به گزارش نبض بازار- وقتی صحبت از ساماندهی یک بانک ناتراز میشود، دو خطر بزرگ بانک پذیرنده را تهدید میکند: اول، انتقال داراییهای سمی که ترازنامه بانک سالم را نیز بیمار میکند و دوم، بحران منابع انسانی و اعتصابات کارمندی. بانک ملی ایران، اما در مواجهه با پرونده بانک آینده، با هوشمندی مالی و مدیریتی، هر دو تهدید را به فرصت تبدیل کرد.
تغییر ریل در مدل انتقال داراییها
سلیمی، کارشناس بانکی با اشاره به تجربیات ناموفق گذشته میگوید: «تجربههای پیشین بانک ایرانزمین یا سپه نشان میدهد یک سری داراییهای غیرنقدشونده یا کمارزش، متناظر با سپردهها به دارایی بانک جدید منتقل و آنجا منجمد میشدند و بانک جدید را از فعالیت باز میداشتند.»، اما استراتژی بانک ملی در این پرونده کاملاً متفاوت و حرفهای بوده است. به گفته این کارشناس: «در مورد بانک آینده قرار است که آن داراییها (مانند ایرانمال و...) اول به فروش برسد و بعد پول آن به بانک ملی بیاید. تا آن زمان، قرار است بانک مرکزی مابهازای سپردههای خارج شده، خط اعتباری یا دارایی معتبر به بانک ملی تزریق کند.» این رویکرد نشاندهنده قدرت چانهزنی و مدیریت ریسک حرفهای در هیئتمدیره بانک ملی است که حاضر نشدند منافع سهامداران و مشتریان خود را قربانی داراییهای ملکی و راکد کنند.
چتر حمایتی بر سر کارکنان
در حالی که معمولاً در فرآیندهای ادغام، پرداخت حقوق و مزایای کارکنان بانک ادغامشونده با تأخیرهای طولانی مواجه میشود، بانک ملی ایران با نگاهی انسانی و حرفهای، این چالش را در نطفه خفه کرد. سلیمی در بخشی از مصاحبه خود تصریح میکند: «یکی از چالشهایی که بانک ملی به نحو احسن با آن برخورد و حلش کرد، بحث حقوق و دستمزد کارمندان سابق بانک آینده بود. در حال حاضر بدون مشکل دارد جبران مافات میشود.» نکته حائز اهمیت اینجاست که بانک ملی منتظر فروش داراییها یا پول بانک مرکزی نماند. سلیمی میافزاید: «اگرچه هنوز داراییهای مولد به بانک ملی انتقال پیدا نکرده، اما بانک از محل نقدینگی قدرتمند خود دارد این هزینهها را تأمین میکند تا بعداً بانک مرکزی جبران کند.» این اقدام، وفاداری سازمانی را در بدنه ادغامشونده افزایش داد و از بروز تنشهای کارگری جلوگیری کرد.
چالش آینده: مدیریت نرخ سود
البته این ادغام بدون چالش آتی نخواهد بود. سلیمی به موضوع «سود سپردههای بلندمدت» اشاره میکند و میپرسد: «آیا زمانی که سررسید سود سپردههای بالا برسد، بانک ملی میتواند آنها را حفظ کند؟» پاسخ به این سوال در قدرت نقدینگی بانک ملی نهفته است. بر خلاف بانکهای خصوصی که برای حفظ مشتری مجبور به بازی پانزی سود هستند، بانک ملی با اتکا به خدمات دیجیتال (بام)، گستردگی شعب و اعتماد دولتی، پتانسیل بالایی برای تبدیل این سپردهها به منابع ارزانقیمت و پایدار دارد.
نتیجهگیری
اقدام بانک ملی ایران در این فرآیند، یک کلاس درس مدیریتی برای سیستم بانکی کشور بود. تفکیک قائل شدن میان «بدهی» و «کارمند» و حفاظت از ترازنامه در برابر داراییهای مسموم، نشان داد که بانک ملی نه تنها بزرگترین، بلکه یکی از منضبطترین ساختارهای مالی کشور را در اختیار دارد.