به گزارش نبض بازار ، جهش ناگهانی قیمتها در بازار طلا، سکه و ارز طی روزهای اخیر، بار دیگر نگاهها را به سمت ریشههای نوسان در اقتصاد ایران معطوف کرده است. عبور طلا از کانالهای قیمتی بیسابقه و پیشروی دلار تا سطوح جدید، پرسشهایی جدی درباره نقش بودجه، سیاستهای ارزی و آینده این بازارها ایجاد کرده است؛ پرسشهایی که پاسخ آنها را باید فراتر از نوسانات روزانه جستوجو کرد.
در روزهایی که بازار طلا، سکه و ارز با جهشهای کمسابقهای روبهرو شده، عبور قیمت طلا از محدوده ۱۶ میلیون تومان، رشد نرخ دلار تا حوالی ۱۴۵ هزار تومان و نوسانات سریع قیمتی، نگاهها را به سمت ریشههای این تحولات معطوف کرده است. مجتبی دیبا، کارشناس بازارهای مالی، در گفتوگو با «نبض بازار» معتقد است آنچه در روزهای اخیر رخ داده، صرفاً یک واکنش مقطعی نبوده و مجموعهای از عوامل ساختاری و انتظاری در شکلگیری این روند نقش داشتهاند.
بودجه، حذف ارزها و فشار بر بازار آزاد
به گفته دیبا، بازار در مدت کوتاهی اعدادی را تجربه کرد که پیشتر انتظار میرفت در ماههای پایانی سال دیده شود. او معتقد است یکی از دلایل اصلی این جهش، برداشت فعالان بازار از لایحه بودجه سال آینده بوده است؛ جایی که دولت بهطور مستقیم و غیرمستقیم از حذف برخی ارزها سخن میگوید و بهویژه بحث حذف ارز ۲۸۵ هزار تومانی با نوعی لفافه مطرح شده است.
این سیگنالها بهطور طبیعی فشار خود را بر بازار آزاد نشان میدهد و واکنش بازار آزاد نیز در دو تا سه روز گذشته بهوضوح قابل مشاهده بوده است.
ابهام ارزی و ساختار شکننده بازار
این کارشناس بازارهای مالی با اشاره به مفاهیم اقتصاد کلان تأکید میکند که در شرایطی که ورود ارز به کشور با ابهام همراه است، ساختار بازار نیز طی سالهای اخیر بهگونهای شکل گرفته که با ایجاد بازارهای متوالی تلاش شده کنترلهایی اعمال شود. به باور او، حذف ناگهانی این سازوکارها، فشار مضاعفی را به بازار آزاد وارد میکند.
دیبا تصریح میکند اگر در نهایت بازار به یک نرخ مشخص اگر عدد بالایی باشد برسد، بخشی از آشفتگی فعلی کاهش مییابد، اما تا زمانی که چنین ثباتی ایجاد نشود، فشارها ادامهدار خواهد بود.
نااطمینانی؛ عامل اصلی رفتار هیجانی
به اعتقاد دیبا، مسئله اصلی این روزهای بازار نه صرفاً گران شدن دلار، بلکه «نامعلوم بودن آینده» است. همین ابهام باعث شده معاملهگران، فعالان اقتصادی و حتی افرادی که نیاز ارزی دارند، تصمیم بگیرند خریدهای خود را به تعویق نیندازند و حتی در همین سطوح قیمتی وارد بازار شوند.
او تأکید میکند که ثابت ماندن دلار در یک عدد بالا—برای اقتصاد بسیار بهتر از مواجهه روزانه با ارقام جدید و نوسانات پیدرپی است.
دیبا با اشاره به اظهارات رئیسجمهور مبنی بر محدودیت منابع ارزی و مالی کشور میگوید این نوع صحبتها فشار مضاعفی را به بازار ارز منتقل میکند. به گفته او، این فشار از مسیرهای مختلف وارد بازار میشود؛ برخی برای تأمین نیازهای خود، برخی با نگاه به آینده و برخی دیگر با انگیزههای متفاوت اقدام به خرید میکنند و مجموع این رفتارها به تشدید تقاضا دامن میزند.
نگاه کوتاهمدت؛ پرریسک و غیرمنطقی
این کارشناس بازارهای مالی هشدار میدهد که خرید طلا یا دلار با هدف سودگیری کوتاهمدت، لزوماً رفتار منطقیای نیست. او البته تأکید میکند که این موضوع به معنای پایان فرصتهای سرمایهگذاری در این بازارها نیست، بلکه باید ریسک نوسانات کوتاهمدت را در نظر گرفت.
دیبا احتمال میدهد در صورت بروز برخی تحولات، از جمله تغییر رئیس بانک مرکزی، بازار ممکن است با اصلاحهای ۵ تا ۱۰ درصدی مواجه شود؛ موضوعی که میتواند برای خریداران کوتاهمدتی زیانبار باشد.
چشمانداز بلندمدت و توصیه به تنوع دارایی
به گفته دیبا، در افق بلندمدت و با توجه به شرایط اقتصادی کشور و همچنین روندهای جهانی، بازار فلزات گرانبها همچنان ظرفیت رشد دارد. او یادآور میشود که نهتنها طلا، بلکه نقره، مس، پلاتین و پالادیوم نیز در بازارهای جهانی با روندهای صعودی مواجه بودهاند و این مسیر ادامهدار ارزیابی میشود.
در پایان، این کارشناس بازارهای مالی بر ضرورت تنوعبخشی به سبد داراییها تأکید میکند و توصیه دارد سرمایهگذاران از تمرکز بیشازحد بر یک دارایی خاص پرهیز کنند.