سارا اسلامی- به گزارش نبض بازار، اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، جدیدترین گزارش خود را از وضعیت محیط کسب و کار در کشور و استانهای مختلف منتشر کرده است؛ این گزارش از افت شرایط، نسبت به فصل قبل از آن حکایت میکند. این در حالی است که محیط کسب و کار در فصل بهار، نسبت به زمستان سال گذشته، اندکی بهبود را نشان میداد.
اتاق ایران، پایش ملی محیط کسب و کار ایران را در قالب نظرسنجی از فعالان اقتصادی و صاحبان کسب و کارها، به صورت فصلی تهیه میکند. این گزارش گویای ارزیابی شرکتکنندگان در نظرسنجی، از عوامل، مولفهها و شاخصهایی است که بر فعالیت بنگاهها تاثیر دارند، اما تحت کنترل مدیران نیستند.
محیط کسب و کار نامساعدتر شد
جدیدترین پایش محیط کسب و کار نشان میدهد که وضعیت در تابستان ۱۴۰۴، نسبت به بهار سال جاری نامساعدتر شده است. نمره به دست آمده از ۵.۹۵ در بهار به ۶.۰۹ طی تابستان افزایش یافته؛ این در حالی است که در این پایش امتیاز ۱ به معنی رضایت کامل و ۱۰ به معنی نارضایتی مطلق است. به عبارت دیگر، روند صعودی در نمره نهایی، بدتر شدن وضعیت محیط کسب و کار را نسبت به فصل قبل از آن نشان میدهد.
محیط کسب و کار، در تابستان امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل نیز اندکی نامساعدتر شده است؛ در آن زمان میانگین کشوری ۶.۰۲ بود.
۵ استان با مساعدترین محیط کسب و کار
گزارش اتاق ایران در مورد وضعیت محیط کسب و کار در استانها نیز تغییراتی را نشان میدهد.
بر اساس این گزارش، سه استان خراسان رضوی، اصفهان و البرز، در تابستان مساعدترین وضعیت محیط کسب و کار را داشتند. نمرههایی که آنها کسب کردهاند، به ترتیب عبارتند از: ۵.۴۹، ۵.۷۸ و ۵.۸۲ که هر سه نسبت به فصل قبل از آن، نامساعدتر شده. ضمن اینکه جای دو استان اصفهان و البرز، در تابستان نسبت به بهار جابهجا شده است.
استانهای مرکزی و گلستان نیز در جایگاههای بعدی قرار گرفتهاند. در حالی که در بهار امسال، چهارمحال و بختیاری و زنجان چهار و پنجم بودند، اما محیط کسب و کار هر دو استان در تابستان نسبت به فصل قبل از آن نامساعدتر شده است؛ به گونهای که نمره چهارمحال و بختیاری با افزایش ۵.۱۴ درصدی به ۵.۹۶ و امتیاز زنجان با افزایش ۲.۸۶ درصدی به ۵.۹۵ درصد رسیده است. البته نمره آنها، همچنان کمتر از متوسط کشوری است و از جمله استانهای بالانشین محسوب میشوند.
جدول زیر استانهایی را نشان میدهد که در تابستان ۱۴۰۴، مساعدترین وضعیت محیط کسب و کار را تجربه کردند.
برای مقایسه، جدول بهار را نیز در ادامه مشاهده میکنید.
استانهایی که نامساعدترین محیط کسب و کار را دارند
در مقابل، فعالان اقتصادی سه استان سمنان، سیستان و بلوچستان و همدان، بیشتر از همتایان خود در دیگر استانها محیط کسب و کار را نامساعد میدانند. نمره این سه استان به ترتیب عبارت است از: ۶.۴۶، ۶.۴۱ و ۶.۴۰.
این در حالی است که در بهار، سه استان فارس (۶.۴۸)، هرمزگان (۶.۲۸) و یزد (۶.۲۵) در قعر جدول قرار داشتند. آنها در فصل تابستان، به ترتیب نمرههای ۶.۵۷ (صعودی)، ۶.۲۱ (کاهشی) و ۶.۳۱ (افزایشی) را کسب کردند که همچنان بالاتر از متوسط کشوری است.
جدول زیر استانهایی را نشان میدهد که در تابستان ۱۴۰۴، نامساعدترین وضعیت محیط کسب و کار را تجربه کردند.
در ادامه و برای مقایسه، جدول بهار آمده است.
محیط کسب و کار در چند درصد استانها مساعدتر از متوسط کشوری است؟
از سوی دیگر، اتاق ایران، اعلام کرده است که محیط کسب و کار در ۴۲ درصد استانها از متوسط کشوری مساعدتر و در ۵۸ درصد آنها نامساعدتر بوده است. به عبارت دیگر، استانهای گروه نخست، نمرهای کمتر از میانگین کل کسب کردهاند.
این در حالی است که در فصل بهار نسبت یاد شده ۶۵ به ۳۵ درصد بود.
البته اختلاف عدد شاخص وضعیت محیط کسب وکار در بهترین و بدترین استان طی تابستان ۱۴۰۴، حداکثر به ۱.۰۸ واحد میرسد؛ این رقم گویای این نکته است که تفاوت قابل توجهی میان وضعیت استانها وجود ندارد.
نامناسبترین مولفهها و شرایط محیط کسب و کار در بخشهای اقتصادی
از جمله دیگر یافتههای مهم در پایش اتاق ایران از محیط کسب و کار، به مولفههایی بازمیگردد که فعالان اقتصادی آنها را نامناسبتر از دیگر موارد میدانند.
شرکتکنندگان در نظرسنجی اتاق ایران، چند فصلی است که در این مورد اتفاق نظر دارند؛ آنها وضعیت سه مولفه موثر بر محیط کسب و کار را نامناسبتر از دیگر شاخصها ارزیابی میکنند: «غیرقابل پیشبینی بودن و تغییرات قیمت مواد اولیه و محصولات»، «دشواری تامین مالی از بانکها» و «بیثباتی سیاستها، قوانین و مقررات و رویههای اجرایی ناظر بر کسب وکار».
همچنین در گزارش تابستان ۱۴۰۴ همچون فصل پیش، وضعیت محیط کسب وکار در سه بخش اصلی اقتصاد کشور، به ترتیب از نامساعدترین به مساعدترین عبارت است از: کشاورزی (۶.۱۶)، صنعت (۶.۰۳) و خدمات (۵.۹۷). وضعیت در هر سه بخش نسبت به بهار، بدتر شده است.
کاهش ظرفیت واقعی بنگاهها
از سوی دیگر گزارش اتاق ایران از محیط کسب و کار نشان میدهد که میانگین ظرفیت فعالیت (واقعی) بنگاههای اقتصادی در تابستان امسال، معادل ۳۸.۷۷ درصد بوده که نسبت به فصل قبل از آن (۴۰.۰۹ درصد)، ۱.۳۲ درصدی کاهش یافته است. این روند در بهار امسال نیز نسبت به زمستان سال قبل، نزولی بود.