به گزارش نبض بازار- پتروشیمی شازند، در نیمه نخست سال مالی ۱۴۰۴ با چالشهای جدی در مدیریت منابع و مصارف ارزی مواجه شده است. بررسی دادههای سه ماهه خرداد، تیر و مرداد نشان میدهد که تمام منابع ارزی شرکت عمدتاً از فروش صادراتی دلار تأمین میشود و سهم سایر منابع تقریباً صفر است. این تمرکز بر یک منبع درآمدی، ریسک نوسانات ارزی و کاهش صادرات را به شدت افزایش داده و نشان میدهد که شرکت در زمینه مدیریت تنوع منابع ارزی ناکارآمد عمل کرده است.
افزایش چشمگیر مصارف ارزی؛ فشار بر نقدینگی و توان عملیاتی
مصارف ارزی پتروشیمی شازند در سه ماهه نخست روندی صعودی داشته است. جمع مصارف در خردادماه ۱۴۰۴ معادل ۷،۰۹۰،۴۰۱ میلیون ریال، در تیرماه به ۱۸،۵۶۶،۸۰۳ میلیون ریال و در مردادماه ۱۲۱،۷۷۴،۲۹۸ میلیون ریال رسیده است. این رشد مداوم، عمدتاً ناشی از افزایش چشمگیر خرید مواد اولیه و ماشینآلات و تجهیزات است و بدون مدیریت منابع جایگزین، فشار نقدینگی و ریسک عملیاتی را به شدت افزایش داده است. مقایسه مصارف و منابع ارزی نشان میدهد که در ماههای تیر و مرداد، مصارف ارزی از منابع فراتر رفتهاند که هشداری جدی برای تداوم فعالیتهای تولیدی و صادراتی شرکت محسوب میشود.
تمرکز منابع بر فروش صادراتی دلار
بررسی جزئیات منابع ارزی نشان میدهد که ستون فقرات تأمین مالی شرکت بر فروش صادراتی دلار استوار است. فروش صادراتی دلار در خردادماه ۲۰،۳۵۲،۳۷۹ میلیون ریال، در تیرماه ۲۵،۳۴۵،۵۵۶ میلیون ریال و در مردادماه ۳۳،۰۵۹،۴۰۷ میلیون ریال ثبت شده است. این دادهها نشان میدهد که شرکت عملاً به منابع داخلی یا سایر ارزهای قابل تبدیل اتکا ندارد و هرگونه کاهش صادرات یا افت نرخ ارز، به سرعت بر توان عملیاتی و تراز مالی شرکت اثر منفی خواهد گذاشت. چنین وابستگی شدید، پتروشیمی شازند را در معرض نوسانات ارزی، اختلال در تأمین مالی و فشار مضاعف بر نقدینگی قرار داده است.
مصارف ارزی؛ مواد اولیه و تجهیزات عامل اصلی فشار
مصارف ارزی خردادماه شامل ۲،۸۳۲،۸۳۳ میلیون ریال برای خرید مواد اولیه و ۲،۹۹۲،۱۵۳ میلیون ریال برای ماشینآلات بوده است. این ارقام در تیرماه به ترتیب به ۴،۱۰۰،۳۱۷ میلیون ریال و ۸،۷۰۵،۲۶۲ میلیون ریال افزایش یافتهاند و در مردادماه مصارف مواد اولیه به ۱۰۶،۰۴۲،۶۰۳ میلیون ریال و ماشینآلات به ۲۷،۹۳۶،۰۱۶ میلیون ریال رسیده است. این روند نشان میدهد که بخش عمده منابع ارزی صرف واردات کالاهای سرمایهای و مواد اولیه میشود، بدون اینکه توازنی میان منابع و مصارف ارزی ایجاد شود. این ناترازی، اثر مستقیم بر نقدینگی و توان شرکت برای اجرای پروژههای توسعهای دارد.
همچنین بخش «سایر مصارف ارزی» که شامل هزینههای متفرقه و احتمالی واردات خدمات یا قطعات جانبی است، نیز روند صعودی داشته و به صورت پیوسته فشار بر منابع ارزی را تشدید کرده است. در مردادماه این بخش به ۲۳،۴۲۵،۹۶۴ میلیون ریال رسیده که در مقایسه با خردادماه تقریباً ۱۸ برابر افزایش داشته است. این موضوع نشان میدهد که کنترل و مدیریت هزینههای متفرقه شرکت نیز ناکافی بوده و شرکت بدون برنامهریزی دقیق، منابع خود را در معرض خطر قرار داده است.
پیامد ناترازی منابع و مصارف
مقایسه منابع و مصارف ارزی در طول این سه ماهه، نمایانگر ناترازی فزاینده است. در خردادماه منابع ۲۰،۳۵۲،۳۷۹ میلیون ریال در برابر مصارف ۷،۰۹۰،۴۰۱ میلیون ریال قرار داشت که شرکت در این ماه نسبتاً توانسته بود تراز مثبت خود را حفظ کند. اما در تیرماه، مصارف ۱۸،۵۶۶،۸۰۳ میلیون ریال، کمی بیشتر از منابع ۲۵،۳۴۵،۵۵۶ میلیون ریال شد و در مردادماه، مصارف ۱۲۱،۷۷۴،۲۹۸ میلیون ریال عملاً از منابع ۳۳،۰۵۹،۴۰۷ میلیون ریال فراتر رفت. این وضعیت نشاندهنده فشار نقدینگی و احتمال تأخیر در اجرای پروژهها و کاهش توان عملیاتی است. ادامه چنین روندی میتواند باعث ایجاد بدهیهای ارزی، محدودیت در تأمین مواد اولیه و توقف پروژههای توسعهای شود.
پیامدها برای بازار سرمایه و سهامداران
وابستگی شدید به درآمدهای ارزی ناشی از صادرات و ناترازی منابع و مصارف، پیامدهای منفی گستردهای برای سهامداران و تحلیلگران بازار سرمایه دارد. کاهش توان عملیاتی، افزایش ریسک تأخیر در پروژهها و فشار نقدینگی، اعتماد سرمایهگذاران را کاهش داده و ارزش سهام شرکت را تحت فشار قرار میدهد. تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که اگر روند فعلی ادامه یابد، پتروشیمی شازند ممکن است در رقابت با رقبای داخلی و خارجی خود عقب بماند و سهم بازار خود را از دست بدهد.
راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت ارزی
برای کاهش ریسکهای ارزی، پتروشیمی شازند نیازمند تنوعبخشی منابع ارزی، کنترل دقیق مصارف و برنامهریزی استراتژیک برای واردات مواد اولیه و تجهیزات است. استفاده از ابزارهای پوشش ریسک ارزی، ایجاد منابع جایگزین و مدیریت بهتر هزینههای متفرقه میتواند فشار نقدینگی را کاهش دهد. برنامهریزی دقیق منابع و مصارف، همراه با تراز صحیح ارزی، توان شرکت را برای اجرای برنامههای توسعهای و تثبیت جایگاه در بازار صادراتی افزایش خواهد داد.