سلامت، اعم از دانشگاهی و غیردانشگاهی ابلاغ شد، تکلیف شد که تا دهم بهمن امسال 10 دانشگاه‌ مکلف و ملزم به تولید نسخه الکترونیک شوند و تا 19 اسفند نیز کل دانشگاه‌ها زیربار نسخه الکترونیک بروند که متاسفانه این اقدام با تاخیر مواجه شده است.

وی با بیان اینکه سازمان تامین‌اجتماعی در زمینه استقرار نسخه الکترونیک از سال 94 تمرین داشته است، گفت: می‌توان گفت در بحث نسخه الکترونیک پیشقدم بوده‌ایم؛ به گونه‌ای که در پایان سال 97 در بخش درمان غیرمستقیم نسخه الکترونیک در کل کشور تعمیم یافته بود و نیز در درمان مستقیم از سال 95 تاکنون عملا دفترچه از فرآیند درمان حذف شده است و از نسخه الکترونیک استفاده می‌شود و این طرح رو به توسعه است.

معاون درمان سازمان تامین‌اجتماعی همه‌گیری کرونا را هرچند دارای عوارض ناخوشایند دانست، اما آن را فرصتی برای توسعه خدمات غیرحضوری بیان کرد و ادامه داد: توانستیم با غیرحضوری کردن استحقاق‌سنجی درمان از 38 میلیون مراجعه در سال به مراکز تامین‌اجتماعی جلوگیری کنیم.

منوچهری تصریح کرد: اکنون فرآیند استحقاق‌سنجی به پنج روش مختلف انجام می‌شود و روش ششم نیز که مربوط به اپلیکیشن موبایل است، درحال تکمیل قرار دارد. از میان 5 روش، سه روش نیاز به اینترنت ندارد و از طریق هر دستگاه و موبایل و از هر نقطه کشور در کمتر از 20 ثانیه قابل انجام است. برای این منظور با شماره‌گیری کدهای دستوری «ستاره 4 ستاره 1420 مربع» «ستاره 4 ستاره 1420 ستاره 1 مربع» و «ستاره 1666 مربع» و ورود کدملی وضعیت بیمه شدگان از نظر برخورداری از استحقاق درمان مشخص می‌شود.

وی افزود:‌ دو روش اینترنتی نیز وجود دارد و افرادی که به سامانه‌ متصل هستند، می‌توانند از این طریق استعلام درمان کنند.

تکمیل نسخه نویسی الکترونیک 
معاون درمان سازمان تامین‌اجتماعی با بیان اینکه در گام بعدی نسخه الکترونیک به تدریج فرآیندها توسعه یافت و مشکلات حل شد، اظهار کرد: از آبان امسال به طور کامل امکان نسخه‌نویسی و نسخه‌پیچی فراهم شده است. ادعا نمی‌کنیم که هیچ مشکلی وجود ندارد، به ویژه اینکه اوایل سال با مسائلی مانند قطعی سیستم و کندی آن مواجه بودیم و برای رفع آن اقدامات مناسبی مانند افزایش سرورهای سازمان و افزایش سه برابری پهنای باند، انجام و مشکلات انجام شد.

منوچهری گفت: همچنین نرم‌افزار نسخه الکترونیک سازمان به طور رایگان در اختیار مراکز طرف قرارداد یا غیر طرف قرارداد گذاشته شد و نیز فرآیند عقد قرارداد مراکز با تامین‌اجتماعی نیز ساده‌سازی شده و با روشن کردن علامت چک‌مارک در سامانه امکان پذیر شده است.

وی تصریح کرد: از دیگر سو برای آن دسته از مراکزی که خود قبلا نرم‌افزار نسخ الکترونیک را تهیه کرده بودند و درنظر نداشتند مجدد این نرم‌افزار را تهیه کنند، نرم‌افزار واسط API را در اختیارشان قرار دادیم تا بتوانند با کمک این نرم‌افزار از سامانه خود به سامانه سازمان متصل شوند.

تولید 74 درصد نسخ به صورت الکترونیک
معاون درمان سازمان تامین‌اجتماعی با بیان اینکه بیش از 200 شرکت از سازمان تامین‌اجتماعی نرم‌افزار API دریافت کرده‌اند، ادامه داد: این اتصال سامانه‌ها منجر به رشد چشم‌گیر تولید نسخ الکترونیک در چند ماه اخیر شده است و اکنون حدود 74 درصد نسخ به صورت الکترونیک تولید می‌شود که در سنوات گذشته این‌گونه نبود.

منوچهری افزود:‌ این اتفاق بین ما و بیمه‌های تکمیلی نیز رخ داده است و بیش از 29 شرکت بیمه تکمیلی از سازمان با اتصال به سامانه تامین‌اجتماعی، نیاز به رد و بدل شدن نسخ کاغذی نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه برای گسترش نسخه الکترونیک در مراکز دانشگاهی، 29 مشکل موجود از سوی وزارت بهداشت احصا و به سازمان اعلام شده بود، اظهار کرد: بخش اعظم این مشکلات با هزینه‌های جزئی و اصلاح فرآیندی قابل حل بود و برای این منظور حدود 270 میلیارد تومان بودجه برای ارتقای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دانشگاه‌ها از سوی سازمان درنظر گرفته شد که به عنوان پیش پرداخت و کسر از مطالبات بعدی، به آن‌ها پرداخت شود.

از اردیبهشت 1400 نسخه کاغذی پذیرفته نمی‌شود
معاون درمان سازمان تامین‌اجتماعی با اشاره به توافق سازمان تامین‌اجتماعی و وزارت بهداشت در یکی دو هفته اخیر، گفت: بر اساس این توافقنامه از اردیبهشت 1400 نسخه کاغذی از دانشگاه‌ها نخواهیم پذیرفت.
منوچهری برنامه‌های توقف تولید دفترچه کاغذی را به موازات طرح نسخه الکترونیک برشمرد و افزود: این دو برنامه مجزای از هم هستند و برای اینکه عرصه را بر کاربران و مردم تنگ نکنیم، این دو طرح را با هم گره نزدیم و امکان تمام فرآیندهای گذشته باقی گذاشته‌ایم در عین حال که نسخه الکترونیک را به سرعت پیش می‌بریم.

وی با بیان اینکه امروز به نزدیک‌ترین فاصله نیل به مقصود استفاده از نسخه الکترونیک رسیده‌ایم، تصریح کرد: در تمام سنوات گذشته هیچگاه در چنین شرایطی قرار نداشتیم.

معاون درمان سازمان تامین‌اجتماعی ادامه داد: خوشبختانه بیش از 4 هزار درمانگر در کشور وجود دارند که با وجود اینکه طرف قرارداد تامین‌اجتماعی نیستند، اما نسخه الکترونیک تولید می‌کنند و میزان نسخه‌پیچی الکترونیک که از فروردین امسال 3 درصد بود، در بهمن امسال به 49 درصد رسیده که نشان دهنده پیشرفت در امر نسخه‌نویسی است.

منوچهری درخصوص مسئله امضای دیجیتال برای پزشکان در نسخه الکترونیک، افزود: خوشبختانه در کارگروه تعامل پذیری که زیرمجموع شورای عالی فضای مجازی است، نسخه الکترونیک به دو روش مختلف هم سخت‌افزاری از طریق توکن و نیز نرم‌افزاری از طریق موبایل طراحی شده است و درواقع گروه نسخه الکترونیک فقط در روش سخت‌افزاری و امضای دیجیتال نیست و می‌توان از طریق موبایل هم در آن بستر قانونی کار انجام شود و درواقع پیامکی هم که در همان لحظه ویزیت هم برای پزشک و نیز بیمار ارسال می‌شود، می‌تواند صحت فرآیندها را تسهیل کند.

نسخه الکترونیک، تسهیل در دسترسی به درمان
وی با اشاره به مسئله توقف انتشار دفترچه‌های کاغذی و انتقاد اینکه سازمان هزینه‌ها را به دیگران منتقل می‌کند، تصریح کرد: این مسئله کم لطفی است؛ سازمان سالیان سال است که طرح نسخه الکترونیک را پی‌گیری می‌کند و امروز سازمان خط شکن شده است. در این شرایط انتظار حمایت از همه ذی‌نفعان می‌رود و هرچند حفظ منابع سازمان یک وظیفه است اما برای اجرای نسخه الکترونیک این هدف مورد نظر نیست.

معاون درمان سازمان تامین‌اجتماعی با بیان اینکه برنامه‌های سازمان در راستای تسهیل در دسترسی بیمه شدگان به خدمات است، ادامه داد: در چند ماه اخیر مباحثی تحت عنوان حفاظت مالی را برای به حداقل رساندن سهم پرداخت از جیب بیمه شدگان در سازمان مطرح شده است. بر این اساس در تمام شهرستان‌های کشور پرداخت فرانشیز بستری برای افراد بالای 65 سال رایگان شده است و نیز در 375 شهرستان فاقد مرکز ملکی، فرانشیز بستری برای همه بیمه شدگان رایگان شده است.

منوچهری افزود: همچنین هزینه پروتزهایی که در داخل بدن کارگذاری می‌شود با آنچه که در وزارت بهداشت ثبت شده است، به بیمار پرداخت می‌شود و در نتیجه بیماران نباید هزینه اضافه برای خرید وسایل با کیفیت پرداخت کنند.

وی اظهار کرد: از دیگر سو، در یکی دو ماه اخیر هزینه پرداختی اروتز و پروتز به بیمه شدگان بین 4 تا 10 برابر افزایش یافته و به قیمت واقعی روز تبدیل شده است. این‌ها عواید و فوایدی است که از نسخه الکترونیک و شفاف شدن منابع و مصارف سازمان حاصل شده است.